Teatr dla miasta

Beniamin Bukowski, dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy, Sandra Lewandowska, zastępczyni dyrektora oraz zaproszona zastępczyni prezydenta Bydgoszczy Jolanta Waszkiewicz w dniu 10 grudnia 2024, otworzyli Konferencję Programową nowej, powołanej 1 listopada 2024, dyrekcji teatru.

Beniamin Bukowski zaprezentował obszary i metody realizacji hasła sezonu teatralnego 2024/2025 – „Jeszcze lepiej". Podkreślił wkład kultury w sukces miasta Bydgoszczy, która w rankingu miast wojewódzkich, najlepiej nadających się do życia, zajęła wysoką, szóstą lokatę. Docenił sukcesy i osiągnięcia poprzednich dyrekcji, szczególnie tandemu Wojciech Faruga i Julia Holewińska. Zasygnalizował kontynuację w dotychczas prowadzonych obszarach Teatru Polskiego.

Z kolei Sandra Lewandowska zaprezentowała najważniejsze kierunki działalności Teatru Polskiego.
- Kolejnym sezonom towarzyszyć będzie rozwijanie tego, co jest dla Bydgoszczy powodem do dumy, wykorzystanie potencjału instytucji i miasta, jednocześnie idąc dalej, poszukiwanie w nowych obszarach, by pozyskać tych odbiorców i odbiorczynie, którzy w ostatnich sezonach nie byli widzami i widzkami teatru.
- Teatr publiczny to teatr służący wspólnocie. W pierwszej kolejności: lokalnej społeczności. A zatem: mieszkańcom/mieszkankom miasta i regionu.
- To jest teatr, który daje swobodę twórczą i możliwość rozwoju wszystkim zatrudnionym w nim osobom, ale zwrócony jest przede wszystkim na zewnątrz. Jest otwarty, poszukujący, nieustępliwy. Z jednej strony porusza tematy trudne i niewygodne, z drugiej – jednoczy, wspiera, daje chwile radości i wytchnienia. Nikogo nie wyklucza, zaprasza wszystkich, nie ustaje w definiowaniu samego siebie. Nie boi się ambitnych eksperymentów, ale zawsze pozostaje w kontakcie
z widownią, nie zapominając o przeszłości, tożsamości, klasyce.
Tak sprecyzowano ogólne cele Teatru Polskiego na najbliższą przyszłość.

Konkrety

Cztery premiery.
„Zemstę" Aleksandra Fredry wyreżyseruje Radosław Rychcik. „Zemsta" to arcydramat polskiego mistrza komedii: najbardziej znany polski utwór sceniczny, który trwale wpisał się w kanon rodzimej kultury. To jednocześnie zjadliwa satyra, w której wciąż możemy przeglądać się jak w lustrze, śledząc katalog naszych wad
i przywar. Wystawienie „Zemsty" wpisuje się w misję promowania klasyki i stworzenia przedstawienia atrakcyjnego zarówno dla dorosłych widzów/widzek, jak i młodzieży szkolnej.
W brawurowym odczytaniu Radka Rychcika, słynącego z odważnych połączeń kanonu literatury z popkulturą, akcja dramatu zostanie umiejscowiona na Dzikim Zachodzie. Przy poszanowaniu słów
i sensów zawartych w utworze Fredry, twórcy postarają się zmierzyć z konwencją klasycznego westernu – opowieści o wyrównywaniu rachunków, szukania sprawiedliwości — wydobywającej na nowo całą brawurowość fredrowskiego humoru. Premiera: 31 stycznia 2025.

„Zmory" Emila Zegadłowicza w reżyserii Jana Jelińskiego. „Zmory" to legendarna powieść inicjacyjna Emila Zegadłowicza. Opowieść o dojrzewaniu, inicjacji w dorosłość młodego chłopaka
na tle przemian społecznych dokonujących się we współczesnych bohaterowi Wadowicach. „Zmory" w swoich czasach wywołały skandal, elektryzując czytelników i krytykę.
Jednocześnie wzbudziły zachwyt odbiorców, od Brunona Schulza po Karola Wojtyłę (który zresztą jako dziecko poznał Zegadłowicza), doczekując się długiego literackiego życia i kultowej adaptacji filmowej.
Jan Jeliński, uznany głos młodego pokolenia reżyserskiego, chce w swojej adoptacji skupić się na temacie młodzieńczej inicjacji i tego, jak rodząca się świadomość własnych potrzeb konfrontuje się
z normami społecznymi, wychowaniem i presją środowiska.
Premiera: przełom marca i kwietnia 2025.

