Odczarowanie

"Malta" odczaruje wizerunek wiedźm, co jest jednym z celów przyświecających mecenasce festiwalu, Dominice Kulczyk: – Sprzeciwiając się dyskryminacjom i nierównościom dotykającym płeć żeńską na całym świecie, wspólnie z Kulczyk Foundation, inaugurujemy program o niezwykłych, odważnych i mądrych kobietach, napędzających zmianę społeczną. Kobietach, które inspirują dziewczyny z całego świata do rozwoju i zdobywania wiedzy – zapowiada Kulczyk i dodaje: – Maltańskie wiedźmy reprezentują różne dziedziny życia, ale łączy je jedno – wiedza. Utalentowane, odważne, a przy tym autentyczne. Jedne z wielu.

Archaiczne przesądy na temat wiedźm doprowadziły przez setki lat do realnych aktów okrucieństwa i przemocy wymierzonej w kobiety. Wiele wskazuje jednak na to, że w naszym kręgu kulturowym słowo wiedźma ma pozytywne konotacje i pochodzi od słowa wiedzieć.

– Etymologia „wiedźmy" nie jest jednoznacznie określona. Osoby językoznawcze są zdania, że wyraz „wiedźma" może być zapożyczeniem z języka ukraińskiego z XVI wieku lub pochodzić od prasłowiańskiego słowa oznaczającego „tę, która wie" - ale i robi ze swojej wiedzy użytek (przyrostek „-ma" oznacza wykonawczynię czynności). Wiedźma byłaby zatem kobietą, która jest wykonawczynią wiedzy – mówi Michał Rusinek, literaturoznawca i prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej.

Wiedźmy historyczne, wiedźmy współczesne

Redefinicja w pojmowaniu, kim w zasadzie są wiedźmy zacznie się już pierwszego dnia Malta Festival 2024. Warto zaznaczyć, że jedna z pierwszych udokumentowanych egzekucji na stosie rzekomej wiedźmy odbyła się na terenie współczesnego Poznania. To zainspirowało Ewę Łowżył, poznańską artystkę i aktywistkę, do idei stworzenia rzeźby upamiętniającą ofiarę tego linczu. Powstająca właśnie rzeźba autorstwa Alicji Białej ma stanąć w parku Stare Koryto Warty, na terenie Chwaliszewa, i symbolicznie zainaugurować maltański projekt Wiedźmy. Tego dnia obędzie się także występ, prowadzonego przez Ewę Łowżył, Chóru Czarownic.

Integralną częścią wiedźmowego programu będzie pokaz 2 odcinków serialu „Soul Sisters. Przebudzenie" zrealizowanego przez mecenaskę "Malta Festival" – Dominikę Kulczyk. Cały cykl z uwagą przygląda się intrygującemu tematowi kobiecej duchowości, a 2 wyświetlone części skupiają się na jej praktykowaniu w Polsce oraz Szkocji. To opowieści o ceremoniach i rytuałach oraz powrocie do natury i zacieśnianiu więzów z Matką Ziemią. Dominika Kulczyk jest tu przewodniczką, która spotyka się ze współczesnymi Wiedźmami – kobietami, które wiedzą i które osobiście podzielą się swoimi doświadczenia z uczestniczkami i uczestnikami festiwalu.

Obrzędy i rytuały

Dzień przed startem "Malta Festival" 2024, 6 września, w siedzibie Fundacji „Czas Kobiet" odbędzie się wernisaż wystawy „Odplatanie" Krystyny Piotrowskiej, któremu będzie towarzyszyć performans muzyczny skrzypaczki Katarzyny Klebby. Pokazywane prace będzie można obejrzeć przez cały czas trwania festiwalu i opowiedzą one historię kobiecych włosów – ich roli w obrzędach oraz licznych mitów, którymi obrosły przez lata.

Pomiędzy 18 a 22 sierpnia odbędzie się pierwsza część warsztatów „Wiedź – MY", które poprowadzą Ewa Wycichowska (ruch), Agnieszka Różańska (głos) oraz Mieszko Łowżył (rytm). Odbywające się w klubie fairPlayce spotkania poskutkują stworzeniem wiedźmowego korowodu, który uświetni program otwarcia festiwalu.

Archeolożka Dr Anna Jankowiak oraz trenerka i pegagożka Agata Kominiak poprowadzą warsztat „Jestem Babą Jagą", który będzie miał na celu rozpoznanie tytułowej Baby Jagi w swoim życiu i nadanie jej fizycznej postaci. To będzie opowieść o potędze mitologii oraz poszukiwaniu sprawczości w samej sobie.

Rita Małgorzata Daniło-Gorlewicz poprowadzi z kolei 2 warsztaty. Pierwszy z nich, „Za miłość! Do siebie. Gimnastyka słowiańska" skupi się treningu mięśni dna miednicy – fundamentu kobiety, który promieniuje życiową energią. „Energia męska i energia żeńska" nie będzie tylko opowieścią o patriarchatach i matriarchatach, Daniło-Gorlewicz zwróci uwagę na harmonię płciowych energii, które wpływają na kobietę. Uczestniczki, wedle słów samej trenerki, będą mogły stworzyć siebie na nowo, w miłości.

"Malta Festival" 2024 odbędzie się w Poznaniu w dniach 7-15 września. W sprzedaży są już bilety na wybrane wydarzenia, w tym „Do góry nogami w reżyserii" Tima Robbinsa czy „Elizabeth Costello | J.M Coetzee" Krzysztofa Warlikowskiego. Wszystkie niezbędne informacje znajdują się na stronie malta-festival.pl.