Wkraczamy w nową dekadę

31. Bydgoski Festiwal Operowy - Bydgoszcz: 26.04 - 11.05.2025 r.

Bydgoski Festiwal Operowy wkracza w nową dekadę, co zapowiada intrygujący plakat zaprojektowany dla Opery Nova przez cenionego artystę malarza i grafika Jacka Staniszewskiego. Wyjątkowo zapowiada się także program XXXI BFO, podczas którego od 26 kwietnia do 11 maja br. pokazanych zostanie 7 spektakli zespołów ze znakomitych teatrów z Europy i kraju, goszczących w Bydgoszczy. Część z dzieł będzie prezentowana w Polsce po raz pierwszy bądź krótko po polskich prapremierach.

Opera Nova jako gospodarz 26 kwietnia zainauguruje XXXI BFO premierą, która zapisze się w historii polskiej sceny. Wystawiony zostanie bowiem balet „Carmen" w choreografii Johana Ingera, współpracującego z najlepszymi na świecie zespołami baletowymi. I to właśnie w Bydgoszczy Johan Inger po raz pierwszy w Polsce realizuje swój autorski spektakl. Wybitny choreograf pod koniec ubiegłego roku spotkał się z Baletem Opery Nova w sali prób, nie kryjąc, że jest pod wrażeniem tancerzy bydgoskiej Opery.

Obecnie Balet Opery Nova przygotowuje się do polskiej premiery „Carmen" pod opieką asystentów choreografa: Tobiego Mallitta i Yoko Taira, a także Stephane'a Aubry i Małgorzaty Chojnackiej.

Publiczność XXXI BFO- 7 maja - również jako jedyna w kraju zobaczy czeską operę Bedřicha Smetany „Dalibor" w inscenizacji czołowego reżysera i propagatora czeskiej opery Davida Pountney'a. Spektakl ten do Bydgoszczy przywiezie Opera Teatru Narodowego w Brnie.

Nie tylko fanów musicalu zainteresuje spektakl „Drogi Evanie Hansenie" (1 maja), poruszający ważne społecznie tematy zdrowia psychicznego czy uzależnienia od mediów społecznościowych. Po zeszłorocznej polskiej prapremierze Teatr Muzyczny w Poznaniu (poprzednio prezentujący na BFO kultowy „Kombinat") musical ten pokaże w Bydgoszczy na festiwalowej scenie.

Francuski zespół La Compagnie Käfig Mourada Merzouki, łącząc taniec hip-hopu z muzyką baroku, wzbudził wielki entuzjazm podczas jubileuszowego XXX BFO. La Compagnie Käfig na prośbę festiwalowej publiczności ponownie został zaproszony, by podczas XXXI BFO (3 i 4 maja) zaskoczyć widzów kolejnymi wymiarami nieoczywistych połączeń tego co dawne ze współczesnym w spektaklu „Phénix" oraz tańcem przeczącym prawu grawitacji w scenicznym projekcie „Vertikal".

Dla miłośników klasycznych oper ucztą będą: arcydzieło Richarda Straussa „Elektra" (29 kwietnia) w oszałamiającej produkcji Opery Sofijskiej oraz dwa genialne dzieła Giuseppe Verdiego jak: „Luiza Miller. Intryga i miłość" (9 maja), która od ubiegłej jesieni porusza serca melomanów także w naszym kraju za sprawą polskiej prapremiery Opery Śląskiej w Bytomiu, natomiast „Makbeta" na finał Festiwalu (11 maja) wystawi Opera Narodowa Ukrainy im. Tarasa Szewczenki w Kijowie.

Tegorocznej edycji Festiwalu towarzyszyć będzie Mistrzowski kurs wokalny prof. Artura Rucińskiego, realizowany wspólnie przez Operę Nova oraz Akademię Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Zwieńczeniem mistrzowskich warsztatów będzie Wieczór operowy, czyli koncert w wykonaniu wybranych uczestników kursu wokalnego, na który odbędzie się 28 kwietnia o godz. 18.00 w sali kameralnej im. prof. F. Krysiewiczowej Opery Nova.

BILETY na festiwalowe spektakle OD 10 MARCA GODZ. 8.30 – zarówno w sprzedaży onilne poprzez stronę opera.bydgoszcz.pl (zakładka „Bilety online"), jak i w kasie Opery Nova. Cennik biletów na Festiwal dostępny pod linkiem:

https://operanova.bydgoszcz.pl/bilety/koncerty-sylwestrowo-noworoczne-2023-2024.html

CENNIK BILETÓW
Ceny biletów na premierę baletu „Carmen" w dniu 26.04.2025 r.
oraz spektakle XXXI Bydgoskiego Festiwalu Operowego w dniach 29.04-11.05.2024 r.
normalne                                            ulgowe
I miejsca                                 190 zł                                               160 zł
II miejsca                                 150 zł                                               120 zł
III miejsca                                120 zł                                                 90 zł
Uwaga,

I miejsca obejmują: całe sektory B oraz D rząd I
II miejsca obejmują: całe sektory E, F, G; sektor A, C rzędy od I do IX; sektor D rzędy od II do IV
III miejsca obejmują: sektory A, C rzędy od X do XIII; sektor D rzędy od V do VII

Poniżej bardziej szczegółowy opis spektakli gościnnych XXXI BFO.