Karel Capek „Fabryka absolutu". Judyta Berłowska, nagradzana reżyserka i pedagożka, zasłynęła projektami teatralnymi łączącymi klasyczne formy narracyjne ze społecznym zaangażowaniem i partycypacyjnymi metodami pracy.
W jej toruńskim spektaklu „Mazagan. Miasto", nagrodzonym Grand Prix Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Berłowska stworzyła spektakl we współpracy z mieszkańcami Torunia, prowadząc warsztaty m. in. w domach opieki, areszcie śledczym czy domach dziecka. Spektakl był następnie grany we wszystkich tych miejscach oraz w prywatnych mieszkaniach, gdzie zapraszający aktorów lokatorzy zobowiązani byli do sprowadzenia na widownię swoich sąsiadów.
W premierze bydgoskiej planujemy rozwinąć tę formułę. Przenikliwy, satyryczny tekst „Fabryki absolutu" – opowieści, w której Czesi konstruują u progu XX wieku maszynę służącą do wytwarzania „Boga" – posłuży za punkt wyjścia do stworzenia autorskiego scenariusza, w którym opowieści mieszkańców Bydgoszczy będą przeplatać się z diagnozą kondycji społeczeństwa, w którym żyjemy.
Premiera: maj 2025.

Tytuł w opracowaniu, reżyseria - Eugenia Balakireva. Zgodnie z zapowiedzią programową dyrekcja Teatru w każdym sezonie umożliwi debiut reżyserski jednej osobie wyłonionej w ramach przeglądu szkół teatralnych Forum Młodej Reżyserii w Krakowie. W tym roku nagrodę tę, za spektakl „zła krew", otrzymała Eugenia Balakireva, studiująca w krakowskiej AST, artystka pochodzenia białoruskiego. W swoim przejmującym szkicu scenicznym brawurowo zmierzyła się z trudnym splątaniem tematu odchodzenia, trudnych relacji rodzinnych i twórczej wolności.
Tytuł sztuki, którą Balakireva zadebiutuje w Teatrze Polskim im. H. Konieczki w Bydgoszczy jest w trakcie ustalania z reżyserką.
Premiera: czerwiec 2025

Festiwal Prapremier.

Priorytetem nowej dyrekcji będzie utrzymanie i rozwój Festiwalu Prapremier. Na przestrzeni ostatnich lat Prapremiery stały się przekrojem najważniejszych zjawisk europejskiego teatru.
Hasło Festiwalu w 2025 roku będzie brzmiało: „Wszystko, co ludzkie". Chcemy przyjrzeć się człowieczeństwu we wszystkich jego wymiarach: naszym lękom, ambicjom, nadziejom i niepokojom, naszej codziennej pracy i wyzwaniom, przed którymi stoimy jako ludzkość. I temu, gdzie w dobie wielkich kryzysów i wyzwań, przemian technologicznych i klimatycznych znajdujemy się jako ludzkość.

W nadchodzącej edycji formuła Prapremier zostanie wzbogacona wydarzeniami kontekstowymi (panele dyskusyjne, debaty, warsztaty, program towarzyszący).
W ramach kolejnych edycji nowa dyrekcja zaproponuje formułę „Fokus na:...", która pozwalałaby każdorazowo zwrócić szczególną uwagę na kulturę teatralną konkretnych krajów lub obszarów kulturowych (teatr hiszpańskojęzyczny, teatr ukraiński i białoruski, teatr frankofoński, teatr anglosaski, teatr Bliskiego Wschodu itp.), prezentując w możliwie przekrojowy sposób najciekawsze zjawiska teatralne danego rejonu.
Jednocześnie Dyrekcji zależy na utrzymaniu środkowoeuropejskiego konkursu „AURORA. Nagroda Dramaturgiczna Miasta Bydgoszczy", wyróżnienia, które trwale wpisało się w mapę teatralną regionu i odgrywa niezwykle ważną rolę w promowaniu dramaturgii najnowszej oraz wymianie kulturowej.

Bydgoskie Salony Poezji i Muzyki.

W lutym 2025 r. wzorem Narodowego Starego Teatru im. H. Modrzejewskiej w Krakowie, w którym od ponad dwudziestu lat odbywają się Krakowskie Salony Poezji Anny Dymnej, zostanie zainicjowany cykl „Bydgoskie Salony Poezji i Muzyki".
Wydarzenie to będzie odbywało się w każdą niedzielę o godzinie 12. Aktorki i aktorzy Teatru Polskiego im. H. Konieczki w Bydgoszczy będą prezentowali publiczności wiersze przy akompaniamencie zapraszanych muzyków. Każdy Salon będzie poświęcony innemu tematowi (klasyka poezji, lokalni twórcy, poezja współczesna, salony tematyczne, salony w j. ukraińskim itp.).
Terminy najbliższych Salonów:
09.02.2025 | niedziela | inauguracja | poświęcony poezji ks. Twardowskiego
16.02.2025 | niedziela| salon walentynkowy – wiersze o miłości
23.02.2025 | niedziela | dwujęzyczny salon poezji ukraińskiej

Działania edukacyjne.

W roku 2025 planowane jest obsadzenie wakatu stanowiska edukatora teatralnego i wznowienie działania z zakresu pedagogiki teatru.

Proponowane projekty/działania:
- Wprowadzenia do spektakli – wykłady przed przedstawieniem zarysowujące kontekst spektaklu, prezentujące najważniejsze wątki.
- Warsztaty do spektakli dla grup zorganizowanych oraz widzów/widzek indywidualnych – rozwijanie programu, uwzględniając obecne tytuły w repertuarze, ale także tworzenie zajęcia w oparciu o ważne i aktualne tematy, by budować wspólnotę osób odpowiedzialnych i społecznie aktywnych.
- Warsztaty i spotkania wokół nadchodzących premier – włączenie widzów/widzek w proces produkcji i przeprowadzenie ich przez kulisy współtworzenia, które będzie konstruować przestrzeń bezpieczną i wpłynie pozytywnie na budowanie relacji.
- Warsztaty dla dzieci, młodzieży w czasie ferii i wakacji – teatr jest miejscem spotkania, więc do teatralnych przestrzeni będą zapraszani także młodzi ludzie.
- Działania dla nauczycielek/nauczycieli, pedagożek/pedagogów – działania rozwijające miękkie kompetencje (warsztaty, spotkania, seminaria, laboratoria), będące wsparciem w codziennej pracy, promujące ideę pedagogiki teatru.
- Opieka nad dziećmi w czasie spektakli – projekt dedykowany będzie osobom opiekuńczym, które często są wykluczone z życia kulturalnego. Umożliwienie rodzicom wizyty w teatrze, to uwzględnienie ich potrzeb i oczekiwań.
Zaproponowane działania to propozycja programu edukacyjnego, który Teatr Polski pragnie rozwijać, by tworzyć teatr inkluzywny, otwarty i bezpieczny.

Teatralna Rada Widzów

W ramach społecznych działań nowa dyrekcja proponuje powołanie Teatralnej Rady Widzów. To nowatorskie ciało doradcze składające się z dynamicznych i zaangażowanych przedstawicieli lokalnej społeczności, które będzie miało realny wpływ na kształtowanie linii programowej teatru.

Celami Rady będą:
- Integracja widowni z teatrem: wzmacnianie więzi między teatrem a odbiorcami/odbiorczyniami poprzez umożliwienie widz(k)om aktywnego udziału w życiu kulturalnym miasta.
- Edukacja kulturalna: rozwijanie świadomości kulturalnej i artystycznej wśród mieszkańców i mieszkanek Bydgoszczy, promowanie wartości teatru jako medium artystycznego i edukacyjnego.
- Świeże perspektywy: wzbogacenie repertuaru teatru o tematy i formy, które są bliskie mieszkankom/mieszkańcom, dzięki ich bezpośredniemu zaangażowaniu w proces programowy.
- Aktywizacja obywatelska: kształtowanie postaw prospołecznych i obywatelskich poprzez aktywne uczestnictwo bydgoszczan(ek) w decyzjach dotyczących kultury lokalnej.

Miasto Muzyki UNESCO. Nurt muzyczny

W realizacji tego programu Teatr Polski chciałby skorzystać z unikalnego potencjału, jakim jest przynależność Bydgoszczy do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasta Muzyki.
Bydgoszcz posiada już wiele instytucji ukierunkowanych na ten obszar działalności: dość wspomnieć o Akademii Muzycznej, Operze Nova, Filharmonii Pomorskiej, czy realizującym wiele produkcji musicalowych Teatrze Kameralnym.
Dlatego nurt muzyczny Teatru Polskiego powinien z jednej strony korzystać z potencjału partnerów w mieście, z drugiej – znaleźć swoją własną, unikalną drogę wpisania się w tym obszarze w miejską politykę kulturalną.
Dyrektor Beniamin Bukowski oraz zastępczyni Sandra Lewandowska zapowiadają jeszcze wiele różnorodnych interesujących dla publiczności Teatru Polskiego inicjatyw oraz projektów.