Bronisław Pawlik (1926 - 2002)

Na scenie zadebiutował niemą rolą Vespona w przedstawieniu dyplomowym „La serva padrona" Giovanniego Baptisty Pergolesiego w reżyserii Władysława Jaremy w Krakowskiej Wyższej Szkole Muzycznej. Przedstawianie odbylo się na deskach Teatru Lalki i Aktora "Groteska" w Krakowie (premiera 13 sierpnia 1945).

W 1946 wraz z Iwo Gallem przeniósł się do Gdańska.

W 1946 ukończył rok wcześniej założone krakowskie Studio Dramatyczne Iwo Galla. Szkoła wkrótce została rozwiązana na rzecz powstałej w 1946 roku Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, a Gall wyjechał wówczas do Gdyni zabierając z sobą grupę wychowanków w której znajdował się także Bronisław Pawlik. Wspólnie założyli trójmiejski Teatr Wybrzeże, gdzie wziął udział w przedstawieniu „Mickiewiczowskie ballady" wg Adama Mickiewicza w reżyserii Haliny Gall (premiera 6 października 1946) oraz w oficjalnym przedstawieniu inaugurującym działalność Teatru Wybrzeże (wówczas Teatr Wybrzeże Gdynia) „Homer i Orchideja" Tadeusza Gajcego w roli Hippiasza w reżyserii Iwo Galla (premiera 20 listopada 1946).

W 1949 również za Iwo Gallem przeniósł się do Łodzi, do Teatru im. S. Jaracza, gdzie wystąpił w roli Kubusia w reżyserowanym przez Galla „Wiśniowym sadzie" Antoniego Czechowa (premiera 15 listopada 1949). Ponadto wcielił się tutaj m.in. w postać Błazna z Wieczoru trzech króli Szekspira w reżyserii Iwo Galla (premiera 27 czerwca 1950) i Chlestakowa z Rewizora Mikołaja Gogola w reżyserii Stanisława Łapińskiego (premiera 26 września 1952).

Od roku 1953 pracował już w Warszawie, a pierwszą rolę (Mularza) zagrał u Bohdana Korzeniewskiego w „Zemście" Aleksandra Fredry (premiera 17 kwietnia 1953) w Teatrze Narodowym im. Wojska Polskiego.

14 marca 1954 w Teatrze Nowej Warszawy (dziś Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza) wystąpił jako Głow –junior w „Graczach" Mikołaja Gogola w reżyserii Stanisława Bielińskiego i Andrzeja Makarewicza. Później na trzy lata związał się ze sceną Ateneum (1957-1960). Następnie przez czternaście lat grał w Teatrze Polskim (1960-1974). W latach 1974-1988 występował w Teatrze Powszechnym. Natomiast od 1989 roku do śmierci był aktorem Teatru Współczesnego.

W teatrze Pawlik zagrał ponad sto dwadzieścia ról. Wykreował doskonałe role w repertuarze rosyjskim. Wystąpił jako pamiętny Akakij Akakijewicz Baszmaczkin w „Płaszczu" wg Mikołaja Gogola w reżyserii Władysława Hańczy w Teatrze Polskim (premiera 17 grudnia 1960), Misaił w „Borysie Godunowie" Aleksandra Puszkina w reżyserii Henryka Szletyńskiego w Teatrze Polskim (premiera 19 stycznia 1963), Smierdiakow w „Braciach Karamazow" w reżyserii Jerzego Krasowskiego w Teatrze Polskim (premiera 10 listopada 1963), Łuzgin w „Fałszywej monecie" Maksyma Gorkiego w Teatrze Polskim (premiera 21 lipca 1968) czy On w „Notatkach z podziemia" w reżyserii Bogdana Michalika w warszawskim Teatrze Powszechnym (premiera 19 lutego 1983). Ponadto wiele znakomitych ról zagrał w polskiej i europejskiej klasyce. Grał u najlepszych reżyserów swojej epoki poczynając od wspomnianego już jego pierwszego nauczyciela Iwo Galla, Aleksandra Bardiniego, Edmunda Wiercińskiego, Zygmunta Hübnera, Erwina Axera, Konrada Swinarskiego, Kazimierza Dejmka, Joanny Kulmowej, po Krystynę Skuszankę i Jerzego Krasowskiego, Ludwika René, Krystynę Meissner, Józefa Szajnę, Lidię Zamkow, Kazimierza Kutza i Macieja Englerta.

Był niezwykle płodnym twórcą Teatru Telewizji, w którym ponad 120 premier odbyło się z jego udziałem, również jako reżysera, ale przede wszystkim znakomicie czującego kamerę aktora. Już w początkach Teatru Telewizji zachwycał w takich spektaklach jak „Opera za trzy grosze" (Filch) Bertolta Brechta w reżyserii Konrada Swinarskiego (premiera 21 kwietnia 1958), czy jako Mały Książę w „Małym Księciu" Antoine de Saint-Exupéry w reżyserii Jerzego gruzy (premiera 26 maja 2058), obok Gustawa Holoubka jako Sganarel w spektaklu „Don Juan, czyli Kamienny Gość" Moliera w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego (premiera 29 czerwca 1964), Sokratesa w „Obronie Ksantypy" Ludwika Hieronima Morstina w reżyserii Anny Minkiewicz (premiera 24 marca 1991) i z Danutą Szaflarską - Dziadka w „W tym domu straszy" Witolda Adamka, Witolda Beresia i Artura Więcka w reżyserii Witolda Adamka (premiera 17 kwietnia 2000). 

Na szczególną uwagę zasługuje jego imponujący dorobek w Teatrze Polskiego Radia. To dwieście zrealizowanych słuchowisk autorów z najwyższej dramatycznej półki i największych reżyserów dramatycznych i reżyserów radiowych. 

Nie sposób wymienić nawet niewielkiej części jego osiągnięć. Oto niektóre tytuły: „Zemsta" Aleksandra Fredry, reżyseria Bohdan Korzeniewski (1953), „Pięć minut sławy" Jarosława Abramowa-Newerlego, reżyseria Zbigniew Kopałko (1969), „Smutny walc" Jeremiego Przybory, reżyseria Jerzy Markuszewski (1973), „Polowanie na muchy" Janusza Głowackiego, reżyseria Maciej Zembaty (1979), „Ósmy dzień tygodnia" Marka Hłaski reżyseria Janusza Kukuły (1990), „Blaszany bębenek" Güntera Grassa, reżyseria Wojciech Markiewicz (1997), „Żaby" Arystofanesa, reżyseria Paweł Łysak (1999) czy ostatni spektakl w tym teatrze „Imieniny organisty" Jerzego Cieślaka, reżyseria Andrzej Zakrzewski (premiera 14 stycznia 2001).

Jego przygoda z filmem rozpoczęła się w 1950 „Warszawską premierą" w reżyserii Jana Rybkowskiego niewiele znaczącą rólką. Następnie lawinowo posypały się propozycje m. in. do filmów „Mordercy" (1955), „Ewa chce spać" (1957), „Kapelusz pana Anatola" (1957), „Szczęście Frania" (1958), „Mąż swojej żony" (1960), „Don Gabriel (1966), „Kłopotliwy gość (1971), „Pójdziesz ponad sadem" (1974), „Akademia pana Kleksa" (1983), "Męskie sprawy" (1988), „Szabla od komendanta" (1985), „Where Eskimos live" (2001) i „Święta polskie" (2002).
Wystąpił w wielu serialach filmowych:
„Stawka większa niż życie" (1968), „Hrabina Cosel" (1968), „Chłopi" (1972), „Ziemia obiecana" (1975), „Polskie drogi" (1976), „Lalka" (1977), „Rodzina Połanieckich" (1978), „Kariera Nikodema Dyzmy" (1980), „Alternatywy 4" (1983), „Siedem życzeń" (1984), „Zmiennicy" (1986), „Ballada o Januszku" (1987), „Kanclerz (1987), „Dekalog" (1988), „Banda rudego Pająka" (1988), „Modrzejewska" (1989), „Żegnaj Rockefeller" (1992).

Do ważniejszych ról filmowych Pawlika należą również Florczak w Krzyżu Walecznych - debiutanckim filmie Kazimierza Kutza (1958) na podstawie opowiadań Józefa Hena, Michał w psychologicznym dramacie wojennym - Naganiaczu Ewy i Czesława Petelskich (1963), Ojciec w Zmorach Wojciecha Marczewskiego (1978), adaptacji prozy Emila Zegadłowicza i Orłowski w Komediantce Jerzego Sztwiertni (1986). Za drugoplanową rolę męską - Organistę w filmie Andrzeja Barańskiego Tabu z 1987 roku dostał nagrodę w Gdyni. W 1995 roku wystąpił w głównej roli - Jakubka w sentymentalno-sielankowej Szabli od komendanta Jana Jakuba Kolskiego.

