Barbara Ptak (1930)

Scenograf i kostiumolog teatralna, telewizyjna i filmowa.

Urodziła się 6 kwietnia 1930 w Chorzowie.

Barbara Ptak (z domu Boruszak) urodziła się w Chorzowie 6 kwietnia 1930 roku. W 1951 roku zdała maturę w Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach. Studia artystyczne rozpoczęła w Krakowie. Studiowała również w Katowicach na wydziale grafiki krakowskiej ASP; w 1963 roku uzyskała dyplom ukończenia Wydziału Grafiki Artystycznej ASP w Warszawie w pracowni prof. Józefa Mroszczaka. Teoretyczną pracę dyplomową wraz z projektem wystawy z okazji 75-lecia kina w Polsce przygotowała pod kierunkiem prof. Jerzego Teoplitza.

Jeszcze jako studentka, w roku 1960 podjęła współpracę kostiumograficzną przy realizacji Waleta Pikowego w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego, ze scenografią i kostiumami Bolesława Kamykowskiego. W tym czasie współpracowała też z wytwórniami filmowymi w Warszawie, Łodzi i Wrocławiu jako projektantka kostiumów. W 1963 roku otrzymała w Berlinie nagrodę Ministra Kultury za nadzwyczaj oryginalne kostiumy do sztuki „Planeta Miłości" (Planet der Verlieben) G. Natchinskiego w Theater w Wittenberdze.

Z teatrem Barbara Ptak związana jest zawodowo, emocjonalnie i towarzysko od 1957 roku. Projektami scenografii do Cezara i Kleopatry Georga B. Shawa w reżyserii Mieczysława Daszewskiego w roku 1966 debiutowała na scenie Teatru Śląskiego.u Śląskiego w Katowicach.

W ciągu swej kilkudziesięcioletniej kariery artystka współpracowała z następującymi placówkami kulturalnymi w Polsce: Operetką Śląską w Gliwicach, Teatrem Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach, Operą Śląską w Bytomiu, Teatrem Bagatela w Krakowie, Teatrem Polskim w Bielsku-Białej, Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, Teatrem na Woli w Warszawie, Teatrem Nowym w Zabrzu, Teatrem Powszechnym w Łodzi, Teatrem Wybrzeża w Gdańsku, Teatrem Rozrywki w Chorzowie, Teatrem im. Kochanowskiego w Opolu, Operą w Bydgoszczy, Teatrem Dzieci Zagłębia im. Dormana w Będzinie, Teatrem Syrena w Warszawie, Teatrem Satyry "Maszkaron" w Krakowie, Teatrem im. Jaracza w Olsztynie, Teatrem Muzycznym w Łodzi, Teatrem im. Mickiewicza w Częstochowie, Sceną 113 Górnośląskiego Centrum Kultury im. Bochenek w Katowicach, Teatrem Muzycznym im. Baduszkowej w Gdyni, Operą Nova w Bydgoszczy.

Wykonała również scenografie do około 130 realizacji teatralnych, również Teatru Telewizji. Ptak stworzyła kostiumy do dwóch spektakli operowych we Włoszech: L'Ape musicale i Don Giovanni.

Do dorobku artystycznego Barbary Ptak należą projekty kostiumów m.in. do takich obrazów filmowych jak:

- Faraon (film z 1965)
- Noce i dnie (serial z 1978, projekty blisko 3 tys. kostiumów)
- Ziemia Obiecana (serial z 1978)
- Królowa Bona (serial z 1980–1981)
- Cztery filmy, do których artystka zaprojektowała kostiumy, otrzymały nominacje do Oscara: Nóż w wodzie (1963), Faraon (1966), Ziemia - - Obiecana (1975) oraz Noce i dnie (1976).

Do dorobku artystki należą również scenografie do około 130 realizacji teatralnych, również Teatru Telewizji. Ptak stworzyła kostiumy do dwóch spektakli operowych we Włoszech: L'Ape musicale i Don Giovanni.

Współpracowała m.in z Kazimierzem Kutzem, Januszem Majewskim, Jerzym Antczakiem, Andrzejem Wajdą, Jerzym Kawalerowiczem. Jest autorką kostiumów do trzech polskich fabuł, nominowanych do Oscara: "Noce i dnie", "Ziemia obiecana", "Faraon".

Jest bohaterką filmu dokumentalnego "Oskarowe kostiumy Barbary Ptak" w reż. Krzysztofa Korwina-Piotrowskiego (2011).

"Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków" to ekspozycja stała Oddziału Teatralno-Filmowego Muzeum Historii Katowic mieszcząca się w byłym mieszkaniu Państwa Ptaków. W zbiorach znajdują się pamiątki oraz dokumentacja życia zarówno artystycznego, jak i prywatnego Barbary Ptak. Można tam oglądać fotografie, kostiumy sceniczne (m.in. dwie zbroje zaprojektowane do musicalu „Człowiek z La Manchy", w którym wystąpił mąż Barbary Ptak- Stanisław Ptak), plakaty, nagrody, wyróżnienia oraz wiele innych ciekawostek zgromadzonych przez lata przez tę niezwykłą parę wybitnych artystów.

Nagrody:
Śląska Złota Maska za scenografię w 1989
Nagroda marszałka województwa śląskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kostiumologii i scenografii w 2006
Nagroda Prezydenta Katowic w 2006
Nagroda marszałka województwa śląskiego w 2011

Odznaczenia:
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" w 2008

Źródła: FilmPolski, Wikipedia, E-teatr

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
7 kwietnia 2022
Portrety
Barbara Ptak

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia