Dziś przemówi teatr niezależny

Dzięki formie online i stacjonarnej, sympozjum ma szansę na dotarcie do szerokiej grupy odbiorców, umożliwiając uczestnictwo osobom z różnych zakątków Polski. Przewidziano również stworzenie bazy grup niezależnych oraz publikację czterech artykułów naukowych dotyczących pedagogiki teatru, co z pewnością wzbogaci zasoby wiedzy na temat.

W ramach jeszcze szerszych działań wspierających, w bieżącym roku, projekt Krajowego Planu Odbudowy „Teatr Niezbędny" uzyskał dofinansowanie, które umożliwi realizację dodatkowych lekcji teatralnych w czterech szkołach w których działają Klasy Partnerskie. Lekcje te mają na celu nie tylko rozwijanie umiejętności aktorskich, ale także integrację młodzieży poprzez sztukę. W ramach projektu udało się również pozyskać środki na organizację warsztatów rozwojowych dla aktorów i pedagogów prowadzących Klasy Partnerskie. Zajęcia, prowadzone przez psycholożkę Barbarę Kmietjan, będą dotyczyć techniki psychodramy. Uczestnicy zdobędą cenną wiedzę oraz umiejętności, które następnie wykorzystają w pracy z uczniami oraz - w razie potrzeby - również z nauczycielami.

Program:

16:00 – otwarcie sympozjum, panel dyskusyjny „Teatr amatorski na Górnym Śląsku: historia i tradycje"

Gościnie: prof. Dorota Fox, prof. Ewa Kosowska

Prowadzenie: Katarzyna Chwałek-Bednarczyk

16:40-17:50 – „Poznajmy się!" – prezentacja wizytówek teatrów pozainstytucjonalnych / grup twórczych

18:00-18:50 – dyskusje stolikowe na temat roli i specyfiki teatrów pozainstytucjonalnych
(w trakcie dyskusji zostaną wypracowane rekomendacje dotyczące wsparcia działań grup twórczych w Zagłębiu i na Śląsku)
moderują: Małgorzata Baryła i Agata Kędzia

19:00-20:00 – wystąpienia osób reprezentujących instytucje ,,parasolowe", mogące wesprzeć pozainstytucjonalny ruch teatralny
głos zabiorą: dr. Dobrawa Skonieczna-Gawlik, Oskar Adamus, Krzysztof Olichwier

20:00-20:30 – podsumowanie na forum dyskusji stolikowych i rozmowa o rekomendacjach

20:30 –21:30 – kolacja i dalsze sieciowanie

Paneliści:

prof. Ewa Kosowska

filolog i kulturoznawca, w latach 1992-2016 kierowała Zakładem Teorii i Historii Kultury w Instytucie Nauk o Kulturze Studiów Interdyscyplinarnych w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Od 2004 r jest członkiem Komitetu Nauk o Kulturze PAN; w latach 2013-2017 była prezesem Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Od 1978 roku jest członkiem Towarzystwa Kultury Teatralnej; w latach 1982-1987 pełniła funkcję prezesa Oddziału Wojewódzkiego w Katowicach. Uczestniczy w pracach rad naukowych czołowych polskich czasopism kulturoznawczych. Zajmuje się problemami z obszaru teorii i historii kultury, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wykorzystywania tekstu literackiego w badaniach antropologiczno-kulturowych. Autorka i redaktorka kilkunastu książek oraz licznych artykułów. Opublikowała m.in. Postać literacka jako tekst kultury. Rekonstrukcja antropologicznego modelu szlachcianki na podstawie „Potopu " Henryka Sienkiewicza. (1990), Negocjacje i kompromisy. Antropologia polskości Henryka Sienkiewicza (2002), Antropologia literatury (2003), [red].Antropologia kultury – antropologia literatury (2005), Stąd do Teksasu (2006); [współ red.] Antropologia kultury- antropologia literatury.
Na tropach koligacji (2007), [współred.]Wstyd w kulturze (1- 1998; 2 -2008); Eurosarmata.
O postawach i wyborach Henryka Sienkiewicza (2013); [współred.] Miłośnicy Melpomeny. Kartki z dziejów Towarzystwa Kultury Teatralnej w Katowicach (2019).

prof. Dorota Fox

doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa i doktor habilitowany w dziedzinie nauk o kulturze i religii. Pracuje jako profesor w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół kilku zasadniczych zagadnień: lokalnej kultury teatralnej, polskiego teatru i krytyki teatralnej dwudziestolecia międzywojennego, teatru ludowego i amatorskiego oraz form sztuki estradowej. Autorka dwóch monografii: Kabarety i rewie międzywojennej Warszawy.Z prasowego archiwum Dwudziestolecia (Katowice 2007) oraz Czasopiśmiennictwo teatralne w Polsce w latach 1914-1939 (Katowice 2014). Wiele artykułów poświęciła dziejom zespołów amatorskich działających na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Śląsko-Dąbrowskim. Członek Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych oraz Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego.