Bronisław Pawlik był także aktorem estradowym, występował m.in. w kabarecie Szpak, Dudek oraz w Kabarecie Starszych Panów.
W latach 60. prowadził jedną z najpopularniejszych dobranocek - "Miś z okienka".

Pochowany na Starych Powązkach w Warszawie.

Nagrody i odznaczenia:
1949 - nagroda artystyczna Wybrzeża Gdańskiego za rok 1948
1951 - Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych - wyróżnienie za rolę Stefana w "Tysiącu walecznych" Rojewskiego w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi
1958 - Warszawa - Nagrody Radia i TV - nagroda zespołowa za cykliczną audycję tv "Miś z okienka" (nagroda za aktorstwo)
1959 - Moskwa - I MFF - Srebrny Medal nagroda za najlepsze kreacje męskie - za rolę Mata Rokosza w filmie "Orzeł" (wspólnie z Wieńczysławem Glińskim i Aleksandrem Sewrukiem) w reżyserii Leonarda Buczkowskiego
1962 - Srebrna Maska w plebiscycie "Expressu Wieczornego"
1965 - Krzyż Kawalerski OOP
1967 - nagroda ministra kultury i sztuki III stopnia za role teatralne, filmowe i telewizyjne w ostatnim pięcioleciu
1967 - nagroda Komitetu d/s PriTV
1967 - - Odznaka 1000-lecia
1968 - nagroda Komitetu d/s PriTV
1972 - Wrocław - XIII FPSW - nagroda za rolę Alfa w przedstawieniu "Lęki poranne" Stanisława Grochowiaka w Teatrze Polskim w Warszawie
1975 - Opole - I Opolskie Konfrontacje Teatralne - nagroda za rolę Dantona w "Sprawie Dantona" Stanisławy Przybyszewskiej w reżyserii Andrzeja Wajdy w Teatrze Powszechnym w Warzawie
1975 - Kalisz - XV KST - nagroda indywidualna I stopnia za rolę Dantona w "Sprawie Dantona" Stanisławy Przybyszewskije w Teatrze Powszechnym w Warszawie
1975 - nagroda Komitetu d/s PRiTV za wybitne kreacje aktorskie w programach TV i PR
1978 - Olsztyn - II FFiWTV - nagroda za rolę Rzeckiego w "Lalce"
1978 - Odznaka za zasługi dla m. Warszawy
1979 - Włocławek - Plebiscyt publiczności Włocławka - Fajansowa Maska
1979 - Opole - V Opolskie Konfrontacje Teatralne - nagroda za rolę Cześnika w "Zemście" Aleksandra Fredry w reżyserii Zygmunta Hubnera w Teatrze Powszechnym w Warszawie
1979 - Złoty Ekran za rolę Rzeckiego w "Lalce"
1979 - nagroda prezesa Komitetu d/s Radia i TV za całokształt współpracy z TV
1980 - Kalisz - XX KST - główna nagroda za rolę Orgona w "Świętoszku" Moliera
1980 - Zasłużony Działacz Kultury
1981 - nagroda ministra kultury i sztuki II stopnia za osiągnięcia artystyczne w dziedzinie aktorstwa
1983 - nagroda tygodnika "Przyjaźń" za rolę w sztuce "Notatki z podziemia"
1987 - Lublin - Lubelska Jesień Teatralna - nagroda za kreacje aktorskie w jednoaktówkach: "Biesiada u hrabiny Kotłubaj" i "Zbrodnia z premedytacją"
1988 - Gdańsk - XIII FPFF - nagroda za rolę drugoplanową męską w filmie "Tabu"
1988 - Wielki Splendor - nagroda za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze PR
1997 - Bydgoszcz - Złoty Wawrzyn Grzymały
1977 - Medal 400-lecia stołecznej Warszawy
2001 - Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie teatru za rok 2000

Źródła: Culture.pl. FilmPolski, E-teatr, Wikipedia