Aleksander Iwaniec (1940 - 1974)

Aktor teatralny, telewizyjny, radiowy i filmowy.

Urodził się 16 marca 1940 w Warszawie. Zmarł 9 marca 1974 w Seroki k. Sochaczewa.

Był synem Józefa Iwańca i Ireny z domu Jakache, mężem aktorki Eleonory Hardock.

W 1960 ukończył PWSTiF w Łodzi i na sezon 1960/61 został zaangażowany do Teatru im. Bogusławskiego w Kaliszu, w 1961-63 występował w Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, w sezonach 1963/64-1964/65 w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach, 1965/66-1966/67 w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku, 1967/68 w Teatrze im. Osterwy w Lublinie, 1968/69-1970/71 w Teatrze Polskim w Poznaniu, 1971/72-1972/73 w Teatrze Narodowym, a 1973/74 w Teatrze Polskim w Warszawie.

Jeszcze w czasie studiów wystąpił w szkolnej etiudzie pt. „Czerwone i białe> w reż. Agnieszki Osieckiej (1958). 9 lutego 1965 premierę miał jego następny, już pełnometrażowy, film wyreżyserowany przez Wojciecha Jerzego Hasa „Rękopis znaleziony w Saragossie". Wystąpił także w filmach: „Żywot Mateusza" reż. Witold Leszczyński (1968), „Pułapka" reż. Andrzej Jerzy Piotrowski (1971), „Mateo Falcone" reż. Jana Budkiewicza (1971), „Markheim" reż. Janusz Majewski (1972), „Agent nr 1" reż. Zbigniew Kuźmiński (1972), „Skarb trzech łotrów" reż. Jan Rutkiewicz (1972) i „Godzina za godziną" reż. Roman Załuski (1974).

W Teatrze Telewizji zadebiutował rolą Kleandra i „Przedziwnym kochanku" w reż. Marii Straszewskiej (premiera 20 sierpnia 1963), a następnie zagrał m. in. w spektaklach: „Dług" (1969), „Ballada żołnierska" (1969), „Pan Tadeusz (Księga XII - Kochajmy się)" (1971), „Wiśniowy sad" (1972), „Norwid" (1973), „Hamlet" (1974), „Lipcowe tarapaty" (1974).

W Teatrze Polskiego Radia zagrał w około dwudziestu spektaklach. Debiut w słuchowisku „Jan" Stefana Żeromskiego (Wiktor) w reż. Zbigniewa Soleckiego (premiera 29 sierpnia 1962), a także m. in. w: „Księżniczka na ziarnku grochu" Hansa Christiana Andersena w reż. Zbigniewa Kopalki (premiera 2 kwietnia 1972), „Czarna skrzynka oskarża" Zbigniewa Lipińskiego w reż. Andrzeja Pruskiego (premiera 27 marca 1973), „Popioły" Stefana Żeromskiego w reż. Jana Świderskiego (premiera 23 listopada 1973) i „O wiosno, kto cię widział" Krystyny Grzybowskiej w reż. Wojciecha Maciejewskiego (premiera 19 marca 1981).

Był zdolnym, wyróżniającym się aktorem. Mimo młodego wieku stworzył wiele wybitnych kreacji, m.in. rola tyt. w "Ryszardzie III" (1962), Orestes ("Ifigenia w Taurydzie", 1962), Alfred ("Mąż i żona", 1965), Alcest ("Mizantrop", 1967), rola w tyt. w "Mazepie" (1967), Szerwiński ("Dni Turbinów", 1969), role tyt. w "Hamlecie" (1969) i "Kordianie" (1971).

Reprezentował "...wyraziste, świadomie konstruowane aktorstwo o dużej dyscyplinie środków i interesujących treściach, aktorstwo bardzo nowoczesne przez rygory formy i sposób deformacji". ("Słowo Ludu"). W 1967 prowadził amatorski zespół Kontrasty Akademii Medycznej w Białymstoku.

Zginął w wypadku samochodowym.

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, Almanach 1973/74, E-teatr, Wikipedia, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
9 marca 2023

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia