Mikołaj Grabowski

sylwetka

Ur. 5.12.1946. Aktor, reżyser, pedagog. Absolwent Wydziału Aktorskiego /1969/ i Wydziału Reżyserii Dramatu /1977/ Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie

Absolwent Wydziału Aktorskiego /1969/ i Wydziału Reżyserii Dramatu  /1977/  Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej  im. Ludwika Solskiego w Krakowie.

Od roku 1968 należy do Zespołu MW 2 w Krakowie kierowanego przez Adama Kaczyńskiego. W Zespole tym, jako aktor i reżyser, uczestniczył w pracach nad teatrem instrumentalnym, a współpraca ta zaowocowała wystawieniami Audiencji II i Kwartetu dla czterech aktorów Bogusława Schaeffera w Teatrze STU.

W 1969 rozpoczął pracę dydaktyczną jako asystent, potem starszy asystent na Wydziale Aktorskim w krakowskiej PWST. W roku akademickim 1980/81 był starszym wykładowcą na Wydziale Aktorskim PWSTFiTv w łodzi.

Od 1985 pracuje znowu w krakowskiej PWST na Wydziale Aktorskim i Wydziale Reżyserii Dramatu; od 1990 na stanowisku docenta, od 1994 – profesora.

W 1995 Prezydent RP nadał mu tytuł naukowy profesora sztuk teatralnych.

Od 1998 jest dziekanem Wydziału Reżyserii Dramatu PWST w Krakowie.

W roku 1990 pracował w Hochschule fűr Musik und Darstellende Kunst w Grazu, gdzie prowadził zajęcia na wydziale aktorskim, przy współpracy z wydziałem reżyserii i scenografii.

Jako aktor, reżyser, dyrektor artystyczny pracował m.in. w teatrach Krakowa, Jeleniej Góry, łodzi, Poznania.

1969/70 - 1977/77 – aktor w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie.
1977/78 – reżyser w Teatrze im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze.
1978/79 – reżyser w  Teatrze im. S. Jaracza w łodzi.
1981/82 – dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu.
1982/83 - 1984/85 -  dyrektor i kierownik artystyczny Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.
1985/86 - 1987/88 – reżyser w Teatrze Ludowym w Krakowie.
1988/89 i 1989/90 – reżyser w Pantheater Kampnagel w Hamburgu.
1988/89 - 1991/92 – reżyser w Teatrze im. S. Jaracza w łodzi.
1991/92 – 1998/99 – reżyser w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie.
1. 09. 1999 – 31. 08. 2002 – dyrektor artystyczny Teatru Nowego w łodzi.

Od 1987 współpracuje jako aktor i reżyser z krakowskim Teatrem STU, a od 1997 jest dyrektorem artystycznym Teatru Scena STU (wspólnie z Krzysztofem Jasińskim).

Od 1 września 2002 – dyrektor artystyczny Narodowego Starego Teatru w Krakowie.

Od 1 września 2003 – dyrektor naczelny i artystyczny Narodowego Starego Teatru w Krakowie.

Role aktorskie:
Jony – Człowiek jak człowiek B. Brechta, reż. L. Zamkow, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 19.12.1969
Zbójnik – Janosik czyli na szkle malowane E. Brylla, reż. J. Skotnicki, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 28.19.1970
Menelaos – Achilleis S. Wyspiańskiego, reż. J. Goliński, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 20. 03.1971
Cravator – Drogi Antoni J. Anouilha, reż. B. Dąbrowski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 19.12. 1971
Dworak dumny – Co się komu śni E. Brylla, reż. K. Skuszanka, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 28. 10. 1972
Kupiec – Rewizor M. Gogola, reż. J. Krasowski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 12.19. 1972
Widmo – Wesele S. Wyspiańskiego, reż. P. Paradowski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 1. 06. 1973
Agaton – Kobiety święcą Tesmoforie Arystofanesa, reż. J. Goliński, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 6. 10. 1973
Niemowlę – Szczęśliwe wydarzenie S. Mrożka, reż. P. Paradowski, scen.
U. Kenar, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 20.12.1973
Tui Związkowy I – Turandot czyli Kongres Wybielaczy B. Brechta, reż. J. Krasowski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 2.03.1974
Mikulini – Pechbauer – Metafizyka dwugłowego cielęcia S. I. Witkiewicz, reż. J. Goliński, scen. W. Krakowski, muz. P. Walewski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 1.06.1974
Sługa owczarza – Opowieść zimowa W. Shakespeare’a, reż. K. Skuszanka, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 7.12.1974
żołnierz I – Sprawa Dantona S. Przybyszewskiej, reż. J. Krasowski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 13.02.1975
Ignacy/Ojciec – ¦lub W. Gombrowicza,  reż. K. Skuszanka, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 13.12.1975
Boś – Sułkowski S. żeromski, reż. J. Zegalski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 19.07.1975
Traper – Deklaracja 76 S. Hadyny, reż. J. Krasowski, Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 26.02.1977
Mario – Igraszki trafu i miłości  P. Marivaux, we własnej reż., Teatr im. C. K. Norwida, Jelenia Góra, 8.02.1978
Pie – Scenariusz dla trzech aktorów B. Schaeffera, we własnej reż., Teatr STU, Kraków, 28.03.1987
Georg – Kto się boi Wirginii Woolf? E. Allbee\'ego, we własnej reż., Teatr STU, Kraków, 8.04.1988
Gombrowicz – Trans-Atlantyk W. Gombrowicza, we własnej reż., Teatr im. S. Jaracza, łódź, 4.03.1989
Autor – Narrator –  Opis obyczajów, czyli jak zwyczajnie wszędzie się miesza złe do dobrego J. Kitowicza, we własnej reż., Teatr STU, Kraków, 1.03.1990
Reżyser – Próby B. Schaeffera, we własnej reż., Teatr STU, Kraków, 20.11.1991 (spektakl miał także swoją premierę w Wiedniu w niemieckiej wersji językowej)
Atanazy – Pożegnanie jesieni S. I. Witkiewicza, we własnej reż., Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 23.04.1993
Narrator –  Opis obyczajów, cz.II, czyli jakoż sądząc rzeczy nie tak, ale tak, jak się na świecie dzieją J. Kitowicza, we własnej reż., Teatr im. J. Słowackiego, Kraków, 19.01.1996
Podróżny – Sonata kreutzerowska wg L. Tołstoja, we własnej reż., Teatr STU, Kraków, 28.03.1998
Georg – Kto się boi Wirginii Wolff? E. Albee\'ego, we własnej reż., Teatr STU, Kraków, 15.05.1999
udział w czytaniu Dwóch na słońcach swych przeciwnych Bogów czyli Uczta Grudniowa 1840 r. M. Millera, reż. M. Grabowski, 25.11.2005.
Tuhaj - Bej, Janusz Radziwiłł [w] Trylogia wg H. Sienkiewicza, reż. J. Klata, 21.02.2009.

Teatr Telewizji:
Gombrowicz – Trans-Atlantyk W. Gombrowicza, we własnej reż., 1990
Łatka – Dożywocie A. Fredry, reż. M. Sikora, 1992
Okulista – Karol  S. Mrożka, reż. A. Bednarek, 1993

Prace reżyserskie:
- Koło Naukowe Studentów na Wydziale Aktorskim krakowskiej PWST:
Dom na granicy  S. Mrożka (1968)
Dozorca  H. Pintera (1969)
Obłomow  I. A. Gonczarowa, we własnej adaptacji (1970)
Kurka Wodna S. I. Witkiewicza (1973)

- Teatr im. W. Bogusławskiego w Kaliszu – warsztat reżyserski:
Wiśniowy sad  A. Czechowa, scen. W. Kula, muz. A. Kaczyński, 6.11.1976
 
- Teatr Szkolny krakowskiej PWST – dyplom reżyserski:
Z głębokiej otchłani wołam S. Grochowiaka, scen. Barbara Zawada, 03.1977

- Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze
Z głębokiej otchłani wołam S. Grochowiaka, scen. Barbara Zawada, 12.11.1977
Igraszki trafu i miłości  P. Marivaux, scen. Barbara Zawada, 8.02.1978
Szelmostwa Lisa Witalisa  J. Brzechwy, muz. A. Kaczyński, 7.09.1978 /kabaret dla dorosłych/
Iwona, księżniczka Burgunda  W. Gombrowicza, scen. B. Zawada, muz. B. Schaeffer, 16.12.1978

- Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie:
Damy i huzary A. Fredry, scen. G. żubrowska, 21.04.1978

- Teatr im S. Jaracza w łodzi:
Tato, tato sprawa się rypła R. Latki, scen. ł. Kossakowska, 24.06.1978
Kwartet /Kwartet dla czterech aktorów  B. Schaeffera , scen. E. I. Dietrych, muz. B. Schaeffer, 24.02.1979
Serenada.  Lis aspirant. Polowanie na lisa  S. Mrożka, scen. E. I. Dietrych, muz. P. Hertel, 9.06.1979
Dacza I. Iredyńskiego scen. J. Rudzki, 23.11.1979
Pamiątki Soplicy H. Rzewuskiego, we własnej adaptacji, scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik, 28.03.1980
Polowanie na zięciów E. Labicha i A. Delacour, scen. J. Polewka, muz. P. Hertel, 25.10.1980
Trans-Atlantyk W. Gombrowicza, we własnej adaptacji , scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik, 23.05.1981

- Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu:
Wesele Figara P.A. Beaumarchais, scen. J. Banucha, muz. J. Rychlik, 6.07.1980
Damy i huzary A. Fredry,  scen. J. Banucha, 22.02.1981

- Teatr Polski w Poznaniu:
Wilki R. Rollanda, scen. J. Banucha, 4.10.1981
Kwartet dla czterech aktorów B. Schaeffera, muz. B. Schaeffer, 15.09.1981
Listopad H. Rzewuskiego, we własnej adaptacji, scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik,13.01.1982
Fantazy J. Słowackiego, scen. J. Ukleja, muz. J. Stokłosa, 5.06.1982

 - Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie:
Kwartet dla czterech aktorów B. Schaeffera, muz. B. Schaeffer, plast. ruchu J. M. Birczyński,  25.09.1982
Trans-Atlantyk W. Gombrowicza, we własnej adaptacji, scen. J. Ukleja, 27.11.1982
Listopad H. Rzewuskiego, we własnej adaptacji, scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik,18.03.1983
Irydion Z. Krasińskiego, scen. J. Banucha, muz. S. Radwan, 12.11.1983
Wesele S.Wyspiańskiego, scen. A. Witkowski, muz. J. Teatr STU w Krakowie:
Scenariusz dla trzech aktorów B. Schaeffera, 28.03.1987
Audiencja II  B. Schaeffera,  19.02.1988
Kto się boi Wirginii Woolf? E. Allbee\'ego, scen. B. Hanicka, 8.04.1988
Opis obyczajów, czyli jak zwyczajnie wszędzie się miesza złe do dobrego J. Kitowicza, we własnej adaptacji, muz. Z. Konieczny, 1.03.1990
Kwartet dla czterech aktorów B. Schaeffera, muz. B. Schaeffer, 26.10.1991
Próby B. Schaeffera, we własnej adaptacji, 20.11.1991
(spektakl miał także swoją premierę w Wiedniu w niemieckiej wersji Rychlik,16.06.1984
Zanim się przerwie srebrny sznur A. Kazancewa, scen. A. Sekuła, muz. J. Rychlik, 2.03.1985

- Teatr Ludowy w Krakowie:
Pieszo S. Mrożka, scen. K. Wiśniak, muz. S. Radwan, 9.03.1986
Rewizor M. Gogola, scen. M. Serafinowicz–Molska, muz. K. Suchodolski, 13.12.1987
Fantazy J. Słowackiego, scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik, 14.02.1988

- Teatr Wybrzeże w Gdańsku:
Stąd do Ameryki W. Zawistowskiego, scen. J. Banucha, oprac. muzyczne: W. Niemiro, 19.08.1988

- Teatr S. Jaracza w Łodzi:
Trans – Atlantyk, W. Gombrowicza, we własnej adaptacji, scen. J. Ukleja, T. Paul, muz. J. Rychlik, 4.03.1989
Obywatel Pekosiewicz T. Słobodzianka, scen. T. Paul, muz. P. Hertel, 28.05.1989
Szelmostwa Lisa Witalisa wg J. Brzechwy, we własnej scenografii i choreog., muz. A. Kaczyński, 18.05.1991  /kabaret dla dorosłych/

- Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie:
Obóz wszystkich ¦więtych T. Nowakowskiego, we własnej adaptacji, scen. A. Sekuła, muz. K. Suchodolski, 15.03.1991
Damy i huzary A. Fredry, scen. J. Ukleja, 14.03.1992
Pożegnanie jesieni S. I. Witkiewicza, we własnej adaptacji, scen. J. Ukleja, muz. J. Stokłosa, 23.04.1993
Wiśniowy sad A. Czechowa, scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik, 14.05.1994
Zesłanie, czyli wspomnienia Konstantego Wolickiego z czasów pobytu w Cytadeli warszawskiej i na Syberii, we własnej adaptacji, muz. J. Rychlik, 29.09.94 /spektakl powstał w koprodukcji z Instytutem Kultury POSK w Londynie/
Opis obyczajów cz. II, czyli jakoż sądząc rzeczy nie tak, ale tak, jak się na świecie dzieją J. Kitowicza, we własnej adaptacji i scen., muz. Z. Konieczny, 19.01.1996
Obywatel Pekoś T. Słobodzianka, scen. K. Tyszkiewicz, oprac. muzyczne B. Rawski, 12.04.1997
Biedermann i podpalacze M. Frischa, scen. K. Tyszkiewicz, muz. i oprac. dźwięku J. Rychlik, 10.10.1997

