Burza bez Szekspira

"Burza" - reż. Krzysztof Pastor - Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie

Przepiękny spektakl baletowy udostępniony widzom Teatru Wielkiego w miniony weekend na platformie VOD miał swoją premierę na scenie Opery Narodowej pięć lat temu.

Eklektyczna muzyka i wielokulturowość twórców sprawiła, że obejrzeliśmy pełną wyrazu opowieść o miłości i władzy. Różni się ona jednak od sztuki Szekspira, na podstawie której powstała.

Najsłynniejszy dramaturg świata wysnuł baśń o władzy królewskiej i ojcowskiej wysyłając na bezludną wyspę wygnanego z Mediolanu króla, Prospera, z Mirandą, jego dorastającą córką. Wyspę zamieszkują tylko tajemnicze duchy oraz Kaliban, syn wiedźmy. Szekspir nazywa go „dzikim i potwornym niewolnikiem", usiłuje on zadać gwałt Mirandzie oraz zabić jej ojca. Prospero opanowuje wyspę używając swego doświadczenia i siły oraz magii, posługuje się nimi także do kierowania losem córki. Zaręczyny Mirandy z królewiczem neapolitańskim Ferdynandem mają zapewnić jej ojcu sojusz i pomoc w odzyskaniu utraconego tronu. Do realizacji swych planów zaprzęga potężnego ducha, Ariela, który po spełnieniu służby Prosperowi ma odzyskać wolność.

W spektaklu Krzysztofa Pastora Caliban (Paweł Koncewoj) jest zakochanym młodzieńcem cudnej urody, a jedyną oznaką jego dzikości jest pomalowany w geometryczno-plemienne wzory tors. Prospero raz jest pełnym wigoru i potęgi mężczyzną w kwiecie wieku (Vladimir Yaroshenko), to znów zmęczonym starcem (Abbas Bakhtiari), świadomym przegranej z czasem i tulącym się do nóg Kalibana, z którym rywalizuje o córkę. Miranda (Yuka Ebihara) okazuje siłę i determinację, jest targana uczuciami i krucha jednocześnie. Ferdinand (Maksim Woitiul) walczy i w niczym nie przypomina wiedzionego czarami bezwolnego młodzieńca. Tancerze wykonujący główne partie zachwycają lekkością figur tanecznych, podobnie jak cały zespół baletowy przybrany w wyraziste kolory i poruszający się w oszczędnej w barwy, niezwykle wyrazistej scenografii.

Motyw tytułowej burzy, który w koncepcji choreograficznej otwiera główne sceny obu aktów baletu, wywoływany jest przez Starego Prospera na daf, irańskim bębnie obręczowym. Wszystko to stwarza szczególną atmosferę współczesnej baśni umieszczonej w zazębiających się światach – tym rzeczywistym i tym magicznym. Znakiem mocy jest jasna postać Ariela (Patryk Walczak) krążącego wokół głównych postaci dramatu jak prawdziwy duch. Narrator-komentator głosem Jana Frycza objaśnia widzom ten świat, w którym trzeba się zmierzyć nie tylko z własnymi uczuciami, ale i z przemijającym życiem oraz z rozbitkami wychodzącymi z morza.

Krzysztof Pastor stworzył „Burzę" we współpracy z artystami wizualnymi pochodzącymi z Iranu. Shirin Neshat i Shoję Azari wzbogacili szekspirowską opowieść projekcjami wideo i bliskowschodnią perspektywą. Oprawą muzyczną baletu realizatorzy baletu uczynili wiele różnych kompozycji, poczynając od równoległych Szekspirowi kompozytorów Renesansu i Baroku aż po twórców współczesnych.

Wykreowali de facto baśń zupełnie nową. Lecz bardzo piękną.

Agnieszka Kledzik
Dziennik Teatralny Warszawa
5 lutego 2021
Portrety
Krzysztof Pastor

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia