Zdzisław Tobiasz (1926)

Aktor teatralny, telewizyjny, radiowy i filmowy, reżyser.

Urodził się 13 maja 1926 w Nowych Miedzach k. Sieradza.

Po wojnie mieszkał w Łodzi. W 1947 roku zdał maturę. Przypadkowo w gazecie przeczytał o zapisach do szkoły teatralnej. Został przyjęty na Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi. Studiował m.in. pod kierunkiem Leona Schillera, za którym wraz z innymi studentami z rocznika wkrótce przeniósł się do Warszawy. Na scenie zadebiutował 8 stycznia 1949 roku epizodem w Psie ogrodnika Lope de Vegi w warszawskim Teatrze Placówka (filia łódzkiego Teatru Wojska Polskiego). Studia ukończył na Wydziale Aktorskim warszawskiej PWST.

Niemal całe swoje życie aktorskie związał z warszawskim Teatrem Ateneum, do którego został zaangażowany w 1951 roku. Na scenie tego teatru grał prawie 40 lat (1951-1957 i 1961-1991). Był także aktorem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie (1957-1958), Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1958-1960) Państwowych Teatrach Dramatycznych w Szczecinie (1950/51 i 1960/61)

Grał i reżyserował w Teatrze Telewizji.

Wystąpił w kilku filmach fabularnych, m.in. jako Banschutz w „Ludziach z pociągu" (1961), Niemiecki żandarm w „Jak być kochaną" (1962), Nieuprzejmy kelner w „Gangsterach i filantropach" (1962), Kolejarz w „Życie raz jeszcze" (1964), Komandor Valdi w „Agencie nr 1" (1971), Stolarek w „Wolnym strzelcu" (1981), Aktor w „Dolinie Issy" (1982). Grał w serialach „Przyłbice i kaptury" (1985) i w „Dekalogu" (1987). Znakomitą kreację, która przyniosła mu wielką popularność, stworzył w roli majora Wołczyka w serialu „07 zgłoś się"" (1976-1987).

Obdarzony ciepłym, charakterystycznym głosem już na początku swojej kariery aktorskiej związał się z Teatrem Polskiego Radia, do którego zaprosił go reżyser Zbigniew Kopalko. W radiu stworzył wiele niezapomnianych kreacji. W uznaniu zasług, w 1991 roku otrzymał prestiżową nagrodę Złotego Mikrofonu.

Już w połowie lat pięćdziesiątych za sprawą Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz został aktorem dubbingu. Swojego głosu użyczał m.in. w filmach „Wehikuł czasu" (1960), „Dwunastu gniewnych ludzi" (1973), serialach, m.in. „Belfegor, czyli upiór Luwru" (TVP 1965), „Kobieta w bieli", „Sześć żon Henryka VIII" (TVP 1973), „Elżbieta królowa Anglii" (TVP 1973), „Pogoda dla bogaczy" (TVP 1978), „Hotel Polanów i jego goście" (TVP 1982) „Piotr Wielki" (TVP 1986), oraz w spektaklach Teatru Telewizji na Świecie. Wybitną krecję Soamesa Forsyte'a (Eric Porter) stworzył w serialu „Saga rodu Forsyte'ów" (TVP 1970). Rola ta przeszła do historii polskiego dubbingu jako największe osiągniecie w tej dziedzinie filmowej.

Aktor jest również uznanym pedagogiem. Z wyższym szkolnictwem teatralnym związał się już w 1951 roku. Początkowo jako adiunkt wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie (1951-1955), a potem w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej jako starszy asystent (1975-1977) i starszy wykładowca (1989-1995).

Nagrody i odznaczenia:

1955 - Medal 10-lecia PRL
1974 - Złoty Krzyż Zasługi
1977 - Honorowa Odznaka m.st. Warszawy
1977 - Zasłużony Działacz Kultury
1979 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1984 - Medal 40-lecia PRL
1988 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1991 - Złoty Mikrofon za interpretacje słowa

Źródło: pomeranica.pl, E-Teatr, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
pomeranica.pl
13 maja 2019

Książka tygodnia

Musical nieznany. Polskie inscenizacje musicalowe w latach 1961-1986
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Grzegorz Lewandowski

Trailer tygodnia