Czyj to sen?

Wystarczy, że któreś z nich otworzy usta i je sobie przywłaszczy, może przygarnie. „Ja” nie ma płci albo raczej posiada każdy jej rodzaj. Zaczyna prawe każde zdanie, które pada na scenie. Dominuje prawie każdą wypowiedź. Coś dzieje się jednak z nim dziwnego po tej drugiej stronie lustra stworzonej przez japoński Teatr Chelfitsch. Podążaj za różową piłeczką. 

Scena pocięta jest białymi, nieproporcjonalnie długimi, wystrzelającymi w górę słupkami, które łączy niska poprzeczka. Za tą konstrukcją drewniany stół i dwa krzesła. Przed nią coś w rodzaju drewnianej trumny na kółkach. Kamera rejestrująca rząd czarnych krzeseł po drugiej stronie sceny i od razu wyświetlająca obraz na białym dużym ekranie między słupkami. Każde z aktorów zajmuje pewien wycinek sceny, który będzie się zmieniał w takt przedstawienia. Nie boją się ciszy. Momentami wystawiają cierpliwość widza na dużą próbę. Kiedy jednak zaczynają już mówić, to ich słowa sytuują się jakby obok ich będących w ciągłym ruchu ciał. Gesty, które wykonują, machinalne, momentami absurdalne, sprawiają, że słowa tracą poniekąd swój podstawowy sens. Tym bardziej, że większość ich wypowiedzi zostaje natychmiast zaprzeczona już w kolejnym zdaniu. Absolutny spokój, powaga prawie monotonia ich słów kontrastują z osobnym życiem, jakie prowadzą ich ciała.

Historia zdaje się opowiadać o typowej japońskiej parze, właściwie trudno ich uważać za jedność, po prostu obok siebie istnieją, uwięzieni w czterech ścianach mieszkania, w tokijskim metrze, w którym spędzają większość czasu, wreszcie w swoich ciasnych umysłach, które zostały sformatowane na jedną modłę. Kiedy kobieta próbuje marzyć o podróży, bardzo szybko staje się jasne, że to tylko słowa. I to jedynie w snach mogą wyrażać swoje najskrytsze pragnienia, gdzie głos zabierają wszystkie postacie obecne na scenie, tworzące w istocie jedno „ja”: błądzące między jawą a snem, prawdą a kłamstwem. Ulega ono jakby rozdwojeniu: na słowa, którymi operuje, by mówić o swoich uczuciach i ciało, usilnie starające się zagłuszyć czy wykrzywić ten słowny przekaz. W ów rozziew wkrada się jednak jakiś rodzaj spokojnego dystansu, momentami ironicznego, innym razem zaś subtelnie komicznego, który sprawia, że to dźwiękowe życie między jedną pauzą a drugą, nie musi być wyłącznie uporczywym dążeniem zapełnienia czymś tej pustki, poniekąd pozwala jej trwać.

Gumowy odgłos upadającej różowej piłeczki zaczyna przedstawienie. Próba rzucenia nią w twarz aktorki widoczniej na ekranie kończy je. Próba chybiona. Obraz robi unik. Podobnie rzeczywistość, tak płynna w swojej konsystencji, zawsze przecieka przez palce, w ostatnim momencie przechyla głowę. „To jest mój sen”.

Teatr Chelfitsch
Dźwiękowe życie żółwia olbrzymiego
Tekst i reżyseria: Toshiki Okada