Maria Homerska-Pietruska (1925 - 2010)

Z domu Frelich (także Maria Homerska-Pietruska). Zamierzała studiować dziennikarstwo lub matematykę. W czasie okupacji studiowała polonistykę na tajnych kursach w Warszawie. Należała do AK. Podczas powstania warszawskiego była łączniczką w stopniu porucznika. Po upadku powstania została osadzona w obozach jenieckich Sandbostel i Oberlangen. Po wyzwoleniu obozu przez wojska alianckie, w 1946 roku znalazła się w Pierwszej Dywizji Pancernej generała Maczka. Z polskiej gazety dowiedziała się o działającej w Warszawie Szkole Dramatycznej. Po powrocie do kraju wstąpiła do prywatnej szkoły aktorskiej prowadzonej przez Janusza Strachockiego.

W 1947 roku za namową Janusza Strachockiego, którego minowano dyrektorem Teatru im. Stefana Jaracza, wyjechała do Olsztyna. Tam zadebiutowała na scenie. Później grała w teatrach Kielc, Szczecina i Białegostoku. Od połowy lat pięćdziesiątych aż do przejścia na emeryturę występowała w Warszawie. Karierę aktorską zakończyła w 1981 roku. Później grała sporadycznie. Oprócz pracy w teatrze przez długie lata była terapeutką w Poradni Zdrowia Psychicznego.

Działała w „Solidarności" oraz w Prymasowskim Społecznym Komitecie Pomocy Rodzinom Więzionych, m.in. przygotowywała paczki dla rodzin internowanych działaczy. Podczas Mszy Świętych za Ojczyznę w kościele św. Stanisława Kostki czytała poezję. Przyjaźniła się z księdzem Jerzym Popiełuszką. Była też redaktorem w wydawnictwie „Michalineum".

W 1996 roku zamieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. W 2002 roku przeniosła się do Domu Pomocy Społecznej „Kombatant" w Legionowie. Mimo złego stanu zdrowia - przez kilka lat leżała w łóżku, bez możliwości poruszania się - wspierała swego niepełnosprawnego wnuka. Finansowo wspomagała ubogie dzieci, przekazywała datki na schroniska dla zwierząt.

Na scenie zadebiutowała 4 października 1947 roku rolą Diany w Fantazym Juliusza Słowackiego w Teatrze Miejskim im. Stefana Jaracza w Olsztynie. W latach 1948-1950 występowała w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach. Tu w 1949 roku stworzyła wybitną kreację Kateriny w Burzy A. Ostrowskiego w reżyserii Hugona Morycińskiego. Od tego momentu jej nazwisko stało się znane wśród miłośników teatru w Polsce. Krótko grała w Teatrze Dzieci Warszawy (1950).

W latach 1951-1953 została aktorką Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie. Tu zagrała kolejne wielkie role - Wiolę w Wieczorze trzech króli W. Shakespeare'a w reżyserii Wiktora Biegańskiego, Bertę w Świerszczu za kominem K. Dickensa w reżyserii Aleksandra Fogla oraz Elizę w Pigmalionie G.B. Shawa w reżyserii Mariana Godlewskiego.

Od 1953 do 1955 roku występowała w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku. W 1953 roku gościnnie wystąpiła w warszawskim Teatrze Polskim w roli Amelii w Horsztyńskim J. Słowackiego w reżyserii Edmunda Wiercińskiego. Ta rola zapoczątkowała jej dwudziestoletnią współpracę z tym teatrem (1955-1975). Tu zagrała m.in. Polę w Rozbitkach J. Blizińskiego (reż. Karol Borowski), Elżbietę, królową Anglii w Czarnej Damie z sonetów G.B. Shawa (reż. Zbigniew Stok), Elwirę w Don Juanie Moliera (reż. Bohdan Korzeniewski), Helenę w Chłopcu latającym J. Szaniawskiego (reż. Jan Kreczmar), Mirrinę w Obronie Ksantypy Morstina (reż. Władysław Hańcza), i Księżnę Olivarez w Don Carlosie F. Schillera oraz Katarzynę Stenbock w Eryku XIV Strindberga (reż. Zygmunt Hübner). W latach 1975-1981 grała w Teatrze na Woli. Ze sceną pożegnała się grając hrabinę Respektową w Fantazym Juliusza Słowackiego.

Obdarzona niebagatelną urodą, elegancją i świetną dykcją, często była obsadzana w rolach kostiumowych, arystokratek i dam z wyższych sfer - królowych, księżnych, hrabin. Grała u boku wybitnych aktorów - Tadeusza Łomnickiego, Andrzeja Łapickiego, Igora Śmiałowskiego, Mariusza Dmochowskiego, Henryka Bąka.

Została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Nagrody:
1966 - Zasłużony Działacz Kultury
1977 - Zasłużony dla Teatru Polskiego w Warszawie

Źródło: encyklopedia.szczecin.pl, e-teatr