- Teatr Nowy w Łodzi:
Prorok Ilja T. Słobodzianka, scen. J. Ukleja, 12.11.1999
Król Lear  W. Shakespeara, scen. J. Ukleja, muz. J. Rychlik, 21.10.2000

- Teatr STU w Krakowie:
Sonata kreutzerowska wg L. Tołstoja, we własnej adaptacji i oprac. muzycznym, scen. B. Wołosiuk i K. Tyszkiewicz, 28.03.1998 /w koprodukcji z Teatrem im. J. Osterwy w Lublinie/
Kto się boi Wirginii Wolff? E. Albee\'ego, 15.05.1999 /w koprodukcji z Teatrem im. J. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim/
Królowa i Szekspir E. Vilar, 4.12.2001

- Opera Narodowa w Warszawie:
Straszny dwór S. Moniuszki, scen. Z. De Ines i S. Lewczuk, 9.02. 2001

- Teatr Polski we Wrocławiu:
Wesele S. Wyspiańskiego, scen. J. Ukleja, muz. J. K. Pawluśkiewicz, 7.04.2002

- Stary Teatr w Krakowie:
Tango Gombrowicz wg Dziennika i Trans-Atlantyku W. Gombrowicza, scen. B. Hanicka, muz. S. Radwan, 11.01.2003
Opera mleczana S. Radwana, scen. B. Hanicka, 9.03.2003
Sto lat kabaretu... krakowskie kabarety XX wieku; w "Jamie Michalika", scen. J. Polewka, 30.12.2003
Wyzwolenie S. Wyspiańskiego, scen. B. Hanicka, muz. S. Radwan, 30.05.2004
Dwóch na słońcach swych przeciwnych Bogów czyli Uczta Grudniowa 1840 r. M. Millera, - czytanie, 25.11.2005
Tartuffe Moliera, scen. M. Musiał, 10.06.2006.
Sejm kobiet  Arystofanesa, scen. J. Ukleja, kost. i światło J. Łagowska, muz. P. Baron, 6.01.2007.
Trans-Atlantyk wg W. Gombrowicza, scen. M. Musiał, muz. P. Szymański, 26.04.2008.
Czekając na Turka A. Stasiuka, scen. i kost. M. Musiał, muz. M. Trzaska, 19.06.2009.

- Teatr Telewizji:
przeniesienia realizacji teatralnych:
Pamiątki Soplicy H. Rzewuskiego, 1983
Kwartet dla czterech aktorów B. Schaeffera, 1984
Irydion Z. Krasińskiego, 1984
Scenariusz dla trzech aktorów B. Schaeffera,1988
Trans-Atlantyk W. Gombrowicza, 1990
OGrand Prix Publiczności oraz Nagroda Solidarności za
  Opis obyczajów J. Kitowicza
- XVI Opolskie Konfrontacje Teatralne Klasyka Polska
   nagroda za reżyserię Opisu obyczajów J. Kitowicza
  1991
- XIII Bydgoskie Konfrontacje Teatralne
nagroda Ekspresu Bydgoskiego dla artysty "Kompletnego"
za Opis obyczajów J. Kitowicza
- XXIX Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych Wrocław
nagroda Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru dla Mikołaja Grabowskiego za poszukiwanie nowych form ekspresji aktorskiej i szczególną umiejętność nawiązywania kontaktu z widzem za Opis obyczajów J. Kitowicza
nagroda Fundacji "Proscen" za całokształt twórczości
- XXXI Kaliskie Spotkania Teatralne
  nagroda główna dla Zespołu Opisu obyczajów J. Kitowicza, 1996
- XXI Opolskie Konfrontacje Teatralne Klasyka Polska
  nagroda  za teatralizację Opisu obyczajów J. Kitowicza, 1998
- nagroda Ministra Kultury i Sztuki i Jury Konkursu Dramaturgii Współczesnej za reżyserię Obywatela Pekosia T. Słobodzianka, 2000
- Grand Prix Ministra Kultury i Sztuki i Jury Konkursu Dramaturgii Współczesnej za reżyserię Proroka Ilji T. Słobodzianka, 2001
- nagroda „Złotego Yoricka" dla Króla Leara za najlepszą realizację sztuki
W. Szekspira w sezonie 2000/01pis obyczajów J. Kitowicza, 1990
Obywatel Pekosiewicz T. Słobodzianka, 1991
Próby B. Schaeffera, 1992

