Lamento Project, czyli pomysł na barok i pop
24. festiwal „Ogrody Muzyczne" - Warszawa: 29.06-27.07.2024 r.Scena warszawskiego letniego Festiwalu Ogrody Muzyczne ugościła 13 lipca szczególne trio: polska sopranistka Dorota Szczepańska stworzyła „Lamento Project", w którym towarzyszą jej znakomici artyści: izraelski lutnista Alon Sariel oraz basista jazzowy narodowości niemieckiej Peter Schwebs. Spoiwem utworów wykonywanych w programie, począwszy od Monteverdiego, a skończywszy na współczesnej muzyce filmowej, ma być tytułowy lament, rzewny śpiew duszy prowadzący słuchaczy przez cztery wieki stylów muzycznych.
Pomysłodawczyni projektu jest śpiewaczką związaną w Polsce przede wszystkim z Warszawską Operą Kameralną i Polską Operą Królewską, lecz oprócz specjalizowania się w epokach baroku i klasycyzmu nie stroni od muzyki XX i XXI wieku. Dobór repertuaru do „Lamento Project" nie wiódł, jak można by się tego spodziewać, oczywistą ścieżką chronologiczną – trio wykonywało połączenia utworów różnych stylów w jedną, czasem zaskakującą, hybrydę. Szczepańska operuje jasnym, lekkim, czystym sopranem i doskonale czuje epokę baroku.
Przepiękne było wykonanie słynnego „Lamentu Nimfy", po którym artystka zebrała zasłużenie ogromne brawa, także za mistrzowskie uniesienie ładunku emocjonalnego tej wspaniałej muzyki. Jednak nie wszystkie mariaże typowo barokowej ekspresji wokalnej ze współczesnymi utworami z repertuaru Stinga czy Adele wypadły wiarygodnie. Klasyczna impostacja głosu daje, oczywiście, każdemu tak wykształconemu śpiewakowi narzędzia do nośnej projekcji głosu, operowania dynamiką, doskonałej artykulacji, do wyśpiewania czysto i w rytmie wszystkich potrzebnych dźwięków, w tym ozdobników, ale w tak zwanej – szeroko rozumianej – rozrywce zawiera się wiele poziomów czucia stylu, różnych stylów, czego już, niestety, opanowanie techniki bel canto nie gwarantuje.
Szczepańska najlepiej i najbardziej spójnie ze swoim temperamentem oraz ekspresją sceniczną zaprezentowała się w utworach hiszpańskojęzycznych, szczególnie w tangu, gdzie brawura wokalna w połączeniu z klasyczną słowiańską urodą artystki zrobiły wielkie wrażenie.
Ogromną zasługą Szczepańskiej było zaproszenie do współpracy w tym projekcie muzyków najwyższej klasy. Alon Sariel to po prostu mistrz – wirtuoz, twórca klimatu i nastroju, muzyk absolutny. Bawi się konwencją, wychodzi poza nią, czuje doskonale każdy rodzaj granej muzyki, pieści i dręczy swą lutnię. Bije z niego pokorna pewność siebie, czy też pewna siebie pokora, która wynika z całkowitego panowania nad instrumentem, na którym gra – jest z nim zespolony w służbie sztuki, której ideału dosłownie dotyka i przekazuje go oszołomionym widzom. Peter Schwebs to uznany basista jazzowy, wielokrotnie nagradzany i koncertujący także w najlepszych klubach jazzowych w USA, który oprócz doskonałego grania na kontrabasie wniósł na scenę ogromną dawkę ciepła i autentycznej życzliwości.
Nie bardzo słyszałam w tym projekcie ów lament, który programowo miał spajać całość w idei, że cierpienie kształtuje, uszlachetnia, że jest potrzebne. Mimo że dyrektor artystyczny Festiwalu, Łukasz Strusiński, z ogromną klasą i przepiękną polszczyzną zapowiedział koncert jako wymagające skupienia wysublimowane dzieło, inicjatorka całego projektu zamieniła go w trakcie w żartobliwą imprezę z pstrykaniem do taktu, na przykład podczas wzruszającej arii „Music For a While", którą Purcell skomponował przecież jako muzyczną wersję historii tragicznego króla Edypa. Samo zaś słowo „lamento" etymologicznie wywodzi się z „clamare", czyli wołać, krzyczeć – z bólu.
Tak że wobec zamysłu połączenia muzyki dawniejszej z nowszą, które to zadanie w obszarze barok plus jazz zazwyczaj udaje się współczesnym wykonawcom doskonale, za mało było tutaj żałości i uczuć wyższych, czego trochę mi szkoda; wolę sama odkrywać ukryte przesłania, odnajdywać radość w smutku na własny użytek.
Festiwalowa publiczność była jednak w letnim, wakacyjnym nastroju i cały koncert okazał się wielkim sukcesem artystów nagrodzonych rzęsistymi brawami.
