Jan Ciechowicz (1949 - 2017)

Teatrolog i literaturoznawca. Profesor nauk humanistycznych.

Urodził się 24 czerwca 1949 w Koluszkach k. Łodzi. Zmarł 16 września 2017 w Gdyni.

Zmarł dzisiaj prof. dr hab. Jan Ciechowicz - teatrolog, związany z Instytutem Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, kierownik Katedry Kultury i Sztuki UG, autor m.in. książek "Dom opowieści. Ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka", "Sam na scenie. Teatr jednoosobowy w Polsce".

Syn Stanisława i Michaliny (z Pawlikowskich). Szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące ukończył w rodzinnym mieście. W roku akademickim 1966/1967 rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL) w zakresie filologii polskiej ze specjalnością teatrologiczną, które ukończył „z wyróżnieniem" w roku 1972. Wyrastał w szkole naukowej wybitnych teatrologów, profesorów: Ireny Sławińskiej i Zbigniewa Raszewskiego. Jeszcze na studiach zadebiutował jako krytyk teatralny na łamach „Tygodnika Powszechnego", z którym stale współpracował przez ponad dwadzieścia lat (fotel recenzenta teatralnego na Polskę Północną w latach 1972-1992). W roku 1972 przyjechał „za żoną" Aleksandrą Aldoną z domu Wydrowską do Gdyni. Od razu niemal także rozpoczął pracę na Uniwersytecie Gdańskim, głównie dzięki staraniom profesora Józefa Bachórza. W Instytucie Filologii Polskiej UG przeszedł wszystkie stopnie naukowego awansu: od asystenta (1973) do profesora zwyczajnego (2004). Aktualnie kieruje pracami Katedry Kultury i Sztuki. Dotychczas wydał 3 książki autorskie i 15 „pod redakcją". Opublikował więcej niż 150 artykułów. Wypromował ponad stu magistrów i pięciu doktorów. Specjalizuje się w zakresie historii dramatu i teatru polskiego XIX i XX wieku. Interesuje się dziejami teatru gdańskiego. Osobne studia i rozprawy poświęcił m.in. Kalidasie, Szekspirowi, Mickiewiczowi, Wyspiańskiemu, Schulzowi, Mrożkowi i Wojtyle. Badawczo zajmuje się zarówno teatrem małych form (teatrem jednoosobowym, Teatrem Rapsodycznym Kotlarczyka), jak i teatrem monumentalnym (ze specjalnym uwzględnieniem przedstawień plenerowych, rozgrywanych „pod gołym niebem").

Najważniejsze książki: Sam na scenie. Teatr jednoosobowy w Polsce (1984); Gdańsk teatralny. Historia i współczesność (red., 1992); Dom opowieści. Ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka (1992); Od Shakespeare'a do Szekspira (współredakcja Z. Majchrowski, 1993); Teatr pamięci Brunona Schulza (współredakcja H. Kasjaniuk, 1993); Zbigniew Cybulski – aktor XX wieku (współredakcja T. Szczepański, 1997); Konkurs szekspirowski – wczoraj i dziś (red., 1997); Pół wieku Teatru Wybrzeże – przedstawienia (red., 1998); Gdańskie teatry osobne (współredakcja A. Żurowski, 2000); W kręgu teatru monumentalnego (współredakcja L. Kuchtówna, 2000); Myślenie teatrem (2000); Dramat polski. Interpretacje (t. 1-2, współredakcja Z. Majchrowski, 2001); 200 lat teatru na Targu Węglowym w Gdańsku (red., 2004); Teatry Stanisława Hebanowskiego (współredakcja W. Zawistowski, 2005).

Prezes gdańskiego oddziału Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historyków Teatru, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP), członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (GTN), Polskiego Towarzystwa Szekspirowskiego, członek-współzałożyciel Fundacji Theatrum Gedanense. Członek Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Wyróżniony Nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za rozprawę Sam na scenie (1981), Nagrodą Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) za „teatralną książkę roku 1992", czyli monografię Teatru Rapsodycznego Dom opowieści. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Artusa. Laureat Pomorskiej Nagrody Artystycznej w roku 2004 w dziedzinie teatru za redakcję polsko-niemieckiego tomu 200 lat teatru na Targu Węglowym w Gdańsku (książka ta została także wyróżniona i nagrodzona w ogólnopolskim konkursie „na najlepszą książkę akademicką" – Atena 2004). Wielokrotnie wyróżniany nagrodą naukową Rektora UG.

Do końca był aktywny zawodowo, Miłośnik teatru, stały widz wszystkich trójmiejskich przedstawień teatralnych, Od początku współpracował z Gazetą Wyborczą Trójmiasto.

Źródło: Instytut Filologii Polskiej UG

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
16 września 2024
Portrety
Jan Ciechowicz

Książka tygodnia

Zdaniem lęku
Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
Piotr Zaczkowski

Trailer tygodnia