Doświadczenie Leara
"Kto wyciągnie kartę wisielca, kto błazna?" - reż. Paweł Miśkiewicz - Małopolski Ogród SztukiStarzejemy się jako społeczeństwo, populacja, szerzej: jako gatunek. Żyjemy coraz dłużej, coraz dłużej pragniemy i potrafimy zachować pełną sprawność na wielu polach życiowej aktywności. Z kolei młodzi dojrzewają coraz później, często też z lęku przed podjęciem pełnej za siebie odpowiedzialności, tę młodość sztucznie wydłużają. Narasta rozdźwięk między światami, potrzebami i perspektywami oglądu rzeczywistości młodych i starych.
Można powiedzieć, że kulturowy depozyt przekazywany młodszym pokoleniom przez poprzedników staje się coraz bardziej nieużyteczny, nieadekwatny do szybko zmieniających się wyzwań współczesności. Starsi też coraz wcześniej czują na plecach oddech młodych i z lękiem myślą o nieuchronnie zbliżającym się momencie koniecznego „przekazania uprawnień" i przejścia w stan spoczynku.
Doświadczenie Leara – króla/ojca oddającego zawczasu dzieciom koronę (w nadziei uniknięcia w ten sposób tragedii zbliżającej się nieuchronnie „detronizacji") staje się początkiem dramatycznego eksperymentu psychologiczno-ewolucyjnego, który ostatecznie rujnuje nasze wyobrażenia o trwałości więzi biologicznej rodziców i dzieci, rujnuje wiarę w możliwość bezkrwawej, ewolucyjnej zmiany pokoleń. Konfrontująca sprzeczne potrzeby i energie sytuacja zmiany pokoleniowej, przemienia bliskich we wrogów, w gorszym wariancie w oprawców. W tym ujęciu obłęd Leara, to obłęd rozregulowanego świata, który nie daje pogodzić tych dwóch porządków: pierwotnej/biologicznej potrzeby ekspansji i kulturowych/społecznych powinności (a właściwie ograniczeń) względem innych aktorów rzeczywistości. Dla dodatkowego zuniwersalizowania tego doświadczenia Learowi w charakterze „drużyny", ale i swoistej ławy przysięgłych towarzyszyć będzie chór starych aktorów, którzy nie zagrali Leara na scenie, ale każdy z nich, chciał czy nie – musiał zagrać go w życiu.
Poprzez swoją realizację Miśkiewicz będzie starał się odpowiedzieć na bardzo trudne, kontrowersyjne pytania o relacje pokoleniowe we współczesnych społeczeństwach i miejsce seniorów w kulturze zachodniej. Mogłoby się wydawać, że to pytania dla psychologów, filozofów czy socjologów społecznych, ale reżyser, a zarazem autor scenariusza ujmuje tę niełatwą problematykę w formę atrakcyjnego formalnie a zarazem nawiązującego do tradycji teatralnej widowiska, łączącego swobodną kreację artystyczną z wypowiedziami o charakterze dokumentalnym i korzystającego z różnorodnych form przekazu.
Problematykę dodatkowo podkreśli klucz wielo-pokoleniowości zastosowany w doborze obsadowym wykonawców: W roli tytułowej Leara Jerzy Trela, nestor i legenda polskiej sceny dramatycznej, twórca słynnych kreacji aktorskich, które przeszły do historii polskiego teatru. Partnerować mu będą znakomici aktorzy Teatru im. Juliusza Słowackiego starszego pokolenia (Tomasz Międzik, Jerzy Światłoń) oraz średniego (Dominika Bednarczyk, Dorota Godzic i Grzegorz Mielczarek) oraz bardzo młodzi adepci sztuki aktorskiej zeszłoroczny absolwent PWST w Krakowie Michał Wanio oraz studentka IVr. WA tej uczelni Monika Frajczyk (debiut sceniczny). Aktorom towarzyszyć będzie "chór starców"- emerytowanych aktorów i amatorów.