ELEKTRA
29.04. godz. 19.00 tragedia w jednym akcie Richarda Straussa
Sofijska Narodowa Opera i Balet (Bułgaria). Premiera 26.11.2020
Kierownictwo muzyczne Evan-Alexis Christ
Reżyseria Plamen Kartaloff
Po 111 latach od prapremiery w Dreźnie odbyła się pierwsza bułgarska premiera „Elektry". Tym samym Opera Sofijska dołączy do najbardziej prestiżowych teatrów operowych na świecie, które mają w swoim repertuarze modernistyczne dzieło Richarda Straussa. Pomysł na realizację wyszedł od Plamena Kartaloffa – dyrektora Sofijskiej Opery, który jako reżyser operowy ma w swoim dorobku ponad 180 pro­dukcji dzieł z różnych epok (od baroku, klasycyzmu, romantyzmu do sztuk współ­czesnych). Reżyserując „Elektrę", dyrektor Kartaloff wprowadził postaci w nowe wymiary wielowarstwowej historii zemsty i nienawiści. Wszystkie role solowe po­wierzono śpiewakom bułgarskim, których wysoki poziom wykonawczy (rolę Elektry tuż po prapremierze okrzyknięto jedną z najbardziej morderczych partii w całym repertuarze operowym!) chwali gościnny dyrygent Evan-Alexis Christ. Również muzycy orkiestry z wirtuozerią sprostali wymogom urozmaiconej partytury. Warto dodać, że przygotowania do premiery w Sofii odbywały się podczas pandemii Covid-19, co zbiegło się w czasie z jubileuszem 130-leciem pierwszego teatru opero­wego w Bułgarii. Inscenizacja „Elektry", która jest wyjątkowa pod wieloma względa­mi, zagości na festiwalowej scenie w Bydgoszczy. Nie można tego przegapić!

DROGI EVANIE HANSENIE (Dear Evan Hansen)
1.05. godz. 19.00 musical Benjego Paska & Justina Paula/Stevena Levensona
Teatr Muzyczny w Poznaniu. Premiera 7.09.2024
Kierownictwo muzyczne Dariusz Tarczewski
Reżyseria Paweł Szkotak
„Drogi Evanie Hansenie" to historia o tych, którzy czują się niewidzialni. Spektakl porusza tematy, o których chcemy rozmawiać, ale często nie wiemy jak. Dotyka ważnych dziś problemów zdrowia psychicznego nastolatków, depresji, lęków społecznych i uzależnień w świecie mediów społecznościowych. To jednak tak­że pełna ciepła opowieść o sile przyjaźni i budowaniu dobrych relacji, z prostym przekazem: #niejesteśsam.
Musical „Dear Evan Hansen" miał swoją premierę w lipcu 2015 roku w Waszyngtonie i błyskawicznie stał się fenomenem wśród młodych ludzi. Muzykę i słowa napisali Benj Pasek i Justin Paul („La La Land", „The Greatest Showman"), a scenariusz Steven Levenson. Na deski Teatru Muzyczne­go w Poznaniu musical „Drogi Evanie Hansenie" przeniósł Paweł Szkotak - reżyser doskonale znany bydgoskiej, jak i festiwalowej Publiczności.

