Andrzej Girtler (1904 - 1968)

Aktor teatralny i filmowy

Urodził się 16 kwietnia 1904 w Borysławie k. Lwowa. Zmarł 27 lipca 1968 w Krakowie.

Był synem Kazimierza Girtlera i Marii z Łobaczewskich, mężem Ireny Girtler. Uczył się początkowo w Borysławiu, gdzie jego ojciec kierował kopalnią nafty, następnie w Krakowie i Chyrowie, gdzie zdał maturę. W 1923-25 w Krakowie studiował w Szkole Handlu Zagranicznego oraz był na I roku wydziału prawa. W 1925 zaangażował się do zespołu Henryka Czarneckiego i debiutował na scenie; wiadomo, że występował z tym zespołem np. w Częstochowie, Piotrkowie, Radomiu, Kielcach (jesień tego roku), a w sezonie 1925/26 w Teatrze Miejskim w Sosnowcu.

Od 1926 uczył się w Miejskiej Szkole Dramatycznej w Krakowie i ukończył ją w 1928. W sezonie 1928/29 występował w Teatrze Miejskim w Grudziądzu, 1929/30 tamże w teatrze zorganizowanym na zasadzie zrzeszenia, w 1930 przez kilka miesięcy w teatrze zrzeszeniowym Studio 30 w Krakowie. Od 1 listopada 1930 związał się z Redutą w Wilnie, a od 1931 w Warszawie; brał udział w objazdach zespołu Instytutu Reduty. W 1933 przerwał pracę aktorską z powodu ciężkiej sytuacji finansowej rodziny po śmierci ojca i przeniósł się do Borysławia, gdzie pracował w Urzędzie Skarbowym (do wybuchu wojny), a następnie w przemyśle naftowym (do 1944). w 1945 jako repatriant wrócił do Polski.

Od października 1945 do 31 sierpnia 1949 pracował w PWSM w Krakowie. Od 1 września 1949 został zaangażowany jako aktor do krakowskiego Teatru Młodego Widza i pozostał w nim do końca 1951. W sezonie 1952/53 występował w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej i Cieszynie, 1953/54 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1954/55 w Teatrze Dramatycznym w Częstochowie, od 1955/56 do końca 1957/58 w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu, w sezonie 1958/59 w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, 1959/60 i 1960/61 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, od czerwca 1961 i następnie w sezonie 1961/62 w Teatrze Ziemi Krakowskiej w Tarnowie, od sezonu 1962/63 do końca 1965/66 w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, a w 1966/67 i 1967/68 w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze. Grał m. in. takie role, jak: Sławnicki ("Nikt mnie nie zna"), Cocane ("Szczygli zaułek"), Dyrektor ("Wodewil warszawski"), Rycerz Czarny, Żyd i Ojciec ("Wesele"), Pan Frank ("Pamiętnik Anny Frank"), Poloniusz ("Hamlet"), Podkomorzy ("Powrót posła"), Robert ("Henryk VI na łowach"), Jan Gaunt ("Ryszard II"). W tym teatrze zakończył karierę teatralną rolą Leonato („Wiele hałasu o nic") Williama Szekspira w reżyserii Zbigniewa Besserta (premiera 14 maja 1967).

Grywał w filmach. Między innymi Ramzesa XII w „Faraonie" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza (1965) i Króla Leara w filmie „Chudy i inni" w reżyserii Henryka Kluby (1966).

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980, FilmPolski

Edyta Kosik
Dziennik Teatralny
27 lipca 2023
Portrety
Andrzej Girtler

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...