Hartowanie Ferdydurke

Poziom emocji - najwyższy. Aktorstwo - bandyckie. Konstrukcja - rytmiczna. Komizm - nieokiełznany. Ferdydurke Teatru Provisorium i Kompanii Teatr z Lublina w Bytomskim Centrum Kultury. Hartuj się, kto może!
Gombrowicz w oryginalnej interpretacji to przede wszystkim forma. Bliski kontakt ciał, ławka, na której brakuje miejsca, podporządkowanie ciała impulsom biologicznym - przestrzeń sceniczna zawężona do granic absurdu. Pułapki zastawione na ludzi wpadających w niewolę narzuconych ról pokazane w dosłowny sposób. Spektakl zachowuje gombrowiczowską dyscyplinę konstrukcji rozpisując ją na teatralne rytmy i znaki. Tak jak powieść awangardowa przemawia głownie formą, tę formę wykorzystuje czerpiąc z Gombrowicza. Znaków jest kilka - ścieśnienie - ławka, na której brakuje miejsca, bliski kontakt ciał, podporządkowanie ciała impulsom biologicznym, powtarzające się w swym stylu zachowania rodem z Rabelaise'a, zawężona do granic absurdu przestrzeń sceniczna. Człowiek złapany w pułapkę formy bardziej niż u Gombrowicza dosłownie, na każdym kroku wpadający w niewolę narzuconych mu ról. Spektakl zachowuje rytmiczność konstrukcji, nie przenosi ciągów fabularnych, a zamyka całość w powracających całostkach w pewien zamknięty kosmos (szkoła, dom, dwór). Ścieśnienie przestrzeni, kumulacja czasu (przedstawienie trwa godzinę i dwadzieścia minut), precyzja ruchowa i rytmiczna doprowadzona do perfekcji w scenie pojedynku, wszystko to buduje najwyższe emocje. Odkrywa nowy typ aktorstwa - aktorstwa biologicznego, które wydaje się najbliższe postaciom Gombrowicza, posługuje się najwyższymi stanami emocjonalnymi. Walorem spektaklu jest jego komizm, który niejako przybiera charakter okrutnego i dzikiego tak jak okrutny bywał sam Gombrowicz. Dialogi aktorskie prowadzone są na najwyższym poziomie emocji, używając ekstremalnych środków fizycznych aktorzy tworzą to, co bywa nazywane dzikim bandyckim aktorstwem. Wydaje się, ze oryginalność naszej interpretacji polega na: - przełożeniu głównego tematu Gombrowicza jakim jest forma na inscenizacyjną ciasnotę (maleńka ławeczka, na której aktorzy walczą o miejsce) ("Ferdydurke to męka na Prokrustesowym łożu formy" B. Schultz) - użycie biologicznego aktorstwa w konstrukcji postaci i w odkrywaniu ich głębokich sensów - posługiwaniu się kategoria estetyczną jaką jest okrutny, gargantuiczny komizm - całość zamknięta w sześcianie (materializacja inscenizacyjna przestrzeni - kategorii gombrowiczowskiej "kościoła międzyludzkiego") z inspiracji malarstwa Francaise'a Bacona ...Gdzież się znajdowałem? Znajdowałem się wraz z ludzkością w najciemniejszej nocy. Stary Bóg umierał. Kanony prawo, a obyczaje które stanowiły dorobek ludzkości, znalazły się w próżni, pozbawione autorytetu. Człowiek pozbawiony Boga, wyzwolony, wolny i dowolny, poczynał sam siebie stwarzać poprzez innych ludzi... Forma, to ona wciąż, a nie co innego, była u sedna samego tych konwulsji (...) Skojarzyłem ową ogólnoludzką panoramę z moimi osobistymi doświadczeniami i dostąpiłem pewnego uspokojenia: to nie ja byłem kameleonem, a wszyscy" Witold Gombrowicz, "Testament" ... Wieczysty aktor, ale aktor naturalny, ponieważ sztuczność jest mu wrodzona, ona stanowi cechę człowieczeństwa - być człowiekiem to znaczy być aktorem - być człowiekiem to znaczy udawać człowieka - być człowiekiem to "zachowywać" się jak człowiek nie będąc nim w samej głębi - być człowiekiem to recytować człowieczeństwo... Przecież nie jest tak, że człowiek ma sie pozbyć swej maski - gdyż poza nią nie ma żadnej innej twarzy - tu tylko można żądać, aby uprzytomnić sobie swoją sztuczność... Witold Gombrowicz, "Dzienniki ..."Cały świat składa się tylko z min" Od tego zdania La Rochefoucaulda zaczyna się Gombrowicz, a przede wszystkim jego teatr (...) Forma powstaje ze wzajemnego zniekształcenia się, z deformacji, z narzucenia sobie min żeńskich, męskich, min Syna i min Ojca, min dorosłych i min niedorosłych, min parobka, min Króla i min Boga. Z wzajemnego poniżania się i degradacji (...) (...) Z pojedynku na miny w Ferdydurke wyrosła potem najbardziej Gombrowiczowska teoria zachowania sie społecznego, a zwłaszcza agresji i wzajemnego poniżania. w tej walce na miny tkwi już cały gombrowiczowski teatr (...) (...) Zafascynowany jest degradacją i dekonstrukcją, poniżeniem, tym wszystkim, co wstydliwe i żenujące, niskie i cielesne, co jest naturalne i dlatego właśnie nazwane nienaturalnym (...) Jan Kott, "Gęba i gęba" Nagrody dla spektaklu "Ferdydurke" 1. festiwale zagraniczne 1. Fringe First na Fringe Festival w Edunburgu (Szkocja) 2. Grand Prix na Festiwalu Małych Form Teatralnych w Rijece (Chorwacja) 3. Nagroda za reżyserię na Festiwalu Małych Form Teatralnych w Rijece (Chorwacja) 4. Nagroda dla najlepszego aktora dla Witolda Mazurkiewicza na Festiwalu Małych Form Teatralnych w Rijece (Chorwacja) 5. Zbiorowa nagroda aktorska na Festiwalu "Biała Wieża" w Brześciu (Białoruś) 6. Zbiorowa nagroda aktorska na Festiwalu MESS w Sarajewie (Bośnia) 7. Grand Prix Festiwalu "Tempus Art" w Roznavie (Słowacja) 2. Międzynarodowe festiwale w Polsce 1. Nagroda za Nową Formułę Teatralną na Festiwalu KONTAKT w Toruniu 2. Grand Prix Festiwalu KONTRAPUNKT w Szczecinie 3. Nagroda Wojewody Zachodniopomorskiego na festiwalu KONTRAPUNKT w Szczecinie 3. Festwale ogólnopolskie 1. Grand Prix Konfrontacji Teatralnych "Klasyka Polska" w Opolu 2. Nagroda Prezydenta Opola na Konfrontacjach Teatralnych "Klasyka Polska" w Opolu 3. Nagroda dziennikarzy na Konfrontacjach Teatralnych "Klasyka Polska" w Opolu 4. Nagroda na Festiwalu Sztuki Aktorskiej w Kaliszu 5. Nagroda na Festiwalu Komedii w Tarnowie 4. Inne nagrody 1. Nagroda Artystyczna Prezydenta Lublina 2. Nagroda Krytyków Sekcji Polskiej ITI 3. Medal Unii Lubelskiej "Ferdydurke" według powieści Witolda Gombrowicza reżyseria: Janusz Opryński, Witold Mazurkiewicz obsada: Jacek Brzeziński, Witold Mazurkiewicz, Jarosław Tomica, Michał Zgiet scenografia: Jerzy Rudzki opracowanie muzyczne: Borys Somerschaf światło i dźwięk: Janusz Opryński Jan Piotr Szamryk wykonanie scenografii: Grzegorz Wójcik, Jerzy Wójcik Bytomskie Centrum Kultury, 29.03 (sobota), godz. 18:30