"Bestia" carycy Katarzyny

"Lekcja polskiego" - reż. Mariusz Malec - Teatr Telewizji

Wzruszający portret bohatera narodowego Tadeusza Kościuszki połączony z pasjonującą lekcją historii Polski. To również romantyczna opowieść o uczuciu, które połączyło słynnego generała z młodziutką szwajcarską uczennicą. Cesarz Napoleon Bonaparte nazwał Tadeusza Kościuszkę „bohaterem północy", caryca Katarzyna Wielka – „bestią", a Thomas Jefferson „najczystszym spośród synów wolności".

Mimo, iż generał wzbudzał kontrowersje, stał się nieskazitelnym symbolem polskości, bohaterem narodowym dwóch krajów i dwóch kontynentów. Żadnemu Polakowi przed nim nie udało się zawładnąć międzynarodową wyobraźnią na taką skalę. Generał Tadeusz Kościuszko w sztuce Anny Bojarskiej na swoje niezwykłe losy patrzy z perspektywy schyłku życia, który spędził na emigracji w Solurze. Mariusz Malec – reżyser przedstawienia – na solurską scenerię wybrał wnętrza krakowskiego Teatru im. J. Słowackiego, a Kraków, miasto, które wyjątkowo kultywuje pamięć o generale (pomnik konny Kościuszki przed Wawelem, Kopiec Kościuszki, obraz Jana Matejki Kościuszko pod Racławicami – eksponowany w Sukiennicach), uczynił ważnym elementem inscenizacji. W roli Tadeusza Kościuszki wystąpi Artur Żmijewski, a towarzyszyć mu będzie utalentowana aktorka młodego pokolenia - Eliza Rycembel. Muzykę do przedstawienia skomponuje Zygmunt Konieczny, w spektaklu zostaną również wykorzystane oryginalne utwory muzyczne Tadeusza Kosciuszki (Walc Kawaleryjski, Polonez Kościuszki). Szwajcarka, Emilka Zeltner uczy się historii starożytnej. Chce też poznać język polski – język kraju, którego nie ma. Jest zauroczona swoim nauczycielem, generałem Tadeuszem Kościuszką. Ten jednak uważa, że nauka polskiego to strata czasu. „Kto nie zrozumie Polski, ten nie zrozumie świata" – odparowuje bezbłędnie po polsku, inteligentna, radosna uczennica. Wciągająca konwersacja odsłania kulisy historii Polski, skomplikowanych losów - także osobistych - bohatera, który składał dwie przysięgi: narodowi na Rynku Głównym w Krakowie, a potem wiernopoddańczą carowi Pawłowi I, za którą uzyskał wolność dla dwunastu tysięcy polskich jeńców.
Jaką cenę bohater zapłacił za swój udział w wielkiej polityce? Czy w historii, której generał był uczestnikiem i świadkiem, mogą się również przejrzeć współcześni? Sztuka Bojarskiej dotyka również sfery życia prywatnego Kościuszki. Pomiędzy nauczycielem a uczennicą rodzi się porozumienie, głęboka więź, wreszcie uczucie. Wspomnienia i refleksje, które snuje stary generał przed zafascynowaną nim młodziutką dziewczyną, przenoszą wydarzenia historyczne w inny wymiar. Kościuszko w sztuce Bojarskiej jest więc człowiekiem z krwi i kości, a nie – spiżowym posągiem.

Reżyser – bio:
Mariusz Malec - absolwent Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
i podyplomowych studiów reżyserii filmowo-telewizyjnej na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1995). Reżyser, dokumentalista, scenarzysta. Wyreżyserował trzydzieści filmów dokumentalnych, wielokrotnie nagradzanych na festiwalach polskich i międzynarodowych, dwa filmy fabularne: „Człowiek wózków" (2000)
i „Jeszcze raz" (2008), seriale: „Na dobre i na złe", „M jak miłość". W Teatrze Telewizji wyreżyserował „Zostawmy to przeznaczeniu" Victora Haima (1994), „Pseudonim ANODA" Pawła Mossakowskiego (2007), „Teczki Teatru Dnia Ósmego" (2008) – nagroda za twórczą realizację spektaklu teatralnego na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry", „Ferdydurke" Witolda Gombrowicza (2008), „Zabójczą pewność" Markusa Lloyda (2014).

(-)
Materiał Teatru
5 września 2017
Portrety
Mariusz Malec

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia