Alicja Helman (1935 - 2021)
Teoretyk i historyk kina, nestorka polskiego filmoznawstwa, tłumaczka eseistka.Urodziła się 19 maja 1935 r. w Radomiu. Zmarła 24 lutego 2021 w Torrevieja (Hiszpania).
Po ukończeniu studiów muzykologicznych na Uniwersytecie Warszawskim, zajęła się naukowo muzyką filmową. W latach 1955-197 pracowała w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie. Była inicjatorką i współtwórczynią filmoznawstwa w Uniwersytecie Śląskim jako kierowniczka Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Literatury i Kulturoznawstwa w latach 1973–1985. W 1986 roku została kierowniczką Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, z czasem przekształconego w Katedrę Filmu i Telewizji, a następnie w 1966 roku Instytut Sztuk Audiowizualnych, gdzie zainicjowała studia nad płcią kulturową.
Była również profesorem w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Pracowała m.in. nad badaniami filmologicznymi z perspektywy semiotyki, psychoanalizy i feminizmu.
Była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Deutsche Gesellschaft für Semiotic Studies, International Association for Semiotic Studies. Znacząco przyczyniła się dla rozwoju wiedzy o filmie w Polsce- Polski Instytut Sztuki Filmowej podaje, że wypromowała 44 doktorów.
Będąc redaktorką 10-tomowego "Słownika pojęć filmowych" (1991-1998), jest również autorką większości znajdujących się w nim haseł oraz innych licznych publikacji dotyczących teorii filmu m.in.: "O dziele filmowym" (1970), "Przedmiot i metody filmoznawstwa" (1985), "Podstawy wiedzy o filmie" (2008), "Historia myśli filmowej. Podręcznik"(2008), monografii: "Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego" (2001), "Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury" (2005), "Odcienie czerwieni. Twórczość filmowa Zhanga Yimou" - za którą profesor otrzymała Nagrodę im. Bolesława Michałka za najlepszą książkę filmową roku 2010
"Ścieżkami utraconego czasu. Twórczość filmowa Chena Kaige" (2012).
Opublikowała również: "Film faktów i film fikcji" (1977), "Historię semiotyki filmu" (1993), "Rolę muzyki w filmie" (1996), "Twórczą zdradę. Filmowe adaptacje literatury" (1998).
Siostra Zofii Helman, polskiej muzykolog, honorowego członka Związku Kompozytorów Polskich.
Ceniona nauczycielka akademicka, wychowawczyni wielu pokoleń filmoznawców,
oddana ludziom i sprawom uczelni, ciesząca się autorytetem i szacunkiem środowiska.
Zmarła po długiej chorobie, w Torrevieja w Hiszpanii.
