Joanna Żółkowska (1950)

Joanna Żółkowska urodziła się w Siedlcach i jest starszą siostrą aktorki Jolanty Żółkowskiej. W 1972 roku ukończyła studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Po ukończeniu studiów w latach 1972–1974 była aktorką Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Zadebiutowała tam jako Zosia w ,,Dziadach'' w reżyserii Konrada Swinarskiego. Wystąpiła również w ,,Procesie'' Franza Kafki w reżyserii Jerzego Jarockiego, ,,Biesach'' Fiodora Dostojewskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy oraz ponownie u Swinarskiego w ,,Wyzwoleniu'' Stanisława Wyspiańskiego.
W 1974 roku dołączyła do zespołu Teatru Powszechnego w Warszawie, z którym była związana przez wiele lat.

Na dużym ekranie Żółkowska zadebiutowała w 1972 roku w filmie ,,Szklana kula''. W 1979 roku zagrała w filmie ,,Prom do Szwecji''. W 1979 roku aktorka wystąpiła w historycznym serialu "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy" w reżyserii Jerzego Sztwiertni. W 1991 roku wystąpiła w komedii ,,Rozmowy kontrolowane''. W 1995 roku zagrała w filmie ,,Młode wilki''. Swoją ogólnopolską rozpoznawalność zdobyła dzięki roli Anny Surmacz-Koziełło w serialu ,,Klan'', w którym występuje od 1997 roku.

W 1979 roku zagrała także ważne role w Teatrze Telewizji - m.in. Mary Warren w ,,Czarownicach z Salem'' Arthura Millera w reżyserii Zygmunta Hübnera (1979) i Joannę w ,,Świeczniku'' Alfreda de Musseta w reżyserii Olgi Lipińskiej (1979). Rolą, która w dużym stopniu odmieniła jej sceniczny wizerunek, była Ona w ,,Ławeczce'' Aleksandra Gelmana w reżyserii Macieja Wojtyszki (1986). Po ,,Ławeczce'' Żółkowska zagrała m.in. Krystynę w ,,Pannie Julii'' Augusta Strindberga (1988) i Martę w ,,Romeo i Juli'' Szekspira (1990) - przedstawieniach reżyserowanych przez Andrzeja Wajdę.

W kolejnych latach kontynuowała swoją działalność artystyczną zarówno na scenie teatralnej, jak i w produkcjach filmowych oraz telewizyjnych.

W latach 1997-1999 Żółkowska należała do zespołu Teatru Narodowego. Stworzyła wtedy ciekawą postać Mani w ,,Ślubie'' Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego (1998). Równocześnie współpracowała z innymi teatrami: Teatrem Scena Prezentacje w Warszawie i poznańską Sceną na Piętrze. W latach 1999-2015 Żółkowska była ponownie związana z Teatrem Powszechnym w Warszawie, gdzie wystąpiła w wielu znaczących spektaklach. Do jej ról z tego okresu należą m.in.: Greta w ,,Prezydentkach'' Wernera Schwaba w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego - za tę kreację otrzymała Nagrodę im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego w 2002 roku. Helena w ,,Przed wschodem słońca'' Gerharta Hauptmanna - rola, która spotkała się z uznaniem krytyków i publiczności. Wystąpiła też jako Ismena w ,,Antygonie'' Sofoklesa – interpretacja tej postaci podkreśliła wszechstronność aktorską Żółkowskiej.

Po zakończeniu współpracy z Teatrem Powszechnym, aktorka występowała gościnnie na scenach innych warszawskich teatrów, takich jak Teatr 6.piętro, gdzie w 2010 roku zagrała w spektaklu ,,Salamandra''.

Po za teatrem, Żółkowska zagrała kilka ról w filmach i serialach. W 2003 roku zagrała w komedii "Zróbmy sobie wnuka", w 2007 roku wcieliła się w rolę pracownicy w banku, w kultowej serii „Ryś" w reżyserii Stanisława Tyma, a w 2008 roku wystąpiła w filmie "Rozmowy nocą". Ponadto, aktorka pojawiła się gościnnie w popularnych serialach telewizyjnych takich jak m.in. „Lekarze", ,,Ojciec Mateusz", ,,Na dobre i na złe".

Brała również udział przy tworzeniu scenariuszy do filmów ,,Matka swojej matki'' Roberta Glińskiego i ,,Na koniec świata'' Magdaleny Łazarkiewicz.

W 2022 roku obchodziła 50-lecie swojej pracy artystycznej, przedstawiając wraz z Pauliną Holtz (jej córką) i Kacprem Kuszewskim sztukę ,,Pani Pylińska i sekret Chopina''.

W maju 2024 roku Joanna Żółkowska wzięła udział w cyklu ,,Więźniowie teatru'' organizowanym przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Zaś w styczniu 2025 roku była gościem ,,Salonu Kobiet'' w Kieleckim Centrum Kultury. Obecnie aktorka angażuje się w różnorodne projekty teatralne i telewizyjne.

Joanna Żółkowska była związana z reżyserem Witoldem Holtzem, z którym doczekała się córki również aktorki Pauliny Holtz. Następnie była związana z reżyserem Robertem Glińskim.

W trakcie swojej kariery Joanna Żółkowska otrzymała liczne nagrody, w tym Nagrodę im. Leona Schillera w 1979 roku oraz wspomnianą wcześniej Nagrodę im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego w 2002 roku.

Źródła: Wikipedia, FilmPolski.pl, Culture.pl, Teatr 6.piętro