Grzegorz Jarzyna zaczyna pracę w Ukrainie

Reżyser mierzył się z oskarżeniami

Grzegorz Jarzyna powrócił po długiej, artystycznej nieobecności spektaklem zrealizowanym w Chorwacji. Dziś z kolei przygotowuje się do pracy w Teatrze Dramatycznym im. Łesi Ukrainki w Kijowie. Ceniony reżyser oraz wieloletni dyrektor TR Warszawa odszedł z jednej z czołowych scen w Polsce po protestach zespołu aktorskiego.

— My, jako artyści, wkładamy wiele wysiłku w to, aby świat postrzegał nas i naszą kulturę jako niezależny, suwerenny kraj. Wizyta Grzegorza Jarzyny jest sygnałem, że jesteśmy uznawani za równorzędnych partnerów i ciekawą kulturową przestrzeń do współpracy, w której istnieje silne środowisko twórcze — cytuje Kyryło Kaszlikowa, dyrektora kijowskiej sceny, Polska Agencja Prasowa.

— Fakt, że Jarzyna przyjechał do Kijowa w takim niezwykle trudnym dla nas momencie, dowodzi, że to odważny i troskliwy człowiek. Bardzo ważne jest dla nas zdobycie nowych doświadczeń dzięki tej współpracy — dodaje Kaszlikow.

Powrót Grzegorza Jarzyny. W TR Warszawa wywołał protest aktorów

Jarzyna odwiedził Kijów, by omówić warunki współpracy. Na razie nie ujawniono, co wystawi w Ukrainie, wiadomo jedynie, że przygotowana przez niego premiera ma trafić do repertuaru Narodowego Akademickiego Teatru Dramatycznego im. Łesi Ukrainki w 2025 r.

Grzegorz Jarzyna powrócił do teatru w 2023 r. po niemal czteroletniej przerwie ze spektaklem "Wieczór Trzech Króli albo Co chcecie" w Teatrze Młodych w chorwackim Zagrzebiu. Jego poprzednią realizacją była "Burza", zrealizowana w TR Warszawa. To tu, w kierowanej przez niego od 1998 r. scenie, doszło do konfliktu reżysera z zespołem aktorskim, który domagał się jego odejścia.

W 2022 r. prezydent stolicy Rafał Trzaskowski dostał list z apelem o rozpisanie konkursu na stanowisko dyrektorskie w TR Warszawa. Aktorzy i aktorki (łącznie 18 osób) zarzucali Jarzynie m.in. rezygnacje z pracy osób "przemęczonych napięciami, zastraszonych i wypalonych psychicznie" czy "szkodliwe i niekompetentne prowadzenie zespołu".

Pojawiały się także oskarżenia o niegospodarność finansową. Nieprawidłowości w wydatkowaniu pieniędzy w instytucji potwierdził miejski audyt z 2016 r., gdy Jarzyna nie był już dyrektorem naczelnym, pozostając dyrektorem artystycznym, lecz zasiadał w budzącej finansowe wątpliwości radzie fundacji Generacja TR Warszawa, zlikwidowanej w roku 2017.

— Gdybym — nawet nieświadomie — nadużywał finansów teatru, nie mógłbym spojrzeć sobie i zespołowi w oczy. To są pomówienia, plotki. Ja chcę rozmawiać o faktach — mówił Dawidowi Karpiukowi na łamach "Newsweeka", odpierając oskarżenia o nadużywanie służbowych kart kredytowych.

Od września 2023 r., w wyniku wygranego konkursu, funkcję dyrektorki instytucji pełni pedagożka teatru oraz wykładowczyni Akademii Teatralnej Anna Rochowska. TR Warszawa (kiedyś Teatr Rozmaitości) jest jednym z czołowych teatrów artystycznych w kraju, goszczącym na najważniejszych międzynarodowych festiwalach. Pracowali tu tacy twórcy jak René Pollesch, Krzysztof Warlikowski, Kornél Mundruczó czy Krystian Lupa.

Rozpad zespołu warszawskiego teatru. "Czuję się współodpowiedzialny"
Z kolei sam Jarzyna, autor tak istotnych dla polskiego teatru przedstawień jak "Bzik tropikalny" "4.48 Psychosis" czy "Między nami dobrze jest", jest laureatem wielu nagród, a jego spektakle były prezentowane m.in. w Nowym Jorku, Toronto i Avignionie.

— Całe moje zawodowe życie poświęciłem temu teatrowi, tym ludziom. A teraz w zasadzie zespół zwolnił mnie z tej misji — komentował w rozmowie z Magdaleną Rigamonti dla "Dziennika Gazety Prawnej", przekonując, że o rewolucji w teatrze dowiedział się z prasy.

W przyszłym roku Jarzyna ma wrócić do pracy w kraju. Na maj 2025 r. w warszawskim Teatrze Polskim została zaplanowana jego premiera "Rękopisu znalezionego w Saragossie". Wcześniej słyszeliśmy o realizacji innego tytułu w Teatrze Nowym Proxima w Krakowie, gdzie miała powstać inscenizacja powieści Dawida Grosmana "Wchodzi koń do baru" z udziałem Adama Woronowicza. Projekt jednak nie doszedł do skutku.

Dawid Dudko
Onet.Kultura
8 listopada 2024
Teatry
TR Warszawa
Portrety
Grzegorz Jarzyna

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia

(Prawie) ostatnie święta
Grzegorz Eckert
Sztuka jest adaptacją powieści norwes...