Bezpruderyjność

"Miasto Stavanger i okolice" - reż. Konstantin Bogomołow - 22. Międzynarodowy Festiwal Teatralny Kontakt

XXI wiek to czas rozwoju nowoczesnych technologii. Ludzka egzystencja zyskała dychotomiczny wymiar. Realny oraz tak zwany „online". W dobie Internetu człowiek przenosi swoje emocje do przestrzeni wirtualnej. Sieć często jest ucieczką od problemów, szansą na nawiązywanie nowych relacji interpersonalnych, możliwością zdobycia wiedzy oraz dzielenia się z pozostałymi użytkownikami swoimi stanami emocjonalnymi.

Przemiany te często stanowią inspirację dla twórców muzycznych, filmowych, jak również teatralnych. Dowodzi temu spektakl „Miasto Stavanger i okolice" (Pulp People), wystawiony przez Teatr Liepājas Teātris. Formacja ta pochodzi z Łotwy i gościła w Toruniu z okazji 22. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „KONTAKT".

W celu przedstawienia losów bohaterów, reżyser, Konstantin Bogomołow zaprasza widzów do podglądania tego, co dzieje się w czterech, szklanych ścianach mieszkania, na które składają się: kuchnia, salon, sypialnia, łazienka i korytarz. Scenografię tę wykonała Larisa Lomakina.

Od pierwszych minut przedstawienia widzom ukazują się przed oczami zapisy rozmów dwóch głównych bohaterów Kristine (Laura Jeruma) oraz Odda (Rolands Bekeris), które prowadzą w sieci. To właśnie internetowa znajomość stanowi tło dla wydarzeń, które rozgrywają się w życiu bohaterów. Kristine wiedzie życie obok swojego męża, Nikołaja (Kaspars Kārklinš) oraz chorego teścia, Sergieja Petrowicza (Gatis Maliks). Jest nieszczęśliwa, ponieważ popada w rutynę. Mąż nie poświęca jej czasu, a chory teść wymaga nieustannej opieki, która jest dla młodej kobiety uciążliwa.

Dla niespełnionej Kristine jedyną rozrywkę stanowią rozmowy z Oddem. Jednak są one monotematyczne – dotyczą wyłącznie pożądania i chęci uprawiania seksu. Korzystając z zaproszenia, postanawia wyjechać do Norwegii, by odmienić swe życie przy boku kochanka. Zostawia męża mówiąc, iż jedzie do pracy.

Drugim kluczowym wątkiem jest motyw choroby. Starzec, który komunikuje się z najbliższymi jedynie za pomocą dwóch lampek, sygnalizując potrzeby fizjologiczne stanowi dla rodziny ciężar. Opieka nad nim posiada mechaniczny charakter. Jest całkowicie wyzbyta z takich uczuć jak: troska, oddanie i miłość.

Najbliżsi nawet nie domyślają się, że ojciec posiada świadomość tego, iż wszyscy czekają na jego śmierć. Wypowiada wstrząsające słowa: „Jestem wolny, gdy wychodzą z domu". Dopiero wtedy mężczyzna przestaje myśleć o umieraniu, ponieważ nie ma obok niego tych, którzy oczekują od niego umierania.

Konstantin Bogomołow w spektaklu ukazał także zjawisko, jakim jest rodzina patchworkowa. Odd poznaje Kristine z byłą żoną Agnese (Agnese Jēkabsone), z którą wspólnie wychowują syna chorego na zespół Downa. Dla mężczyzny choroba dziecka jest powodem do wstydu. Mimo rozstania z żoną nadal utrzymuje z nią kontakty seksualne. I nie stanowi dla niego przeszkody fakt, iż w jego życiu pojawiła się nowa kobieta.

„Miasto Stavanger i okolice" to przede wszystkim opowieść o zagubieniu człowieka we własnych emocjach i zatraceniu się w wulgarnym, wyzutym z uczuć seksie. To także historia opowiadająca o samotności – gdyby Kristine nie czuła się samotna, nie szukałaby mężczyzny w Internecie.

Łotewski teatr ukazał ludzką zdolność do tego, by traktować siebie i innego człowiek jak przedmiot, którego się po prostu „używa".Człowiek jawi się w tym spektaklu jako istota, posiadająca zwierzęcą naturę, na którą składają się wyłącznie instynkty i popędy.

Ilość użytych w spektaklu wulgaryzmów oraz słów odnoszących się do czynności seksualnych może szokować. Uważam, że ich obecność jest uzasadniona, ponieważ sprawiają, że dramat głównych bohaterów staje się jeszcze bardziej widoczny, jednak momentami epitety określające ludzkie narządy płciowe pojawiały się w nadmiernej ilości. W moim odczuciu były one stosowane na wyrost. Reżyser powinien zwracać uwagę widza na kluczowe kwestie, czyniąc to z umiarem.

„Miasto Stavanger i okolice" to przede wszystkim spektakl o wymiarze socjologicznym, który poddaje analizie zmiany społeczne. Warto go zobaczyć po to, aby móc spojrzeć na pewne zjawiska oraz ludzkie zachowania krytycznym okiem.

Teatr: Teatr Liepājas Teātris
Tytuł: „Miasto Stavanger i okolice"
Reżyser: Konstantin Bogomołow

Marta Pomykaj
Dziennik Teatralny Toruń
12 czerwca 2014

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia