Dzięki mamie miała dobrą pamięć
"Wstyd" - reż. Małgorzata Wdowik - Nowy Teatr w Warszawie"Wstyd" autorstwa Małgorzaty Wdowik jest trzecim spektaklem reżyserki z tryptyku o emocjach. W trakcie wizyty w domu rodzinnym Wdowik odbywa rozmowy ze swoją matką przenosząc je w formie video na scenę. Dyskusje dotyczą etapów życia oraz doświadczeń związanych z tytułowym wstydem. Prowadzą one do zestawienia poglądów na świat kobiet, które różni wiek i doświadczenie, a łączą więzy krwi.
Drugi plan spektaklu stanowią żywe postacie grane przez Jaśminę Polak i Ewę Dałkowską, które odzwierciedlają Małgorzatę Wdowik i jej matkę - Jadwigę Wdowik. W rolę narratora wcieliła się Magdalena Cielecka, której kwestie zespalają video i akcję. Reżyserka jest przez cały czas trwania spektaklu obecna na scenie. Siedzi przy biurku odwrócona tyłem do widowni, zajmując się montażem wyświetlanego dokumentu. Odtwarza i zatrzymuje bieg wydarzeń - jest to ciekawy zabieg ingerencji w czas akcji.
Rozmowy kobiet są związane z przeszłością rodziny. Córka wypytuje matkę o dziadka, którego problemy z alkoholem były tematem tabu. Razem oglądają jego zdjęcie doszukując się wspólnych cech w wyglądzie. Temat związany z jego osobą zostaje szybko zakończony przez matkę. Historia dotyczy też trzeciej kobiety - babci. Jest ona rzadko kiedy odwiedzana. Nie posiada w domu lustra i zaskakuje ją to, jak wygląda na zdjęciu wykonanym przez wnuczkę polaroidem.
Dokumentalne sceny z domu rodzinnego oddziałują na poczucie intymności historii. Widz dosłownie i w przenośni "wchodzi z butami" w progi domostwa reżyserki. W trakcie wykonywania codziennych czynności kobiety wymieniają się między sobą spostrzeżeniami dotyczącymi etapów ich relacji. Rozmawiają o tym, jak ważną decyzją jest wyprowadzenie się z domu rodzinnego, co całkowicie zmienia dotychczasowe funkcjonowanie - matka mówi córce, jak stopniowo lecz skutecznie to zrobić na bazie własnego doświadczenia. Z wiekiem zmianom ulegają priorytety. Na pierwszy plan wysuwa się rozwój oraz kształtowanie własnej drogi życiowej. Matka od początku wie o tym, że nastanie czas decyzji podjętych przez dzieci, na które nie będzie miała wpływu i w które nie może ingerować. Porządek domu rodzinnego zostaje zaburzony.
Czy mamy powód do wstydu? Jaka jest jego właściwa definicja? Czy pochodzenie z domu, w którym nie zawsze były pieniądze powoduje, że "wejście w wielki świat" wiążę się z poczuciem niższości? "Wstyd" to nie tylko opowieść o relacjach rodzinnych czy zachodzącym w nich zmianom, ale również o równości, która pomimo tworzących się w społeczeństwie podziałów jest obecna i należy ją pielęgnować. Matka pyta o to, dlaczego córka wybrała taki tytuł. Na zadane przez siebie pytanie, o to co jest wstydem odpowiada, że życie.
Spektakl Małgorzaty Wdowik to subtelna, angażująca i intymna herstoria, która skłania do autorefleksji na temat naszych osobistych doświadczeń związanych z miejscem, z którego pochodzimy oraz z osobami, które są nam bliskie.