Katarzyna Chwałek-Bednarczyk
absolwentka filozofii na Uniwersytecie Śląskim oraz Akademii Sztuk Teatralnych we Wrocławiu. Uznana reżyserka i pedagożka, od 2010 roku prowadzi Teatr SAFO przy Rydułtowskim Centrum Kultury, gdzie zrealizowała kilkadziesiąt spektakli inspirowanych historią i dziedzictwem lokalnym. W jej twórczości szczególną rolę odgrywa analiza traum oraz przemian tożsamościowych, które kształtowały i wciąż kształtują społeczność Śląska. Często angażuje mieszkańców w proces twórczy, organizując warsztaty i spotkania, które pomagają im przepracować trudne tematy związane z historią regionu, jednocześnie integrując społeczność i tworząc przestrzeń do dialogu o tożsamości.

Małgorzata Baryła

Reżyser, scenograf, pedagog, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie Wydział Malarstwo kierunek scenografia oraz Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie filia we Wrocławiu Wydział Reżyserii Teatrów Dzieci i Młodzieży. Założycielka Teatru Nieoetykietkowani, młodzieżowo- studenckiej grupy teatralnej, która od 1998 roku działa w OPP3 W Zabrzu, alternatywą zajęć które prowadzi dla młodszej młodzieży i dzieci są zespoły Rozregulowani i PIK-POK. Osoba, która od ponad 25 lat pracuje z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi tworząc do kilkunastu, nagradzanych na festiwalach ogólnopolskich spektakli rocznie. Organizator licznych warsztatów, pomysłodawczyni takich projektów jak: Scena Młodego Widza, Popołudnie z Teatrem, Młodzi dla Młodych, Teatr Daje Radość, Festiwalu „To nasza Młodość „, ART-day – czyli artystyczny piątek w 1LO. Nagrodzona dwukrotnie nagrodą Prezydenta Miasta Zabrze w dziedzinie kultury, Nagrodą Specjalną T-Art. Katowice w dziedzinie animatora kultury.

Agata Kędzia

pedagożka teatru, performatyczka, organizatorka projektów z zakresu edukacji kulturowej. Absolwentka kulturoznawstwa (Uniwersytet Śląski) i performatyki (Uniwersytet Jagielloński). Autorka książki Trudna sztuka dorastania. Wydarzenia performatywne dla nastoletniej publiczności. W latach 2018–2024 pracowała jako pedagożka teatru w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. Obecnie współtworzy działania rozwojowe dla kadr kultury w Staromiejskim Domu Kultury w Warszawie. Pisze artykuły, tropi związki pomiędzy sztuką i edukacją, współtworzy projekty twórcze aktywizujące dzieci, młodzież i dorosłych.

Dr Dobrawa Skonieczna-Gawlik

doktor nauk humanistycznych, etnolog, etnograf, pedagog absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, studiów podyplomowych z zakresu zarządzania ochroną dóbr kultury na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu oraz Konserwacji Zabytków i Urbanistyki na Akademii Śląskiej w Katowicach. W latach 2002-2020 związana z muzealnictwem (Muzeum Zagłębia w Będzinie, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie" oraz Muzeum Saturn w Czeladzi). Obecnie zastępca naczelnika Wydziału Kultury i Promocji Urzędu Miejskiego w Sosnowcu a od czerwca 2024 Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Sosnowca ds. Kobiet.
Od początku swej działalności na gruncie etnografii współpracuje z instytucjami, ośrodkami naukowymi, organizacjami samorządowymi, stowarzyszeniami, zespołami folklorystycznymi i placówkami edukacyjnymi województwa śląskiego, publikuje artykuły w prasie lokalnej, samorządowej, w czasopismach społeczno-kulturalnych, wydawnictwach specjalistycznych oraz na portalach internetowych. Dokumentuje sztukę ludową, wytwórczość rękodzielniczą i działalność folklorystyczną, organizuje wystawy, prowadzi warsztaty pokazujące ginące zawody współpracując z twórcami w całej Polsce. Prowadzi badania i opracowuje materiały dotyczące obrzędowości dorocznej oraz rodzinnej, budownictwa, stroju, tradycyjnej kuchni regionalnej mieszkańców pogranicza małopolsko-śląskiego.
W roku 2019 odznaczona odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej" oraz srebrną odznaką honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego. Stypendystka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury (2009) oraz Miasta Sosnowca w dziedzinie kultury dla osób zajmujących się twórczością artystyczną, upowszechnianiem kultury i opieką nad zabytkami (2013). Laureatka wyróżnienia Miasta Będzina za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony kultury (2007), Nagrody Miasta Sosnowca za upowszechnianie i ochronę kultury w 2016 (2017) oraz Honorowej Nagrody „Klucz do Polskiej Spiżarni" (2023) przyznawanej przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego.

Oskar Adamus

wieloletni pracownik instytucji Katowice Miasto Ogrodów, w latach 2023–2024 odpowiedzialny za działalność biura Europejskiej Stolicy Kultury 2029.

Krzysztof Olichwier

koordynator projektów m.in: program Off Polska, konkurs Klasyka Żywa w Instytucie Teatralnym im. Z. Raszewskiego w Warszawie