Co warto zobaczyć?

To będzie festiwal opowieści. Motywem przewodnim 11. Brave Festival są tradycje griotów - niezwykłych muzyków, opowiadaczy i mędrców z krajów Afryki Zachodniej. Sami o sobie mówią, że są wojownikami.

- Walczą przede wszystkim muzyką. Spotkanie z griotami to jak odkrycie świata, który ma silne poczucie tożsamości, a jednocześnie jest twórczo otwarty na zmiany. Używają tradycyjnych instrumentów, ale uczestniczą w setkach projektów muzyków amerykańskich i europejskich - mówi Adrian Podgórny, menadżer programowy Brave Festival.

Które wydarzenia Brave Festival 2015 trzeba koniecznie zobaczyć?

Sona Jobarteh

Jej głos można usłyszeć w przeboju filmowym z 2013 roku "Nelson Mandela: droga do wolności". Sona Jobarteh jak wielu innych griotów z Zachodniej Afryki doskonale odnajduje się w szerokim nurcie współczesnej muzyki. Jej mocny, krystaliczny głos i harmonijna kombinacja melodii i rytmu, powodują, że ma fanów na całym świecie.

Sona Jobarteh jest jednak przede wszystkim strażniczką wielowiekowej tradycji. Pochodzi ze starego klanu griotów z Gambii, ale symbolizuje także impuls nowoczesności w tej tradycji. Jest pierwszą kobietą, która profesjonalnie gra na korze - świętym instrumencie giotów. W czasie Brave Festival 2015 wystąpi dwa razy, w tym po raz pierwszy w życiu razem ze swoim ojcem, griotem i wirtuozem kory. Sona Jobarteh jest też kuratorką tegorocznej edycji Brave Festival.

Finał Brave Kids

Spektakl finałowy Brave Kids to niespotykana mozaika barw, rytmów i form ekspresji. W określeniu "przedstawienie jedyne w swoim rodzaju" nie ma ani grama przesady. Tylko podczas tego spektaklu na scenie można zobaczyć połączenie tak różnych kultur, nieraz bardzo od siebie odległych.

- W tym roku przyjechały do nas grupy niemal z całego świata, m.in. z syberyjskiej Buriacji, Rio de Janeiro, Nepalu, Burundi, Radżastanu czy Sankt Petersburga. Młodzi artyści z różnych tradycji muzycznych czy tańców czerpią jak z otwartej księgi. Wynikają z tego rzeczy niezwykłe i kompletnie zaskakujące, jak na przykład połączenie bojowej capoeiry ze starożytnym tańcem hinduskim - opowiada Justyna Warecka, koordynatorka projektu Brave Kids.

Balla Kouyaté (na zdjęciu)

Jest największym na świecie wirtuozem balafonu - instrumentu perkusyjnego podobnego do ksylofonu, jednego najważniejszych w tradycji griotów. Balla Kouyaté z Mali pochodzi z najstarszego klanu griotów - tradycja jest w nim przekazywana z pokolenia na pokolenie już od 700 lat. Imię otrzymał po najstarszym przodku i pierwszym historycznym griocie, towarzyszącym królowi ludu Mandingów - założycielu średniowiecznego imperium Mali.

Od 2012 roku tradycje związane z balafonem znajdują się na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Muzyka Balla Kouyaté została nagrana i zarchiwizowana w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie, największej bibliotece świata.

Ndima znaczy "las"

Plenerowy spektakl przeniesie widzów do serca puszczy równikowej Kongo. Grupę Ndima tworzą Pigmeje Aka. Ndima oznacza w ich języku "las". Ich występ będzie nie tylko pokazem niepowtarzalnych tradycji, lecz przede wszystkim podróżą w świat dźwięków

i rytmów afrykańskich lasów deszczowych.

- Pigmeje Aka grają m.in. na dużych bębnach wydrążonych z pnia i instrumentach używanych również do polowania w tropikalnej puszczy. To na przykład łuk mbela

z cięciwą, na której gra się ustami, lub długie harfy-cytry mondoumein o wibrującym dźwięku. Zaskakujące i niezwykle kunsztowne są także tradycje śpiewu polifonicznego Pigmejów Aka - mówi Adrian Podgórny, menadżer programowy Brave Festival.

W 2003 roku tradycja ustna ludu Aka została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na Brave Festival 2015 grupa Ndima przedstawi spektakl zatytułowany "Moaka na ndima" ("Człowiek i las").

Trylogia pustyni i arabskie opowieści

Przegląd Filmowy Brave Festival odbędzie się w tym roku równolegle z częścią performatywną. W programie jest 14 filmów, których tematyka koncentruje się na sztuce opowiadania. Bohaterem cyklu retrospektywnego będzie Nacer Khemir - tunezyjski reżyser, scenarzysta i pisarz. Najważniejszym wydarzeniem Przeglądu będzie jego znana trylogia pustyni: "Wanderers of the Desert", "The Dove's Lost Necklace" i "Bab'Aziz". Poza tym zobaczymy także dwa najnowsze filmy Nacera Khemira - "Szeherezadę"

i "Looking for Muhyiddin".

- W swoich filmach wątki przekazywania opowieści podejmuje w sposób bardzo twórczy. To reżyser niezwykły również dlatego, że sam jest opowiadaczem, występującym na żywo przed publicznością. Każdy film trylogii Nacera Khemira pokazuje świat opowieści

i baśni pustyni, z niezwykle ważnymi w kulturze arabskiej motywami podróży i miłości - mówi Sebastian Sroka, kurator Przeglądu Filmowego Brave Festival 2015.