Aktorzy przyjadą!

Mirosław Baka, Teresa Budzisz-Krzyżanowska, Andrzej Chyra, Magdalena Cielecka, Marian Kociniak, Krzysztof Kolberger, Cezary Kosiński, Wojciech Malajkat, Andrzej Pieczyński, Jerzy Radziwiłowicz, Andrzej Seweryn, Jerzy Stuhr, Zbigniew Zamachowski i Olgierd Łukasiewicz - to zaledwie drobna część nazwisk sław naszego teatru i filmu, które wystąpią w Gdańsku. Opiekunem artystycznym widowiska plenerowego "Aktorzy przyjechali!" (jego tytuł jest oczywiście cytatem z Szekspirowskiego "Hamleta") jest Andrzej Wajda, najważniejszy polski reżyser filmowy.

- Pomysł takiego happeningu szekspirowskiego w Gdańsku narodził się już pięć, sześć lat temu w głowie Andrzeja Wajdy - opowiada prof. Jerzy Limon, dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego i Fundacji Theatrum Gedanense. - Chciał on w ten sposób pokazać swoje poparcie dla budowy teatru. Od początku zakładał, że ma to być otwarta impreza dla mieszkańców Gdańska. I spektakularna, jeśli chodzi o dobór wykonawców. Wreszcie, po latach, udało nam się zrealizować ten projekt. Zdecydowaliśmy się pokazać widowisko plenerowe na Długim Targu, aby jak najwięcej publiczności mogło wziąć w nim udział. Wcześniej braliśmy pod uwagę inne miejsca, m.in. ulicę Piwną lub Mariacką, jednak baliśmy się ich zakorkowania. Bo liczymy na obecność kilku tysięcy widzów.

14 września na 22 przedprożach Długiego Targu blisko stu aktorów recytować będzie fragmenty z dzieł Williama Szekspira. Usłyszymy nie tylko teksty dramatyczne Anglika, ale również chociażby jego sonety. - Idea widowiska jest prosta: miasto przez godzinę ma "gadać Szekspirem" - tłumaczy Limon. - Na każdym z przedproży będzie kilku aktorów; przygotowany przez każdego z nich fragment recytowany będzie kilka razy, tak aby widzowie mogli przemieszczać się pomiędzy tymi tymczasowymi scenami. Całość będzie nagrywana ponad 20 kamerami, Andrzej Wajda planuje w przyszłości realizację filmu dokumentalnego z tego wydarzenia. Widowisko rozpocznie i zakończy odegranie z Ratusza Głównego Miasta fanfary napisanej specjalnie dla reżysera przez Wojciecha Kilara z okazji otrzymania przez Wajdę w 2000 r. Oscara za całokształt twórczości.

Spektakl "Aktorzy przyjechali!" zorganizowany zostanie prawie dokładnie w 50. rocznicę debiutu teatralnego Andrzeja Wajdy. Reżyser - osławiony już swoimi filmami "Pokolenie", "Kanał" oraz "Popiół i diament" (ten ostatni, całkiem słusznie, do dziś uważany jest za najwybitniejszą polską produkcję) - w maju 1959 r. przygotował swój pierwszy spektakl. Jego premiera... odbyła się w gdańskim Teatrze Wybrzeże; Wajda na scenę przeniósł "Kapelusz pełen deszczu" Vincente\'a Michaela Gazzo. Wkrótce potem reżyser wystawił w Gdańsku sztukę Williama Szekspira. Szefujący wówczas Wybrzeżu Zygmunt Hübner namówił Wajdę na realizację "Hamleta". Premiera spektaklu z Edmundem Fettingiem w roli głównej odbyła się 13 sierpnia w 1960 r.

"Aktorzy przyjechali!" uświetni wmurowanie kamienia węgielnego pod nową inwestycję - budowę Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego (początek uroczystości o godz. 13.30 przy ul. Bogusławskiego).

Szekspir na Euro 2012

Budowa nowego teatru w Gdańsku jest głównym celem statutowym istniejącej od 1991 r. Fundacji Theatrum Gedanense, organizatora m.in. Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. Przez ten czas organizacji udało się skompletować prawie całą niezbędną dokumentację, otrzymać od miasta działkę pod inwestycję i rozpocząć na niej prace ziemne. Fundacja zorganizowała także w 2005 r. konkurs na projekt nowego budynku, który wywołał liczne protesty i dyskusje (w końcu zdecydowano się wybrać poza konkursem do realizacji projekt włoskiego architekta Renato Rizziego).

Na początku zeszłego roku, z inicjatywy Fundacji, Miasta Gdańsk oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego powołano Gdański Teatr Szekspirowski. Powstanie GTS oznacza w praktyce przejęcie odpowiedzialności za inwestycję przez lokalne samorządy. - Jako fundacja osiągnęliśmy pułap naszych możliwości - tłumaczył Jerzy Limon, prezes Theatrum Gedanense oraz dyrektor GTS-u.

Szkoła Fechtunku - czyli budynek teatru typu (czyli z niezadaszoną sceną na dziedzińcu wewnętrznym bez kulis) powstał w Gdańsku w 1610 r. Wzorowany był na starszym o 10 lat londyńskim Teatrze Fortune, stał na skraju obecnego starego miasta. Do połowy XVII w. wystawiane w nim były sztuki Szekspira z udziałem angielskich aktorów - i to już w rok, dwa lata po premierze na Wyspach Brytyjskich. Scena działała przez blisko 200 lat, pełniła różne funkcje miejskie.

Nowy budynek powstanie w tym samym miejscu, gdzie stała historyczna scena. Projekt Rizziego zakłada zamknięcie drewnianej konstrukcji, nawiązującej do teatru elżbietańskiego, w "szkatule" z czerwonej cegły, nawiązującej do architektury gotyckiej. Otwierany dach pozwoli zarówno grać spektakle w warunkach "elżbietańskich" w sezonie letnim, jak i zapewni funkcjonowanie sceny przez cały rok. Scena mieścić będzie - zależnie od ustawienia widowni - średnio 500-600 widzów.

Po wmurowaniu kamienia węgielnego, we wrześniu, prace budowlane na działce ruszą najszybciej na początku 2010 r. Pierwsze spektakle w GTS zobaczymy prawdopodobnie w połowie 2012 r. Cała inwestycja kosztować ma ok. 80 mln zł - 50 mln zł pochodzić będzie z przyznanej parę miesięcy temu przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego dotacji z Unii Europejskiej; na brakujące 30 mln zł złożą się po połowie miasto i Urząd Marszałkowski. Scena ma działać przez cały dzień, będą organizowane w niej różne działania artystyczne: warsztaty dla młodzieży, wernisaże czy koncerty. GTS nie będzie miał stałego zespołu artystycznego, jednak przewidziana jest produkcja własnych spektakli przez zapraszanych i kontraktowanych na pewien okres czas twórców. Oglądać tam będzie można także widowiska gościnne.

"Aktorzy przyjechali!" - szekspirowskie widowisko plenerowe; Gdańsk, Długi Targ oraz Teatr w Oknie (Gdańsk, ul. Długa 50/51), 14 września, godz. 12, wstęp wolny. Szczegóły: http://ftg.pl