realizacje Tv:
Ostatnie lato albo pierwsza pieczęć D. ¦liwy i A. Zielińskiego – 1988
Kto tu wpuścił dziennikarzy wg pomysłu M. Millera, we własnej adaptacji, 1991
Papierowe kwiaty E. Woolfa, 1993
Mały Lord F. H. Burnett, we własnej adaptacji, 1993
Gorące uczucie I. Iffa i E. Pietrowa,1993
Zwierzoczłekoupiór wg T. Konwickiego, we własnej adaptacji, 1994
Listopad H. Rzewuskiego, we własnej adaptacji, 1995
Dzieci z Bullerbyn, adapt. I. Bielska, M. Grabowski, 1995
Dzienniki W. Gombrowicza, we własnej adaptacji, reżyserii i wykonaniu,1996

opieka pedagogiczna nad dyplomami studentów PWST w Krakowie:
Babiniec wg opowiadań A. Czechowa (praca wspólna ze studentami Wydziału Reżyserii ), 11.1997
Prorok Ilja T. Słobodzianka, 11.1998

prace za granicą:
- Pantheater Kampnagel w Hamburgu:
Emigranci S. Mrożka, 1989
Kwartet dla czterech aktorów B. Schaeffera, 1989
- Hochschule fűr Musik und Darstellende Kunst w Grazu:
Ślub W. Gombrowicza, 1990 /dyplom studentów Wydziału Aktorskiego/
- Theater Merz w Grazu:
rola Nibka w Małym dworku S. I. Witkiewicza, 1990
- Schauspielhaus w Düsseldorfie:
Noc A. Stasiuka, 2005

Nagrody:
1980
- XV Ogólnopolski Przegląd Zawodowych Teatrów Małych Form w Szczecinie – Kwartet dla czterech aktorów B. Schaeffera
  I nagroda Komisji Artystycznej dla wykonawców
  I nagroda główna publiczności dla wykonawców
- XXI  Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych  we Wrocławiu
   wyróżnienie za reżyserię Daczy I. Iredyńskiego
 1981
- VII Opolskie Konfrontacje Teatralne Klasyka Polska
  nagroda za reżyserię Pamiątek Soplicy H. Rzewuskiego
- XXII Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych  we Wrocławiu         
  wyróżnienie za reżyserię Trans-Atlantyku W. Gombrowicza
- Nagroda im. Konrada Swinarskiego  – za samodzielne i oryginalne  dokonania artystyczne w ostatnich dwóch latach, a zwłaszcza za zrealizowanie w łódzkim Teatrze im. S. Jaracza przedstawień Kwartetu B. Schaeffera, Pamiątek Soplicy wg H. Rzewuskiego i Trans-Atlantyku wg W. Gombrowicza
 1984
- X Opolskie Konfrontacje Teatralne Klasyka Polska
  I nagroda za reżyserię Irydiona Z. Krasińskiego
 1987
- XXII Ogólnopolski Przegląd Teatrów Małych Form w Szczecinie
  nagroda jury i dziennikarzy oraz nagroda publiczności
  dla spektaklu Scenariusz dla trzech aktorów B. Schaeffera
- XXVI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych  we Wrocławiu
  nagroda Wojewody Wrocławskiego dla aktorów
  Scenariusza dla trzech aktorów B. Schaeffera
1988
- XXIII Ogólnopolski Przegląd Teatrów Małych Form w Szczecinie
  Grand Prix  publiczności Szczecina i Polic dla spektaklu
  Kto się boi Wirginii Woolf?olf Albee’ego i główna nagroda aktorska
  za rolę Georga
- XVIII Kaliskie Spotkania Teatralne
  nagroda główna dla: Andrzeja Grabowskiego, Mikołaja Grabowskiego, Jana Peszka - za stworzenie przedstawienia Scenariusz dla trzech aktorów B. Schaeffera
  1989
- XXVIII Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu
  wyróżnienie za reżyserię Obywatela Pekosiewicza  T. Słobodzianka
1990
- XXV Ogólnopolski Przegląd  Teatrów Małych Form w Szczecinie

(-)
Materiały Teatru
22 czerwca 2010

Książka tygodnia

Małe cnoty
Wydawnictwo Filtry w Warszawie
Natalia Ginzburg

Trailer tygodnia