Cudowne brzmienia, intymność nastrojów

Wartością osobną był cieszący się wielką popularnością recital przed zamkiem Ive Mendes, światowej gwiazdy bossa novy, której towarzyszyli Christian Marsac na gitarze, John McKenzie na basie, Tristan Banks i Oli Savill na sprzęcie perkusyjnym oraz kwintet smyczkowy Filharmonii Podkarpackiej. Ive czarowała intymnością nastrojów bossa novy, samby, jazzu, soulu, popu i chilloutu, pięknym głosem, o szczególnej zmysłowości i głębokiej namiętności. Można to było docenić w „If you leave me now", „Natural High", „Night Nights" czy „I don't wanna talk about it" i innych utworach nagranych na ubiegłorocznej płycie Ive „Bossa romantica".

Wizytówką Muzycznego Festiwalu w Łańcucie jednak są i raczej pozostaną szczególnej urody klasyczne i współczesne drobne i średniej wielkości formy muzyczne i wokalne. Cieszy fakt, że również i w tym roku ich nie brakowało.

Słuchając bardzo kreatywnych wykonań Montero i Yoffe, można było porównać zaprezentowane w krystalicznej formie dwa odmienne style, zupełnie różne pojmowania przez obie pianistki formy, dynamiki, przekazywania treści i refleksji muzycznych.

Montero klimatycznie i nad podziw subtelnie zagrała Schuberta, jego 4 Impromptus op. 90 D. 899, popisując się delikatnym frazowaniem i precyzją tak doskonałą, że płynące dźwięki stapiały się w idealną całość. Grając Schumanna Carnaval op. 9, poszczególnymi utworami umiała zahipnotyzować słuchaczy, a przechodząc do dwóch miniatur z motywami Chopina i Paganiniego spowodowała burzę frenetycznych oklasków. Nietrudno było zauważyć, że uwielbia improwizować. Bardzo ją to kusiło już przy Schubercie, puszczała wodze fantazji i oko do publiczności przy Schumannie, ale pełnię możliwości i apetytu dała w drugiej części koncertu po przerwie zezwalając publiczności na podpowiadanie przeróżnych motywów, które szybko zamieniała w perły swoich interpretacji: Finezyjnie mieszając Chopina z tradycyjnym jazzem, Bacha z amerykańskimi standardami musicalowymi, a polskie motywy ludowe z Gershwinem. Żartobliwie pozwalając dźwiękom z sobą rywalizować, rozmyślnie wciągała słuchaczy w swoją narrację pełną niecodziennych barw i szczególnego wyrafinowania. A także lekkości, bezustannej energii i zmienności odcieni wyrazowych, które pod jej palcami nabierały wyjątkowego blasku. Przez cały czas imponując słuchaczom nade wszystko niespotykaną wyobraźnią i piekielną techniką!

Yoffe rozpoczęła Beethovena Sonatą G-dur op.31 nr.16, już od pierwszej chwili przekonując słuchaczy, że zachowa posągowe piękno i szlachetność utworu. Sprawi też, że zawierzymy jej przyjaznemu i pełnemu prawdy, zarazem poetyckiemu i bardzo osobistemu dzieleniu się muzyką. Z Brahmsa Fantazji op.116 pieczołowicie wydobyła łagodność i ciepło, światło i cień intelektu subtelnie przenosząc je do wyobraźni słuchaczy. W prezentacji Chopina Nokturnu Es-dur op.55 nr.2 subtelnie, śpiewnie, trochę marzycielsko podzieliła się ze słuchaczami dźwiękiem klarownym i czystym. Imponując w Sonacie h-moll op.58 nr.3 wirtuozowską i zróżnicowaną szeroką linią interpretacyjną, od stalowego forte do najcichszego piano. A także czystością tonu, klarownością, pięknym dźwiękiem płynącym z jej dłoni na klawiaturę i z niej do świadomości słuchaczy. Jej dotyk był stanowczy, zarazem subtelny. To sprzyjało wydobywaniu delikatnych kolorów z zapisu nutowego, ujawnianiu wysmakowania i stylowości. Błyskotliwie osiągała efekty kontrastu pomiędzy szybkimi, a bardziej spowolnionymi fragmentami. W szybkich odcinkach ujawniała drapieżność, w wolniejszych subtelnie opóźniała tempo uważnie wsłuchując się w każdy dźwięk. Udowodniła w Łańcucie, że nadal jest jedną z najlepszych pianistek niemal idealnie współczujących z Chopinem!

Monighetti w Boccheriniego Koncercie wiolonczelowym D-dur G.479 fascynował lekko przymglonym dźwiękiem, świetną techniką, doskonałą równowagą rytmiczną i radosnym samopoczuciem. Zdawało się, że wniknął, wtopił się w utwór, utożsamił, stał jego częścią. A robił to z nieprzeciętną inwencją i smakiem, wnosząc specyficzny rodzaj uczestnictwa w prezentację klasycznego dzieła. Z Orkiestrą Kameralną Wratislavia, którą prowadził Jan Stanieda, błyskotliwie pokonując szybkie tempa i dając popis wysmakowania stylistycznej równowagi. W Vivaldiego Koncercie wiolonczelowym G-dur RV 413 imponował doskonałą precyzją i chwilami żywiołowością. Coraz to zmuszając Wratislavię do ustawicznych zmagań z techniką najwyższego lotu. Sprostała temu wrażliwie współkreując dialog z wiolonczelą Monighettiego, który sugerował coraz to żywsze tempa i najczęściej wychodził zwycięsko z tego dialogu. Można było podziwiać ekspresję smyczków, które brzmiały we Wratislavii niczym w orkiestrze symfonicznej. Stanienda z Wratislavią już sami uraczyli słuchaczy Telemanna Suitą G-dur „Don Kichot" TWV 55:G10 nadając jej narrację beztroską, podskórnie jednak pełną czytelnej refleksji o przemijaniu. Kunsztownie różnicując frazy melodyczne obrazujące poszczególne części utworu na przemian humorem, liryzmem i dramatem rozstania. W Rossiniego I Sonacie a quatro G-dur Stanienda skorzystał konsekwentnie z dyspozycyjności i zdyscyplinowania Wratislavii błyskotliwie zmieniając nastrój z żywiołowego na jeszcze bardziej żywiołowy by na chwilę znów się zadumać, po czym ponownie tryskać żywiołowością, którą już od pierwszych dźwięków muzycy zahipnotyzowali melomanów. Równolegle dbając o wysmakowanie proporcji stylistycznych. A w Dvoraka Serenadzie na smyczki E-dur op.22 on i jego muzycy obdarowali słuchaczy wykonaniem lirycznym, refleksyjnym, wolnym od przerysowań, starannie modelując wszelkie niuanse.

Apollon Musagete Quartett, czyli Paweł Zalejski i Bartosz Zachłód na skrzypcach, Piotr Szumieł na altówce i Piotr Skweres na wiolonczeli, zagrali Haydna Kwartet smyczkowy D-dur op. 64 nr 5 - lirycznie, z dystansem, żartobliwie, w finale żywiołowo. Widać i słychać było, że świetnie się z sobą porozumiewają, dzięki czemu brzmienie ich kwartetu niesłychanie było wyrównane. Nawet wtedy, kiedy emocjonalnie, ale zdyscyplinowanie, kreowali dość spore kontrasty pomiędzy fragmentami lirycznymi i dramatycznymi. W Haydnie mieniły się kolory i odcienie barw: Od subtelnego piano po płynne legato i błyskotliwą wirtuozerię finału. Racząc słuchaczy Griega Kwartetem smyczkowym nr 1 g-moll op. 27, dźwiękowo bardzo finezyjnym, popisali się fakturą brzmieniową w ogromnej palecie kolorów, rozmachem, ekspresją, świetnie budując napięcia. Pendereckiego Kwartet smyczkowy nr 3 „Kartki z niezapisanego dziennika", pełen nostalgii, a zarazem nieoczekiwanej dynamiki, napięć i brzmieniowych wibracji, ze śpiewnym w części końcowej Adagio notturno, zagrali zachowując wysmakowane proporcje tempa i emocjonalność na przemian liryczną i dramatyczną. A na koniec i specjalne życzenie publiczności utwór argentyńskiego propagatora tanga Osvaldo Fresedo "Vida mía" - "Moje życie", trochę już w relaksacyjnym nastroju.

Plenerowo przez zamkiem słuchano i oglądano galę operową i operetkową. Po Uwerturze do „Sroki złodziejki" Rossiniego na scenie pojawili się Katarzyna Dondalska, Monika Ledzion - Porczyńska, Paweł Skałuba, Andrzej Dobber i Joanna Woś, której barwa głosu, technika i możliwości interpretacyjne nie pozostawiają cienia wątpliwości, że jest nadal sopranem o szczególnym uroku i niezmierzonych możliwościach. Mieli oni za tło muzyczne świetnie dysponowanych filharmoników rzeszowskich pod Sławomirem Chrzanowskim dla którego prowadzenie podobnych gali od jakiegoś czasu stało się chlebem powszednim. A także rzeszowski chór uniwersytecki brzmiący doskonale. Oklaskiwano Dondalską zwłaszcza za arię Olimpii z Offenbacha „Opowieści Hoffmanna". Ledzion - Porczyńską i Dobbera za popisową „Habanerę" i „Pieśń toreadora" z Bizeta „Carmen". Owacyjnie Woś i Dobbera za "Usta milczą" z Lehara „Wesołej wdówki". Jak zwykle, podczas takich gali było wiele innych jeszcze arii i duetów, znanych i lubianych, dla których cudownie oświetlony zamek, wtórujące artystom słowiki i zapachy rozkwitających azalii i magnolii stanowiły w zapadającym zmierzchu zjawiskowe tło. W sumie galę oklaskiwała kilkutysięczna rzesza melomanów. Część, która nie mogła już kupić biletów, stała słuchając za fosą zamkową.

Szczególną nastrojowość muzyki Mozarta i Haydna w jakby stworzonej do tego celu sali balowej zamku znakomicie prezentowała Wiedeńska Orkiestra Kameralna pod Michaelem Maciaszczykiem. Racząc melomanów już na wstępie Mozarta V Koncertem A-dur KV 219 i błyskotliwie akcentując w nim zabawnie charakterystyczne pomieszanie szlachetności z lekkością, humorem, nawet frywolnością. Maciaszczyk posunął się o krok dalej w tej urokliwej zabawie w końcowej kadencji cytując Wieniawskiego. W Haydna Symfonii G-dur nr 88 już na wstępnie ukazał zawartą w niej potęgę kończąc całość porywającym Vivace. A w tegoż Haydna Symfonii g - moll nr 83 ukazał jak potrafi zabrzmieć wspaniale jego orkiestra, przeprowadzając swoich muzyków aż do ostatniego akordu z precyzją, bezbłędnie i klarownie przez wszystkie niuanse oraz nagłe i dość trudne zmiany dynamiczne.

Zakończono festiwal Beethovena IX Symfonią d - moll op.125 w Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie w pełnym pasji, precyzji, starannym wykonaniu jej orkiestry pod Massimiliano Caldim. Z udziałem w części finałowej śpiewaków Magdaleny Schabowskiej, Agnieszki Makówki, Tomasza Kuka i Roberta Gerlacha oraz chóru Filharmonii Narodowej. W swojej kreacji Caldi postawił na ukazanie dramatu ludzkiej egzystencji, co zawsze brzmi ponadczasowo, a współcześnie może szczególnie dobitnie. Pierwszą część Caldi poprowadził w tempie umiarkowanym, chyba zamierzenie wybierając ten bardziej majestatyczny wariant zamiast szybszego, które to oba warianty Beethoven w zapisie nutowym w zasadzie pozostawia do wyboru. Ale w części drugiej Caldi narzucił już tempo szybsze. Żeby w trzeciej, lirycznej, dać miejsce dla popisowego brzmienia chóru. A w finałowej czwartej, której zawartość zna każdy Europejczyk, pozwolić zaistnieć Gerlachowi we wspaniałej kreacji barytonowej ze słowami: O przyjaciele, nie takie tony! Pełną piersią w milsze uderzmy! Górniejsze i bardziej radosne! Po czym Caldi dopuszczając pozostałych solistów i chór końcową cześć poprowadził w imponującym tempie!

Marta Wierzbieniec, dyrektor Festiwalu i jego organizatorki Filharmonii Podkarpackiej, już zaprasza na przeszłoroczną edycję. 19-26 maja.