PHÉNIX 3.05. godz. 19.00 i VERTIKAL 4.05. godz. 18.00 - spektakle muzyczno-taneczne
La Compagnie Käfig (Francja)
Dyrektor artystyczny i choreografia Mourad Merzouki
Dwie tancerki i dwóch tancerzy w niezwykłym dialogu z solistką grającą na violi da gamba tworzą spektakl „Phénix", podczas którego stajemy się świadkami nie­oczekiwanego spotkania hip-hopowego tańca z brzmieniem dawnego instrumentu. Wyjątkowość tego zestawienia dodatkowo podkreślą, pojawiające się momentami electro dźwięki, inspirowane muzyką J. S. Bacha. Łączenia pozornie sprzecznych światów jak baroku i hip-hopu stało się twórczym pragnieniem Mourada Merzoukiego od czasu współpracy z Le Concert de l'Hostel Dieu przy projekcie Dolce Folia/Folia, jaki został entuzjastycznie przyjęty także przez Publiczność XXX BFO. W tym roku Mourad Merzouki i jego zespół La Compagnie Käfig powraca na Festiwal, by ponownie wprowadzić Widzów w nieoczywiste wymiary tańca i muzyki.
Nowe twórcze horyzonty Mourad Merzouki wyznacza w spektaklu „Vertikal", w którym tancerzy odrywa od ziemi, konfrontując hip-hop z tańcem wertykalnym. Efekt? Tancerze La Compagnie Käfig, specjalizujący się w technikach akrobatycz­nych, za sprawą choreografii Merzoukiego (i urządzeń zaprojektowanych przez Retouramont) pędzą w powietrzu, skaczą, wspinają się i wznoszą niczym w stanie nieważkości. W spektaklu „Vertikal" ruchom tancerzy towarzyszą dźwięki hipno­tyzującej muzyki, stworzonej specjalnie przez kompozytora i aranżera Armanda Amara - autora ścieżek dźwiękowych do ponad 20 filmów, w tym nagrodzonego Cezarem za muzykę do filmu „Koncert" (2009).
Mourad Merzouki jest kluczową postacią tańca hip-hopowego, ma wielki wkład w przeniesienie tańca ulicznego na najbardziej prestiżowe sceny. Wizjoner i samouk, którego dzieła - łącząc w sobie różne rodzaje tańca z akrobatyką i innymi dyscyplinami - pozwalają Merzoukiemu dzielić się swoją wizją i otwartością umysłu. W 1996 roku założył zespół Käfig, którego jest dyrektorem artystycznym. W latach 2009-2022 był dyrektorem Centre chorégraphique National de Créteil et du Val-de-Marne.

DALIBOR
7.05. godz. 19.00 - opera Bedřicha Smetany
Opera im. Leoša Janáčka - Teatr Narodowy w Brnie (Czechy). Premiera 2.02.2024
Kierownictwo muzyczne Tomáš Hanus
Reżyseria Dawid Pountney
„Dalibor" na rodzime sceny w czeskim Brnie powrócił po niemal trzech dekadach nieobecności. Usłyszeć i zobaczyć trzecią z oper Bedřicha Smetany w Polsce jest okazja tylko na XXXI BFO!
Tytułowy bohater to średniowieczny rycerz, przywódca buntu chłopskiego, któ­ry czeka na wyrok. Zabił burgrabiego z Ploškovic, by pomścić śmierć swojego przyjaciela Zdenka. Czy Dalibor jest winnym morderstwa, czy szukającym sprawie­dliwości wojownikiem o wolność? Siostra ofiary, piękna Milada, domaga się suro­wej kary za śmierć brata, ale spotkanie na sali sądowej twarzą w twarz Daliborem podważa jej przekonanie. O karze ma zadecydować czeski król Władysław.
- To coś więcej niż tylko romantyczna tragedia z piękną muzyką opartą na średnio­wiecznej opowieści o rycerzu Daliborze z Kozojed, który nauczył się grać na skrzyp­cach w więzieniu. To dramat o pragnieniu zemsty, miłosnej namiętności i intrygach politycznych – zapowiada Opera im. L. Janáčka - Teatr Narodowy w Brnie (Czechy), która we współpracy z Walijską Operą Narodową stworzyła najnowszą inscenizację „Dalibora".
Reżyserię tego niezwykłego utworu powierzono wielkiemu wielbicielowi i promo­torowi czeskiej opery - Davidowi Pountney'owi, który ocenę Dalibora pozostawia perspektywie współczesnego widza.

