Co za nami?

Podsumowanie roku w katowickim Teatrze Ateneum

Za nami połowa stycznia – to dobry moment, aby przypomnieć sobie, co działo się w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora Ateneum w Katowicach w 2023 roku.

W repertuarze pojawiły się dwie prapremiery i czytanie udramatyzowane:

Erhard Schmied: „Czwórka z papieru i sznurka"
przekład: Lila Mrowińska-Lissewska
reżyseria: Roksana Miner
scenografia: Klara Ebert
muzyka: Maciej Cempura
reżyseria światła: Prot Jarnuszkiewicz
prapremiera: 13 maja 2023
W pustym przedszkolu ożywają postaci z dziecięcych obrazków. Sztuka o nawiązujących się między nimi relacjach pełna jest emocji i zabawnych zdarzeń, przy czym nie wszystko okazuje się takie, jakie wydawało się na początku. Księżniczka Takasiaka wychodzi nie tylko z ram, ale również za mąż, groźny Grrr zaprzyjaźnia się z niedorysowaną Fanti, a w kulminacyjnym momencie do akcji wkracza zmyślny mały Gryzmołek.

Robert Jarosz: „Polon i Rad"
reżyseria: Paweł Chomczyk
scenografia: Sebastian Łukaszuk
muzyka: Filip Sternal
prapremiera: 7 października 2023
Sztuka napisana na zamówienie Teatru Ateneum jest wariacją na temat badań naukowych Marii Skłodowskiej-Curie, przy czym głównymi bohaterami są nieodkryte jeszcze przez nią pierwiastki, które postanawiają wyruszyć na drugą stronę teleskopu, aby odnaleźć tożsamość i poznać swój potencjał. Ich droga to proces pełen wątpliwości i stresu, ale bardzo fascynujący, a do tego zabawny.

Anna Wieczorek: „Troja. Wojny nie będzie!"
reżyseria: Katarzyna Hora
czytanie udramatyzowane: 15 października 2023
Główną osobą dramatu jest tragiczna postać Kasandry, która przywołując wojnę trojańską i uwikłanych w nią bohaterów, próbuje zwrócić uwagę na to, z czym dzisiaj mierzy się świat. Adresowany do młodzieży i dorosłych tekst porusza ważki i aktualny temat, stawiając wiele pytań o sens wojny, odpowiedzialność czy prawdę, która okazuje się zwykle subiektywna. Realizacja jest formą pośrednią między czytaniem performatywnym a spektaklem.

W sumie (licząc pozycje zrealizowane w ubiegłych latach) zagraliśmy16 tytułów, odbyło się prawie 250 spektakli dla ponad 20 000 widzów.

Galeria Ateneum zorganizowała siedem ekspozycji. Można było oglądać malarstwo Romana Maciuszkiewicza „Obrazy z tej ziemi", Justyny Warwas „Multiwersum", na wystawie zatytułowanej „Przenikanie" Koła Naukowego Koszary Grafiki swoje prace pokazali studenci katowickiej Akademii Sztuk Pięknych, zwiedzający podziwiali pejzaże Beaty Będkowskiej „Na styku nieba i ziemi", prace malarskie Martyny Majchrowicz z cyklu. „Demakijaż codzienności", a ubiegłoroczną ofertę Galerii zamknęliśmy wernisażem Michała Minora „Epitety i przymiotniki 3.0". Podczas wakacji zamiast tradycyjnej wystawy lalek postanowiliśmy zaprezentować ilustracje dla dzieci Justyny Stefańczyk „Inne światy".

Zespół Ateneum gościł na kilku festiwalach i przeglądach - inscenizację „Ballad i romansów" Adama Mickiewicza w reżyserii Gabriela Gietzky'ego oklaskiwano na Międzynarodowym Festiwalu Teatralna Karuzela w Łodzi, „Czwórkę z papieru i sznurka" na Grządce 25. Letniego Ogrodu Teatralnego w Katowicach oraz na Małej Jesieni Teatralnej w Lubinie, a „Calineczkę" Marty Guśniowskiej w reżyserii Katarzyny Kawalec na Dziecięcym Festiwalu Teatralnym w Rudzie Śląskiej. Październikowe spektakle „Łyska z pokładu Idy" Gustawa Morcinka w reżyserii Konrada Dworakowskiego znalazły się z kolei w programie przeglądu „Przystanek Śląsk", na którym pokazano najważniejsze inscenizacje scen województwa śląskiego poruszające temat lokalności.

Jak co roku Teatr uczestniczył w Katowickiej Nocy Galerii NOC-K_2023 z wystawą Martyny Majchrowicz oraz w Nocy Teatrów GZM, podczas której widzowie zaproszeni zostali „w kosmos", bowiem w programie znalazła się inscenizacja „Wielkie gorące szybkie puff" Bogusia Janiszewskiego w reżyserii Pawła Chomczyka i warsztaty pod hasłem „Kosmiczna impreza z Kopernikiem".

Miło odnotować, że otrzymaliśmy trzy nagrody w konkursie Słoneczniki 2023 na najbardziej rozwojową inicjatywę dla dzieci: w kategorii „język" za organizację 14. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek KATOWICE DZIECIOM oraz w kategoriach „sztuki wizualne" i „przyroda" za projekt „Ptaszarnia" (który znalazł się ponadto w programie głównym Ogólnopolskiej Giełdy Projektów „Animacja+Przyszłość" organizowanej przez Narodowe Centrum Kultury w Warszawie).

Sporo satysfakcji przyniosły Teatrowi działania edukacyjne. W 239 warsztatach i wydarzeniach okazjonalnych wzięło udział 4360 osób w bardzo różnym wieku – najmłodszy uczestnik miał 3 lata, najstarszy 93. Na zajęciach posługiwano się językiem polskim, ukraińskim, angielskim, a także Polskim Językiem Migowym. Pracowaliśmy z rodzinami z dziećmi, wychowankami przedszkoli, uczniami szkół podstawowych i średnich, podopiecznymi domów samopomocy i Warsztatów Terapii Zajęciowej, seniorami, a także ze studentami pedagogiki.

Zrealizowaliśmy trzy projekty ze środków zewnętrznych:

ŚWIĘTO, czyli dwutygodniowe półkolonie teatralne dla dzieci z Polski i Ukrainy (wyróżnione w wojewódzkim konkursie „Wakacje: bezpiecznie, zdrowo i zabawnie");

(NIE)ZWYKŁE HEHESZKI – warsztaty literackie, happeningowe i teatralno-kabaretowe oraz konkurs literacki dla młodzieży, dotyczące poszukiwania absurdów w otaczającej nas rzeczywistości;

ŚWIĄTECZNE ŻYCZENIA, czyli cykliczne warsztaty dla polsko-ukraińskiej klasy, działającej w jednej z katowickich szkół podstawowych, których efektem było nagranie teledysku.

Anna Nowak, kierowniczka Działu Edukacji Teatralnej, była jedną z pięciu nominowanych do ogólnopolskiej Nagrody im. Haliny Machulskiej. Nagroda przyznawana jest osobom, które zajmują się edukacją teatralną i artystyczną, a swoją pracą inicjują i konsekwentnie pielęgnują działania twórczych społeczności. Konkurs organizuje Teatr Ochoty w Warszawie.

To wszystko już za nami, a co w najbliższej perspektywie? Przede wszystkim marcowa prapremiera sztuki Jarosława Murawskiego „Inny" w reżyserii Tomasza Maśląkowskiego i wiele planów, o których napiszemy nieco później.

Renata Chudecka
Śląski Teatr Ateneum
22 stycznia 2024

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia

Dziadek do orzechów (P...
Rudolf Nuriejew
Zobacz arcydzieło baletu z Paryskiej ...