Andrzej Balcerzak (1925 - 2017)

Aktor teatralny, filmowy, telewizyjny, radiowy i dubbingowy.

Urodził się 23 sierpnia 1925 w Warszawie. Zmarł 3 lutego 2017 w Warszawie.

W teatrze zadebiutował 13 listopada 1946 roku w spektaklu „Penelopa" Ludwika Morstina w reżyserii Mariana Wyrzykowskiego w Teatrze Polskim w Warszawie. Przez dwa lata pracował w tym teatrze jako adept. Zanim wyjechał do Olsztyna zagrał jeszcze w spektaklu „Na jagody" Marii Konopnickiej w reżyserii Władysława Oliszewskiego w Teatrze Dzieci Warszawy (premiera 31 marca 1947).

W latach 1947-1948 był aktorem Teatru Miejskiego im. Stefana Jaracza w Olsztynie. W roku 1948 zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Zagrał tam w dwóch spektaklach: „Przyjaciel przyjdzie wieczorem" (Listonosz) J. Companeza i I. Noela w reżyserii Hanny Małkowskiej (premiera 15 października 1947 oraz „Pociąg widmo" Arnolda Ridley'a w reżyserii Marii Szczęsnej (premiera 12 grudnia 1947).

W latach 1948-1956 był aktorem Teatru im. Stefana Żeromskiego, działającego w tym czasie w Kielcach i Radomiu, gdzie wystąpił w kilkunastu premierach m. in. w sztuce „Odwety" Leona Kruczkowskiego (Julek) w reżyserii Adama Rokossowskiego (premiera 11 maja 1949), „Dwaj panicze z Werony" Williama Szekspira (Valentino) w reżyserii Witolda Małkowskiego (premiera 30 czerwca 1951), „Dożywocie" Aleksandra Fredry (Filip) w reżyserii Ireny Byrskiej (premiera 3 sierpnia 1954) i „Pluskwa" Włodzimierza Majakowskiego (Chłopak z książką , Dyrektor ZOO, III Strażak, Robotnik młody) w reżyserii Ireny Byrskiej (premiera 29 grudnia 1955).

W międzyczasie gościnnie wystąpił w Teatrze Ziemi Opolskiej" w spektaklu „Droga do Czarnolasu" Aleksandra Maliszewskiego (Jan Kochanowski) w reżyserii Krystyny Skuszanki (premiera 26 listopada 1954).

W latach 1956-1959 pracował w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie gdzie wystąpił m. in. w spektaklach „Dom lalki" Henrika Ibsena (Doktor Rank) w reżyserii Jerzego Golińskiego (premiera 1 marca 1958) i „Porwanie Sabinek" Juliana Tuwima (Profesor Owiczowicz) w reżyserii Jerzego Uklei (premiera 14 czerwca 1958).

Sezon 1959-1960 spędził na scenie Bydgoszcz w Teatrach Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu, w którym zagrał postać Anzelma w spektaklu „Pierwszy dzień wolności" Leona Kruczkowskiego w reżyserii Hugona Morycińskiego (premiera 24 stycznia 1960) i Ernesta Woolley'a w spektaklu „Nieporównany Crichton" Jamesa Matthew Barriego w reżyserii Stanisława Milskiego, któremu także asystował (premiera 7 maja 1960).

Na dłużej związał się z krakowskim Teatrem im. Juliusza Słowackiego, gdzie występował w latach 1960-1988. Tam pracował z takimi reżyserami jak: Roman Niewiarowicz, Bronisław Dąbrowski, Mieczysław Górkiewicz, Janusz Warnecki, Jan Biczycki, Bohdan Korzeniewski, Lidia Zamkow, Jerzy Krasowski, Krystyna Skuszanka, Mikołaj Grabowski, Włodzimierz Nurkowski.

W trakcie pobytu w Krakowie Brunon Rajca zaprosił Andrzeja Balcerzaka do roli Akakija w reżyserowanym przez siebie „Płaszczu" wg Mikołaja Gogola (premiera 23 stycznia 1988) w krakowskim Teatrze Satyry „Maszkaron".

Ostatnim miejscem jego pracy teatralnej był ponownie warszawski Teatr Polski, w którym w latach 1988-2000 zrealizował wiele interesujących ról w kilkunastu inscenizacjach m.in. „Zemsta" Aleksandra Fredry (Rejent Milczek) w reżyserii Kazimierza Dejmka (premiera 11 listopada 1988), „Rewizor" Mikołaja Gogola (Lapkin-Tiapkin) w reżyserii Kazimierza Dejmka (premiera 29 czerwca 1989), „Wesele" Stanisława Wyspiańskiego (Stańczyk) w reżyserii Kazimierza Dejmka (premiera 5 grudnia 1991), „Kariera Artura Ui" Bertolta Brechta (Butcher) w reżyserii Macieja Prusa (premiera 26 stycznia 1995), „Indyk" Sławomira Mrożka (Pustelnik) w reżyserii Jana Bratkowskiego (premiera 23 kwietnia 1996) czy "Miłość czysta" Cypriana Kamila Norwida (Doktor) w reżyserii Tadeusza Bradeckiego (premiera 23 września 2001).

Aktywnie współpracował z Teatrem Telewizji występując w ponad dwudziestu produkcjach tego teatru. Począwszy od roli Pana Rudomina w „Polacy nie gęsi" Ludwika Hieronima Morstina w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego (premiera 28 listopada 1969), poprzez Lecha w „Lilla Weneda" Juliusza Słowackiego w reżyserii Krystyny Skuszanki (premiera 30 sierpnia 1976), „Księcia Belzebuba w „Zapomniany diabeł" Jana Drdy w reżyserii Tadeusza Lisa (premiera 30 grudnia 1985) oraz Doolittle w „Niezwykłe przyg.dr.Doolittle'a" Hugha Loftinga w reżyserii Aleksandra Czekanowskiego i Waldemara Dzikiego (premiera 9 czerwca 1991).

Jeszcze intensywniej pracował w Teatrze Polskiego radia gdzie zrealizował ponad pięćdziesiąt słuchowisk: „Kantata profesora Wróbla" Jalu Kurka, „W kraju Króla Królów" Anonima, „Skąd tyle dziur" Stanisława Lema, „Meleager" Stanisława Wyspiańskiego, „Dwie królowe" Józefa Ignacego Kraszewskiego, „Bolesława Śmiałego" Stanisława Wyspiańskiego, „Kulig" Józefa Wybickiego, „Brata naszego Boga" Karola Wojtyły, „Dżumę" Alberta Camusa.

Debiut w filmie, to „Koniec naszego świata" w reżyserii Wandy Jakubowskiej (1964), następnie m. in. „Ściana czarownic" w reżyserii Pawła Komorowskiego (1967), „Kolory kochania" w reżyserii Wandy Jakubowskiej (1988), „Deborah" w reżyserii Ryszard Brylskiego (1996) oraz „Przygody dobrego Wojaka Szwejka" w reżyserii Włodzimierza Gawrońskiego (1999).

Nagrody i wyróżnienia:
1958 - Lublin - nagroda artystyczna Wojewódzkiej Rady Narodowej
1983 - Zasłużony Działacz Kultury

Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
23 sierpnia 2024

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia

Dziadek do orzechów (P...
Rudolf Nuriejew
Zobacz arcydzieło baletu z Paryskiej ...