Bagnet na broń!

"Broniewski" - reż. Adam Orzechowski - Teatr Wybrzeże w Gdańsku

Teatr Wybrzeże wystawia spektakl poświęcony nieco zapomnianej postaci polskiej literatury - Władysławowi Broniewskiemu, poecie znanemu szerzej raptem z kilku wierszy. Jednak życiorys Broniewskiego jest tak barwny, że Adam Orzechowski postanowił zrealizować na jego podstawie spektakl. Premiera 27 czerwca.

"Broniewski" pokazywany będzie na Dużej Scenie Teatru Wybrzeże.

Autor wierszy "Bagnet na broń!" czy "Magnitogorsk albo rozmowa z Janem" miał za sobą zarówno patriotyczno-rewolucyjną przeszłość, jak i okres lojalności wobec rosnącego w siłę ruchu komunistycznego oraz poezji polityczno-propagandowej na rzecz stalinizmu. Jego losy stanowią dobry przykład autsajdera i zarazem niejednoznacznego bohatera swoich czasów. Dlatego też sylwetka Broniewskiego posłużyła dyrektorowi Teatru Wybrzeże, Adamowi Orzechowskiemu za inspirację do realizacji spektaklu. Tekst sztuki na zamówienie Teatru Wybrzeże napisał Radosław Paczocha.

- Broniewski był barwny tak jak barwny był cały XX wiek - piłsudczyk walczący z bolszewikami, do tego zaangażowany w życie społeczne socjalista, rusofil, który był więźniem Łubianki i Zamarstynowa, żołnierz oddziałów Andersa, poeta piszący o Smoleńsku i Katyniu, współpracownik paryskiej Kultury, wreszcie największy poeta komunistycznej Polski i chwalca towarzysza Stalina - tłumaczy Radosław Paczocha, autor tekstu "Broniewski". - Jego życiorys był niemal zawsze cenzurowany, ciągle jakiś jego fragment nie odpowiadał panującemu establishmentowi. Jak zatem było możliwe, że wierny przez całe życie swoim socjalistycznym i patriotycznym ideałom wydawał się tak pełen sprzeczności? Czy Broniewski był tak nierozsądny, czy historia tak okrutna i pełna paradoksów?

Historia Władysława Broniewskiego posłużyć mogłaby za scenariusz dobrego filmu. Poeta nie dał się zaszufladkować - był patriotą gotowym walczyć o swój kraj, z różnych przyczyn (niekiedy bez własnej woli) ściśle związanym z polityką. Potrafił wykazać się heroizmem (m.in. podczas czteromiesięcznych przesłuchań NKWD w 1940 roku), jak i przegrywać z własną, powszechnie znaną słabością - skłonnością do alkoholu. Niemal całe życie sympatyzował z komunistami, jednak w odróżnieniu od wielu poetów, nie obawiał się walki za ojczyznę. Wziął czynny udział w trzech wojnach: I wojnie światowej, wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej. W życiu prywatnym związał się na stałe z trzema kobietami, z których każda została później jego żoną (Janina, Maria i Wanda). Bardzo przeżył śmierć córki z pierwszego małżeństwa - Joanny (Anki), której poświęcił cykl wierszy porównywany z "Trenami" Jana Kochanowskiego.

- Biografia tego poety to tak naprawdę historia Polski I połowy XX wieku odciśnięta w losach jednego zaangażowanego w rozmowę o Polsce i świecie indywiduum. Choćby dlatego warto ją sobie przypomnieć, tym razem bez cenzury - dodaje Radosław Paczocha.

Warto dodać, że na bazie wierszy Broniewskiego w 2006 roku została wydana przez Rockers Publishing płyta CD z nagraniami piosenek różnych wykonawców. Utwory Broniewskiego zaśpiewali na niej m.in. Marcin Świetlicki, Muniek Staszczyk, Adam Olszewski, Pustki czy Pidżama Porno.

Spektakl oparty na biografii Władysława Broniewskiego pokazywany będzie w Teatrze Wybrzeże na Dużej Scenie. Spektakl wyreżyserował Adam Orzechowski, scenografię stworzyła Magdalena Gajewska a muzykę przygotował Marcin Mirowski. Tytułową postać zagrają Michał Jaros (Broniewski młodszy) oraz Robert Ninkiewicz (Broniewski starszy). Premiera odbędzie się w piątek 27 czerwca. Kolejne pokazy 28 i 29 czerwca oraz 23 i 24 lipca.

Łukasz Rudziński
Trojmiasto
25 czerwca 2014

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia