Dybuk zabił autora
"Dybuk" - reż: Mariusz Grzegorzek - Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi"Dybuk" to zjawisko w żydowskim folklorze oznaczające zawładnięcie ciałem żywego człowieka przez ducha martwej osoby. To także tytuł najsłynniejszego dramatu napisanego w języku jidysz.
Pierwsza wersja sztuki powstała w 1914 r. po rosyjsku, ale zaginęła ostatnia (w jidysz) pochodzi z 1920 r., kiedy to An-ski w listopadzie pokazał ją swoim przyjaciołom. Negatywna ocena najbliższych poskutkowała pogorszeniem się stanu zdrowia pisarza i doprowadziła go do śmierci. Podczas pogrzebu przyjaciele An-skiego zobowiązali się w ciągu miesiąca wystawić dramat. Światową prapremierę zagrano w grudniu 1920 r. w warszawskim teatrze Elizeum. Pięć lat później po raz pierwszy wystawiono "Dybuka" po polsku w łódzkim Teatrze Miejskim (dziś Teatrze im. Jaracza). W 1993 roku Waldemar Zawodziński wystawił "Dybuka" w "Jaraczu" z okazji 50-lecia powstania w getcie warszawskim.
Pomimo pierwszej negatywnej oceny po "Dybuka" sięgali najważniejsi reżyserzy XX wieku, m.in.: Jewgienij Wachtangow (rosyjski reżyser, uczeń Konstantego Stanisławskiego i mentor Michaiła Czechowa) czy Max Reinhardt (wybitny austriacki reżyser i reformator teatru). "Dybuka" dla potrzeb Teatru Telewizji wyreżyserowała Agnieszka Holland, a Krzysztof Warlikowski wystawił go, dopełniając swoją wizję tekstem Hanny Krall.
