Chopin bez kontry

Sam tytuł - „Chopin kontra Szopen” sugeruje konfrontacje. Okazuje się, że pozorną. W ramy szkolnej akademii, przypominającej nieco swoim kształtem program telewizji lokalnej z lat ’90, zostają wprowadzone dwie pary: wystylizowana na tą z epoki George Sand i jej kochanek oraz współczesna pisarka z Chopinem (a może właśnie Szopenem) w jeansach. Trudno jednak dostrzec w tym zabiegu coś więcej poza pewną zabawą formalną. Język postaci, problematyka, którą poruszają w zasadzie się od siebie nie różni. Sam pomysł zapowiada się ciekawie, realizacja pozostawia jednak wiele do życzenia. Poznajemy w wielkim skrócie historię romansu i choroby muzyka. Podczas tej teatralnej opowieści dwa porządki: współczesny i stylizowany przenikają się, zostawiając jedynie schematyczny obraz. Mimo wprowadzenia dwójki komentatorów (w tych rolach Marta Ojrzyńska i Krzysztof Zarzecki) brakuje starcia perspektyw i zderzenia poglądów. 

Obrotowa scena przenosi widza z jednego świata do drugiego, nie kryjąc swojego mechanizmu, wolno zmieniając czas akcji. Pomóc w tym mają wizualizacje, pojawiające się na tylnej ścianie. Jednak teatralna maszyna pozostaje tylko maszyną, a liczne zmiany scenografii nie przekładają się na zmiany akcentów i znaczeń.

Grabowski daje wyraźnie do zrozumienia, że próbuje uciec od szkolnej poprawności. Wprowadza sceny, będące karykaturą przedstawień, przygotowywanych specjalnie „na okazję”. Dwójka recytatorów (nieprzypadkowo są to dojrzali aktorzy) w odświętnych strojach rozpoczyna spektakl beznamiętnym wygłoszeniem wierszy (m.in. Konopnickiej czy Staffa) napisanych w hołdzie Chopinowi. Ten zabieg trochę bawi, trochę żenuje, ale przede wszystkim nie komponuje się z dalszą częścią spektaklu, w której pastiszowy ton nie wybrzmiewa prawie w ogóle. Tak, jakby duch muzyka i jego kult zdominował nieśmiałą próbę jego wyśmiania.

Ostatnia scena to scena czuwania nad ciałem muzycznego wieszcza. Pogrążony w (zdawałoby się) głębokiej żałobie tłum, szybko rozchodzi się w różne strony. Grabowski diagnozuje, skąd inąd już wiele razy przepracowaną, skłonność Polaków do martyrologii, fałszywego umartwiania się i pewnego rodzaju hipokryzji, związanej z bezrefleksyjnym podążaniem za tłumem. Jednak całość spektaklu, mimo kilku ciekawych tropów, gubi swoją dramaturgię, rozsypuje się na części pierwsze, tracąc spójność. Zadanie zmierzenia się z mitem i zmontowania od początku do końca własnego tekstu z setek stron napisanych o Chopinie, przerosło możliwości zespołu i samego reżysera. Sylwetka muzyka, wielokrotnie sprowadzana w dyskursie publicznym do płaczących wierzb i bocianów, tym razem,  w podobny sposób, została sprowadzona do choroby i seksu.