Jan Klata bierze się za Platona i pyta, czym jest dziś sprawiedliwość

"Państwo" - aut. Platon - reż. Jan Klata - Teatr Słowackiego w Krakowie

Jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych, stanowiące podwaliny myślenia o funkcjonowaniu społeczeństwa - „Państwo" Platona na deskach Teatru im. Słowackiego. Przedstawienie reżyseruje Jan Klata. „To nie będzie nudna rozprawa filozoficzna. To będzie bezkompromisowa dyskusja o sprawach najważniejszych" – zapowiadają twórcy. Premiera 19 stycznia na Dużej Scenie.

"Lepiej spłonąć niż zblaknąć" – zapowiadają twórcy najnowszy tytuł na afiszu Teatru Słowackiego. Po raz kolejny reżyseruje tu Jan Klata. Tym razem na warsztat wziął dzieło filozoficzno-polityczne Platona. W swoim „Państwie", datowanym na ok. 380 r. p. n. e. grecki filozof zawarł syntezę poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i tego, co nazywa „filozofią rzeczy ludzkich". Napisane w formie dialogu dzieło jest poszukiwaniem formuły państwa idealnego, w którym filozof zastanawia się także, czym jest sprawiedliwość. W najdłuższym platońskim dialogu głos dostają: Sokrates, sofista Trazymach, Kefalos i jego syn Polemarch, Glaukon i Adejmantos – bracia Platona oraz Klejtofon.

Krakowskie przedstawienie jest produkcją realizowaną wspólnie przez Teatr Słowackiego i niemiecki Nationaltheater Mannheim.

"Będziemy dyskutować o sprawiedliwości. Czym jest dzisiaj sprawiedliwość? Czy jest jedna i niezmienna, czy zawiera w sobie pole do interpretacji i manipulacji? Do jej siłowego zawłaszczenia i zdeptania? Kto ma prawo wydawania sądów, co jest sprawiedliwe, a co sprawiedliwe nie jest? I czy ta sprawiedliwość jest dziś nam rzeczywiście tak niezbędna?" - zapowiada swój najnowszy spektakl Teatr Słowackiego.

"Państwo" Platona w interpretacji Jana Klaty zapowiadane jest jako spektakl o zrozumieniu i próbach odnalezienia się w świecie, w którym prymat nad prawdą ma jej interpretacja.

"Zresztą co tą prawdą faktycznie jest, a co rozumiemy lub chcemy rozumieć jako prawdę? Naszą prawdę. Gdzie leży prawdziwy świat, a co rozmywa się, reinterpretuje i zniekształca w tłumaczeniu?" - pytają twórcy, dodając, że spektakl Klaty to rzecz o wyzwoleniu. "O stanięciu w prawdzie, bez względu na konsekwencje".

Jan Klata w roli największego filozofa starożytności obsadził dwie znakomite aktorki Teatru Słowackiego. W postać Sokratesa w jego „Państwie" wcielą się Dominika Bednarczyk – słynny Konrad z "Dziadów" Mai Kleczewskiej oraz Karolina Kazoń oklaskiwana za brawurowo zagraną postać Danuty Wałęsowej w przedstawieniu "1989" Katarzyny Szyngiery.

Mateusza Bieryta i Wojciecha Dolatowskiego zobaczymy jako Polemarcha. W rolach braci Platona Glaukona i Adejmantosa wystąpią Marcin Kalisz i Marcin Sianko. Nestor sceny przy placu Św. Ducha Feliks Szajnert i gościnnie występujący tu Jacek Strama wcielą się w postać Kefalosa. Niemiecka aktorka Linda Pöppel w "Państwie" Jana Klaty wcieli się w Trazymacha.

Spektakl będzie grany w języku starogreckim, polskim oraz niemieckim. Widzowie będą mogli śledzić akcję przedstawienia z pomocą słuchawek z tłumaczeniem na język polski.

"Państwo" Platona to kolejna premiera sezonu artystycznego Teatru Słowackiego pod szyldem "Wersal się skończył" i kolejne przedstawienie stworzone tu przez jednego z najważniejszych współczesnych reżyserów teatralnych.

Przypomnijmy, ubiegły rok Teatr Słowackiego otworzył spektaklem „Act of Killing", w którym Klata przeniósł na teatralne deski głośny i wielokrotnie nagradzany, nominowany do Oscara film dokumentalny Joshu'y Oppenheimera. Film pod tym samym tytułem opowiada o działaniach indonezyjskich szwadronów śmierci w 1965-66 roku. W ujęciu Klaty to głos o tym, do czego prowadzi tolerowanie zła.

Spektakle Jana Klaty co jakiś czas można zobaczyć również na scenie Starego Teatru, w którym Klata dyrektorował w latach 2013-2017. Niedawno, po dwóch latach przerwy, do repertuaru wrócił słynny "Wróg ludu", pojawiające się od czasu do czasu "Wesele" niezmiennie od lat szczelnie wypełnia widownię.

Anna Piątkowska
Gazeta Krakowska
17 stycznia 2024
Portrety
Jan Klata

Książka tygodnia

Zdaniem lęku
Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
Piotr Zaczkowski

Trailer tygodnia