LUIZA MILLER. INTRYGA I MIŁOŚĆ
9.05. godz. 19.00 - opera Giuseppe Verdiego
Opera Śląska w Bytomiu. Prapremiera polska 16.11.2024
Kierownictwo muzyczne Marco Guidarini
Reżyseria Frédéric Roels
W tej operze jest wszystko, co fascynuje w sztuce Verdiego - dramatyczne arie, pełne ekspresji duety oraz potężne chóralne sceny, wciągające widza w świat pełen miłości, zdrady i namiętności. „Luiza Miller", jedna z najpiękniejszych oper Giuseppe Verdiego, bazująca na dramacie Friedricha Schillera pt. „Intryga i miłość", dotychczas w Polsce była praktycznie nieznana - została wykonana tylko raz w wersji koncertowej w Operze Bałtyckiej w 2001 r. Aż wreszcie polskiej prapre­miery włoskiego arcydzieła jesienią 2024 r. podjęła się Opera Śląska w Bytomiu we współpracy z Operą Grand Avignon, Operą de Tours (Francja) oraz Teatro di Como (Włochy). Choć opera w czterech aktach jest klasyczną historią miłosną, to jak podkreślają wybitni realizatorzy najnowszej produkcji, dzieło to odwołuje się do emocji aktualnych także współcześnie.
Spektakl „Luiza Miller. Intryga i miłość" Giuseppe Verdiego zdobył już serca by­walców bytomskiej sceny operowej. Teraz międzynarodowa produkcja zapisze się w historii XXXI BFO!
MAKBET
11.05. godz. 18.00 opera Giuseppe Verdiego
Opera Narodowa Ukrainy im. Tarasa Szewczenki w Kijowie. Premiera 28.06.2007
Kierownictwo muzyczne Wołodymyr Kożukhar
Reżyseria Italo Nunziata
Nie miłość, lecz żądza władzy i konflikty moralne napędzają tu akcję. Tak jest w „Makbecie" - pierwszej z szekspirowskich oper Giuseppe Verdiego, którą na finał XXXI BFO przywiozą nasi Goście z Opery Narodowej Ukrainy. Verdi, będąc wielkim miłośnikiem twórczości Szekspira, z pomocą librecistów Francesca Marii Piavego i Andrea Maffei w swym operowym arcydziele zgłębia psychologiczny portret głów­nych bohaterów – słabości i ambicje Makbeta oraz Lady Makbet, prowadzące do zbrodni.
Inscenizację dla Narodowej Opery Ukrainy przygotował - ceniony za swój wkład w odrodzenie i nowoczesne spojrzenie na dzieła operowe z XVIII i XIX w. - włoski reżyser Italo Nunziata. I chociaż premiera sztuki na scenie kijowskiej miała miejsce w połowie 2007 roku, to wpisana w dzieło Verdiego demoniczność jako pierwotna podstawa wszystkiego, co się dzieje, koresponduje z tragizmem wojny toczącej się w Ukrainie.
Dyrekcja Opery Nova zastrzega sobie prawo do zmian w repertuarze.
Bydgoski Festiwal Operowy jest finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Miasta Bydgoszczy oraz organizowany dzięki życzliwemu wsparciu Sponsorów.

Informacja ogólna o BFO
Bydgoski Festiwal Operowy odbywa się corocznie, począwszy od 1994 roku. To największy w Polsce przegląd najciekawszych dokonań teatrów muzycznych - zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Idea zorganizowania wielkiego operowego festiwalu natchnęła entuzjazmem władze, sponsorów i całą społeczność regionu Pomorza i Kujaw.
Dwa festiwalowe tygodnie to czas spotkań twórców i ludzi kultury z entuzjastami różnorodnych gatunków muzycznych: opery, operetki, musicalu, baletu: klasycznego i nowoczesnego oraz znakomita forma promocji tych sztuk. Tradycją jest, iż pierwszy ze spektakli to premiera w wykonaniu Opery Nova. Kolejne wieczory przeznaczamy na prezentacje zaproszonych Teatrów.

Do tej pory festiwalowa publiczność miała okazję podziwiać tak renomowane zagraniczne zespoły operowe jak:
Ukraińska Opera Narodowa z Kijowa, Lwowski Teatr Opery i Baletu, Łotewska Opera Narodowa, Moskiewska Opera Kameralna, Sofijska Opera Narodowa, Litewski Narodowy Teatr Opery i Baletu, Teatr Operowy im. Kołobowa z Moskwy czy znakomite rodzime Teatry z Warszawy, Łodzi, Poznania, Krakowa, Gdańska, Wrocławia.

Wymienić trzeba koniecznie znakomite zespoły specjalizujące się w wykonywaniu muzyki dawnej: Combattimento Consort Amsterdam i La Folia. Bydgoski Festiwal uświetniały swymi występami światowej sławy ansamble taneczne: Akademicki Teatr Baletu Askolda Makarowa z St. Petersburga, belgijski Królewski Balet Flandryjski, Hubbard Street Dance Chicago, Complexions Contemporary Ballet Korea National Ballet Company, hiszpański Ballet Cristina Hoyos, szwedzki Cullbergballet, francuski Ballet du Capitole z Tuluzy, Danza Contemporanea de Cuba, Béjart Ballet Lausanne, Polski Balet Narodowy, The Shanghai Ballet. Solistami spektakli i nadzwyczajnych koncertów były gwiazdy o światowej renomie: Ko Seng Hyoun ,Simone Kermes.

Festiwalom towarzyszyły wystawy, przegląd filmów muzycznych na DVD, a od 2008 r. przegląd oper kameralnych: Operowe Forum Młodych w wykonaniu studentów polskich i zagranicznych uczelni muzycznych.

O historii bydgoskiej Opery i Bydgoskich Festiwalach Operowych pisze Jacek Marczyński:
 http://ksiazki.onet.pl/alfabet-polskiej-opery-b-jak-bydgoszcz-i-jej-wyjatkowa-atrakcja/y3kwg9.

Justyna Tota
Opera Nova w Bydgoszczy
7 marca 2025

Książka tygodnia

Małe cnoty
Wydawnictwo Filtry w Warszawie
Natalia Ginzburg

Trailer tygodnia