Pierwszy w Polsce queerowy festiwal teatralny

17. Festiwal Teatralny Bliscy Nieznajomi - QueerFest - Poznań: 20 - 27.10.2024

W dniach 20–27 października 2024 roku Teatr Polski w Poznaniu będzie gospodarzem pierwszego w Polsce queerowego festiwalu teatralnego Bliscy Nieznajomi QueerFest. Podczas wydarzenia zostanie zaprezentowanych osiem spektakli z polskich scen teatralnych oraz jeden spektakl kubańskiego teatru.

W ramach festiwalu odbędą się także debaty, konferencja, pokaz mody i spotkania w klubie festiwalowym. Wydarzenie ma na celu ukazanie skali i znaczenia spektakli queerowych na scenach polskich teatrów, a także, w szerszym kontekście, udział w debacie publicznej na temat queeru.

Geneza i cel festiwalu

QueerFest powstał jako odpowiedź na rosnącą obecność queerowej tematyki w polskim teatrze. Na polskich scenach pojawiło się w ostatnich sezonach ponad dwadzieścia tytułów o tematyce queerowej, co stanowiło inspirację do zorganizowania wydarzenia podsumowującego to zjawisko. Teatr od zawsze był przestrzenią nieheteronormatywną, jednak aspekt ten często pozostawał za kulisami. Współcześnie, queer staje się nieodłącznym elementem zarówno debaty publicznej, jak i twórczości teatralnej. Festiwal ma na celu nie tylko ukazanie różnorodności queerowej twórczości, ale także refleksję nad jej miejscem w polskim teatrze i przestrzeni publicznej.

Program

Festiwal obejmie dziewięć spektakli, a jako pierwsze zostaną zaprezentowane „Clara" (reż. Liliana Lam Hernández, Kilómetro Cero, Hawana, Kuba) i „Querelle" (reż. Piotr Pacześniak) – spektakl, którego premiera odbędzie się 18.10.2024 w Teatrze Polskim w Poznaniu.

Obecność na QueerFest przedstawicieli kubańskiego teatru, możliwa dzięki wsparciu Ambasady RP w Hawanie, nie jest przypadkowa. Tematyka queeru jest bowiem bardzo wyraźnie obecna na kubańskiej scenie teatralnej.

„Querelle" to pierwsza w Polsce adaptacja sceniczna powieści Jeana Geneta „Querelle z Brestu", powieści mało znanej na polskim rynku, która jednak na Zachodzie miała ogromny wydźwięk, stanowiąc element fundamentów debaty o queerze i na podstawie której powstał film w reż. Rainera Wernera Fassbindera – „Querelle" (1982). Spektakl „Querelle" nie bez powodu zostanie więc zaprezentowany pierwszego dnia festiwalu, nawiązując do korzeni queerowej literatury i dramatu.

W kolejnych dniach festiwalu zobaczymy siedem sztuk wybranych spośród palety wystawianych dotychczas na scenach polskich teatrów queerowych spektakli: „Very Funny" (reż. Dominika Knapik, Patrycja Kowańska, Gruba i Głupia), „Tom na wsi" (reż. Wojtek Rodak, TR Warszawa), „Fucking Truffaut" (reż. Roza Sarkisian, Bliadski Circus Queelektyw, koprodukcja: Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka, Maxim Gorki Theater w Berlinie), „Niewolnica Isaura" (reż. Martyna Majewska, Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu), „Stella Walsh. Najszybsza osoba świata" (reż. Jan Jeliński, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy), „Królowa" (reż. Piotr Sieklucki, Teatr Nowy Proxima, Kraków) i „Threesome/Trzy" (reż. Wojciech Grudziński, Nowy Teatr, Warszawa). Zgodnie z festiwalową tradycją, po spektaklach odbędą się debaty, które poprowadzi Mike Urbaniak, doświadczony dziennikarz, komentator i autor wielu tekstów poświęconych queerowi, zarówno w kontekście dziedziny życia społecznego jak i twórczości.

Konferencja i pokaz mody

Jednym z kluczowych elementów festiwalu będzie konferencja zatytułowana „Ponad dwadzieścia lat minęło. Genealogie, użycia i przyszłość kategorii queer w Polsce", organizowana pod opieką naukową prof. Błażeja Warkockiego z UAM w Poznaniu. Konferencja zgromadzi przedstawicieli różnych ośrodków akademickich, tworząc przestrzeń do naukowej refleksji nad queerem.

W programie QueerFestu jest też pokaz mody przygotowany przez współpracującą z Teatrem Polskim w Poznaniu Jolę Łobacz. Kolekcja przygotowana na pokaz powstała poprzez wykorzystanie kostiumów teatralnych, a w ślad za pokazem zostanie otwarta wypożyczalnia queerowych kreacji.

Poznań – tęczowa stolica Polski

Wybór Poznania jako miejsca pierwszego QueerFestu nie jest przypadkowy. Miasto to od lat uchodzi za tęczową stolicę Polski, z bogatą i zróżnicowaną ofertą skierowaną do społeczności LGBTQ+. Silna społeczność queerowa, ze Stowarzyszeniem Grupa Stonewall na czele, odgrywa kluczową rolę w budowaniu tęczowego wizerunku Poznania. Współpraca poznańskiego Teatru Polskiego i Grupy Stonewall sięga początków istnienia stowarzyszenia, co wpisuje festiwal w kontynuację dotychczasowych wspólnych działań.

Poznań to miasto otwarte na różnorodność, tolerancyjne i zapraszające do siebie całą społeczność queerową, także systematycznie wspierające ją finansowo. Nie dziwi więc fakt, że QueerFest finansowany jest ze środków publicznych miasta.

Klub festiwalowy i atmosfera wydarzenia

Podczas QueerFestu uczestnicy będą mieć okazję do spotkań w klubie festiwalowym, w Lokum – klubokawiarni Grupy Stonewall usytuowanej w Centrum Kultury Zamek. Klub festiwalowy stanie się miejscem spotkań przed i po spektaklach, przestrzenią do swobodnych rozmów i wymiany refleksji między uczestnikami festiwalu.

Informacje praktyczne

Bilety na poszczególne spektakle dostępne są do kupienia online za pośrednictwem strony internetowej poznańskiego Teatru Polskiego: bilety.teatr-polski.pl i strony internetowej festiwalu: bliscynieznajomi.teatr-polski.pl. W kasie teatralnej można kupić zarówno bilety na wybrane spektakle jak i karnet na cały festiwal.

QueerFest to nie tylko przegląd spektakli, ale przede wszystkim przestrzeń otwarta dla wszystkich jako platforma do wymiany myśli i doświadczeń.

Beata Kośmider
Dziennik Teatralny Warszawa
8 października 2024

Książka tygodnia

Musical nieznany. Polskie inscenizacje musicalowe w latach 1961-1986
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Grzegorz Lewandowski

Trailer tygodnia