Hanna Skarżanka (1917-1992)

Hanna Skarżanka pochodziła z rodziny ziemiańskiej wyznania ewangelicko-reformowanego. W 1937 roku rozpoczęła studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, jednak szybko przeniosła się na polonistykę. Równocześnie kształciła się w konserwatorium muzycznym oraz w Studiu Dramatycznym Mieczysława Szpakiewicza.

Od grudnia 1940 do marca 1941 roku była członkinią zespołu Teatru Małego w Wilnie, jednak wybuch wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 roku przerwał jej pracę sceniczną. W czasie niemieckiej okupacji Wilna pracowała jako kelnerka w kasynie żołnierskim, jednocześnie angażując się w działalność konspiracyjną jako członkini Armii Krajowej. Po zakończeniu wojny, 3 grudnia 1944 roku, zadebiutowała na scenie Polskiego Teatru Dramatycznego w Wilnie podczas "Wieczoru Mickiewiczowskiego".

W maju 1945 roku, w ramach repatriacji, wróciła do Polski i rozpoczęła pracę w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie, gdzie występowała w sezonie artystycznym 1945/1946. Następnie kontynuowała karierę w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu, a później w teatrach w Białymstoku, Poznaniu, Łodzi i Warszawie. W 1954 roku związała się z Teatrem Powszechnym w Łodzi, a od 1955 roku występowała na scenach warszawskich, m.in. w Teatrze Narodowym i Teatrze Współczesnym. W trakcie swojej kariery teatralnej wcieliła się w wiele różnorodnych ról, zarówno w klasycznym, jak i współczesnym repertuarze.

Poza pracą w Tearze Hanna Skarżanka miała okazję także śpiewać w warszawskim kabarecie „Szpak", do którego zaangażował ją Jerzy Wasowski, zachwycony jej głosem. Wykonywała takie utwory jak „Milord", „Que Sera, Sera" czy „Nie wierzę piosence".

Skarżanka była również aktywna w filmie i telewizji. Na dużym ekranie zadebiutowała w 1956 roku w filmie "Dwie godziny". Wystąpiła w wielu filmach, takich jak "Polowanie na muchy" (1970), za który otrzymała nagrodę za drugoplanową rolę kobiecą na Lubuskim Lecie Filmowym, oraz "Żywot Mateusza" (1968). Jej dorobek telewizyjny obejmuje role w popularnych serialach, m.in. w "Czterdziestolatku" oraz "Domu". Gościnnie pojawiała się też w komediach Stanisława Barei i podkładała głos królowej Kier w disnejowskiej animacji „Alicja w krainie czarów".

W 1979 roku na krótko zawiesiła swoją działalność teatralną, choć nadal angażowała się w życie społeczne i artystyczne Warszawy. Za namową ks. Jerzego Popiełuszki występowała przez pewien czas w przedstawieniach kościelnych. W latach 80., podczas stanu wojennego, związała się z "Solidarnością".

W 1982 roku objęła stanowisko kierownika artystycznego Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. W latach 1988–1991 ponownie występowała na scenie Teatru „Ateneum" w Warszawie. Jej ostatnim występem była niewielka rola w komedii „Papierowe małżeństwo" Krzysztofa Langa z 1991 roku.

Hanna Skarżanka zmarła 8 listopada 1992 roku w Warszawie. Została pochowana na warszawskim cmentarzu ewangelicko-reformowanym.
Siostrą Hanny Skarżanki była prof. Barbara Skarga, bratem zaś aktor, Edward Skarga. Hanna Skarżanka dwukrotnie wychodziła za mąż: w 1938 poślubiła por. Stefana Czernika, późniejszego oficera AK, z którym na początku wojny rozwiodła się, a w 1944 wyszła za Bolesława Ćwiecińskiego, późniejszego dziennikarza radiowego. Córką Skarżanki była Ewa Skarżanka, która poszła w ślady matki. Obecnie karierę aktorską robi prawnuczka Hanny Skarżanki, a zarazem jej imienniczka — Hanna Skarga.

Źródła: Wikipedia, FilmPolski.pl, Glosznadniemna.pl