65 lat Opery Śląskiej

Realizatorami premierowego spektaklu są: inscenizacja i reżyseria - Wiesław Ochman, kierownictwo muzyczne - Tadeusz Serafin, scenografia i kostiumy - Jan Polewka, choreografia – Jarosław Świtała, kierownictwo chóru – Anna Tarnowska; ponadto Piotr Warzecha - współpraca muzyczna, asystenci reżysera - Jarosław Świtała, Maciej Komandera, kierownictwo baletu: Olga Kozimala-Kliś, asystentka choreografa: Bernadeta Maćkowiak-Pajdzik.

Honorowy Patronat nad Jubileuszem 65.lecia Opery Śląskiej objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego - BOGDAN ZDROJEWSKI oraz Marszałek Województwa Śląskiego – BOGUSŁAW ŚMIGIELSKI.

Straszny dwór – skomponowana w latach 1861-1864 polska opera, do której libretto napisał Jan Chęciński, to dzieło o silnym zabarwieniu patriotycznym, które posiada jednocześnie cechy romantyczne i komediowe. Z powyższych powodów było popularne wśród polskiej publiczności i zakazane przez rosyjskie władze okupacyjne; opera powstała bowiem w okresie zaborów, a jej prapremie-ra 28 września 1865 roku w Warszawie, przerodziła się w wielką manifestację patriotyczną. Wystawiona dwa i pół roku po upadku powstania styczniowego na całe pokolenia znalazła trwałe miejsce w sercach Polaków.

    W treści utworu zaprezentowany został zarówno idylliczny obraz życia w polskim dwor-ku szlacheckim, jak i idea patriotycznego obowiązku związanego z postawą żołnierskiej odwa-gi, dzielności oraz gotowości do zbrojnego wystąpienia przeciwko wrogom Ojczyzny. Autorzy podkreślili elementy związane z etosem rodziny, szczególnie zwracając uwagę na polskie oby-czaje, tradycje i sprawę honoru.

Straszny Dwór należy do najczęściej wystawianych w Polsce oper. Cechuje się harmonią, wspaniałą konstrukcją grup scenicznych, subtelną a równocześnie bogatą instrumentalizacją, nowatorską melodycznością. Kompozytor pokazał kunszt budowy dzieła dramatycznego inte-grując tradycyjne polskie pieśni i tańce (mazurek, polonez, krakowiak).

    Akcja opery dzieje się w pierwszej poł. XVIII w. Zbigniew i Stefan wracają do domu po skończonej slużbie wojskowej. Poprzysięgają na zawsze pozostać „w bezżennym stanie”. Ale in-ne są zamiary ich ciotki, Pani Cześnikowej. Bracia postanawiają odwiedzić starego przyjaciela ojca – Miecznika. W jego dworze poznają dwie urodziwe panny – Hannę i Jadwigę – córki Miecznika. Zaczynają się wahać. Tymczasem Cześnikowa, która chce ich wydać za inne niewia-sty, wyrabia im złą markę u wlaściciela dworu, twierdząc że panicze to tchórze. Damazy, panny i Skołuba postanawiają przekonać się czy szlachcice są faktycznie podszyci strachem. Skołuba opowiada Maciejowi historię Strasznego Dworu. Panicze nic sobie z tego nie robią, ale chcąc dotrzymać postanowienia (verbum nobile) decydują się wyjechać. Jednak podstęp arystokraty Damazego, także pretendenta do ożenku, wychodzi na jaw, podobnie jak wzajemne zaurocze-nie miodych. Ku ogólnej radości i „pokrzepieniu serc” rzecz kończy nieoczekiwanie zabawnym wyjaśnieniem dlaczego „ten dwór strasznym się zowie”. Dumka Jadwigi, aria z kurantem, aria Skołuby, chór prząśniczek oraz mazur z IV aktu to najsłynniejsze fragmenty tej na wskroś polskiej opery.

    Uroczystej premierze towarzyszyć będzie wystawa „Straszny dwór w Operze Śląskiej” (foyer teatru, 5 czerwca godz.17.30) oraz sympozjum: „Adam Didur i narodziny Opery Śląskiej” w oprawie ekspozycji „Od Katowic do Bytomia” (hol przed Salą Koncertową im. Adama Didura, 5 czerwca godz.11.00 – wstęp wolny). W programie: Tadeusz Kijonka –„207 didurowskich dni”, Marek Brzeźniak – „Bytomska stacja Opery Lwowskiej”, Magdalena Dziadek – „Wkład Opery Śląskiej w życie muzyczne Śląska i kraju”, Józef Kański – „Ponad 60.lat spotkań z Operą Śląską”.