Moris Polska oddaje do użytku krakowski Teatr KTO

Awangardowa architektura i unikatowe rozwiązania funkcjonalne dla polskiej kultury

Spółka generalnego wykonawstwa Moris Polska zakończyła budowę najnowszego polskiego teatru. Jest nim Teatr KTO , który stanął przy ul. Jana Zamoyskiego 50 na krakowskim Podgórzu. Otwarcie teatru – wraz z inauguracyjnym przedstawieniem – odbędzie się 6 września. Działalność placówki zainauguruje spektakl „Teatr otwarty". Obiekt zaprojektowano dla 160 widzów.

„Zrealizowaliśmy kolejny w historii naszej firmy obiekt wznoszony pod ścisłą kontrolą wojewódzkich służb konserwacji zabytków" – mówi prezes Moris Polska Maurycy Bryła.

„Wynosimy z tego projektu dużą satysfakcję. Nie tylko przekazaliśmy środowisku polskiej kultury obiekt, który trudno porównać z jakimkolwiek innym w kraju, ale także z olbrzymim pietyzmem odtworzyliśmy fasadę XIX-wiecznego Przytułku Zgromadzenia Św. Wincentego á Paulo, która stanowiła podstawę projektowania Teatru KTO. Ten właśnie historyczny obiekt stał niegdyś w miejscu zbudowanego przez nas teatru. Cieszymy się, że do świata polskiej kultury wnieśliśmy, jako generalny wykonawca, obiekt wymykający się prostym definicjom budynku teatralnego. Teatrum z aktywnym udziałem widzów może tutaj mieć miejsce nie tylko w głównej sali, nie tylko w całym budynku, ale także w stworzonym przez nas ogrodzie sensorycznym" – dodaje Maurycy Bryła.

Do pieczołowitego odtworzenia neobarokowej fasady wzniesionego w latach 1887-1889 Przytułku gromadzenia Św. Wincentego á Paulo posłużyły jego archiwalne fotografie z lat 20. ubiegłego wieku. Projekt Teatru KTO spotkał się z entuzjastycznymi recenzjami środowiska architektonicznego i artystycznego. Projekt ten łączy historyczną fasadę z jej awangardowym zapleczem z olbrzymimi przeszkleniami.

Wybrane aspekty budowy teatru relacjonuje kierownik budowy z ramienia Moris Polska Rafał Grzesik: „Cały obiekt, czyli budynek teatru i jego ogród sensoryczny łączą w sobie historię tego miejsca oraz najwyższego stopnia nowoczesność. Olbrzymiej pieczołowitości wymagało odtworzenie pod kontrolą służb konserwatorskich neobarokowej fasady niegdysiejszego Przytułku Zgromadzenia Św. Wincentego á Paulo. Każdy łuk, każdy szczegół tej ściany wymagał indywidualnych szalunków. Z drugiej strony całość terenu i obiektu nosi wszelkie znamiona tzw. inteligentnych budynków. Jest to obiekt i teren »samopilnujący się« poprzez rozbudowane systemy monitoringu i dozoru. Dużą atrakcją teatru są jego olbrzymie przeszklenia, na które składają się zarówno ściany, jak i dach. Ten ostatni nosi w sobie element rozsuwany nad salą teatralną. Jest to nowatorska i prototypowa konstrukcja wykonana na nasze zamówienie. Design i koncepcja techniczna olbrzymiego rozsuwanego okręgu w szklanym dachu przypomina migawkę aparatu fotograficznego. Cały budynek jest przystosowany do działań artystycznych – nie ma w nim klasycznej sali ze stacjonarnymi fotelami. Jest to otwarta przestrzeń teatrum, które może dziać się wszędzie począwszy już od foyer, poprzez salę główną, aż po górne piętro. Ruchome blaty umożliwią scenografom skonfigurowanie przestrzeni artystycznej praktycznie w całym teatrze".

Teatr KTO ma bardzo rozbudowaną mechanikę sceny, w tym także liczne sztankiety. Wszystko dostosowane jest do formuły teatrów otwartych. Scena jest modyfikowalna tak, że cała sala może być jedną wielką sceną. Aktorzy mogą grać nawet na poziomie -80 cm, czyli poniżej poziomu zero budynku. Tylko koncepcja artystyczna decyduje o tym, gdzie w danym spektaklu będą krzesła dla widzów, czy w sposób typowy, czy np. pod ścianami, bądź też w każdym innym układzie. Wszystko cechuje nieograniczona możliwość konfiguracji.

Moris Polska wdrożył w Teatrze KTO nowatorski system paneli akustycznych. Nie są one rozmieszczone w sposób konwencjonalny, czyli z podziałem na scenę i widownię. Ponieważ cały Teatr KTO może być objęty wydarzeniem artystycznym dziejącym się w różnych miejscach i na różnych poziomach teatru, zatem akustyka obiektu została zaprojektowana uniwersalnie. Dźwięk zawsze będzie zachowywał się tak samo bez względu na to, gdzie w danej chwili są aktorzy, a gdzie widzowie. Autorską koncepcję akustyczną teatru i system jego paneli akustycznych stworzyła Sekcja Inżynierii Akustycznej Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH.

Olbrzymi nacisk położono na stworzenie ogrodu sensorycznego, w którym jest mobilna widownia na 120 miejsc. Jest on integralną częścią Teatru KTO, jego teatrum i jego różnorodnych inicjatyw artystycznych, w tym także dla dzieci. Tę część projektu komentuje dyrektor ds. inwestycji Moris Polska Tomasz Chmiel: „Ogród leży na stoku i przewyższa teatr o jedną kondygnację, czyli o 3,5 m. Ważnym elementem ogrodu jest platforma widokowa.

Idea była taka, aby było z niej widać panoramę całego Podgórza aż do Wawelu włącznie i cel ten udało się osiągnąć. Ten teren zielony teatru dodatkowo jest wyposażony w pufyi leżaki, które można rozmieszczać w ogrodzie i grać np. dla dzieci, jeśli nie chcemy ich sadzać na widowni. Będzie to także miejsce teatru otwartego dla dzieci i warsztatów dla nich. Cechą ogrodu sensorycznego – zgodnie z jego nazwą – są liczne elementy małej architektury oddziaływającej na zmysły człowieka. Można tu wspomnieć np. ścieżkę faktur. Jest to chodnik o różnego rodzaju podłożach, aby stopami wyczuwać charakter nawierzchni. Są tutaj także zamgławiacze i tablice tyflograficzne. Na sensoryczność zmysłów ma oddziaływać także rozbudowana zieleń. Zastosowaliśmy liczne nasadzenia, z których część przyjechała z Niderlandów. Do nasadzeń tych należą m.in. drzewa wkomponowane w platformę widokową, wyrastające spod niej, aby panowało wrażenie spaceru wśród drzew. Ogród jest pełny także nasadzeń z owocami – mamy tu jagody, borówki, śliwowiśnie, jabłka i porzeczki. Wszystkie one będą do dyspozycji widzów, aby cieszyły także zmysł smaku".

Warto dodać, iż podłoże części ogrodowej Teatru KTO ma podłoże skaliste. Pod wszystkie nasadzenia wykuwano zagłębienia w formie donic. Całość terenu otrzymała nową ziemię. Podobnie jak kwestie budowlane, także zieleń ogrodu sensorycznego była nasadzana zgodnie z nakazami Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.

Grzegorz Czwartosz
Polonia.PR
2 września 2021
Portrety
Jerzy Zoń

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...