Ekonomiczny efekt teatru

Teatr to oczywiście przede wszystkim miejsce działań i przeżyć artystycznych, w którym ważne dla społeczności i pojedynczego człowieka tematy/sprawy poddane zostają performatywnemu przetworzeniu. Wytwarzane w ten sposób wartości są trudno "wycenialne", więc organizatorzy teatrów ograniczają się często do oceny wydatkowanych przez teatr publicznych dotacji wyłącznie według mierników ilościowych, które uzasadniają "poniesiony z budżetu koszt/wydatek". Ale mamy dla organizatorów - samorządów wszystkich szczebli - fantastyczną wiadomość. Jest dowód na to, że teatr publiczny nie jest generatorem straty, ale wręcz przynosi zysk! Nie musi być "kłopotem" i "problemem", ale może być prawdziwą "inwestycją".

Zanim uda się wypracować jakże potrzebny sposób oceny jakościowej pracy teatru, warto jej ilościowe - "mierzalne" efekty poszerzyć o ekonomiczne dostrzeganie roli, jaką odgrywa w gospodarce. Teatr nie jest instytucją wyabstrahowaną z kontekstu miejsca, w którym działa, ale odwrotnie, funkcjonuje w określonej przestrzeni, a poprzez współpracę z różnymi osobami i podwykonawcami przyczynia się do wzrostu dochodów lokalnej gospodarki. Takie założenie leżało u podstaw badania - zainicjowanego przez Instytut Teatralny z okazji Dnia Teatru Publicznego - które zidentyfikowało skalę oddziaływania ekonomicznego tego typu teatrów. Do pierwszej, pilotażowej edycji badania zgłosiło się 8 instytucji: Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Teatr im. Żeromskiego w Kielcach, Teatr "Pinokio" w Łodzi, Nowy Teatr w Słupsku, Teatr Mały w Tychach, Teatr Polski i Teatr Ochoty w Warszawie oraz Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny w Toruniu. Autorem metody i koordynatorem badania jest dr hab. Rafał Kasprzak, prof. Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Efekt badania

W badaniu oszacowano efekty bezpośrednie mierzone wpływami generowanymi przez Teatr i jego widzów oraz efekty indukowane, które wpływają na rozwój gospodarczy.

Łączne efekty ekonomiczne zbadanych teatrów to ponad 178 mln zł! Są to środki wydatkowane przez te instytucje, z których ponad 152 mln zostaje na terenie województwa, w którym mają swoją siedzibę, a aż 69 mln zł zasila gospodarkę miast, w których zlokalizowane są badane teatry.

Efekty Bezpośrednie Wygenerowane Na Obszarze

*województw, w których znajdują się siedziby badanych teatrów - 58 204 524,98

* w tym miast, w których znajdują się siedziby badanych teatrów - 26 513 866,61

Efekty Indukowane Wygenerowane Na Obszarze

* województw, w których znajdują się siedziby badanych teatrów - 93 965 385,12

* w tym miast, w których znajdują się siedziby badanych teatrów - 42 803 986,25

* pozostałych województw - 15 418 345,42

Efekty ekonomiczne badanych teatrów

* Ogółem - 178 631 358,12

* w tym efekty ekonomiczne wygenerowane na obszarze: województw, w których znajdują się siedziby badanych teatrów - 152 169 910,10

* w tym miast, w których znajdują się siedziby badanych teatrów - 69 317 852,86

* pozostałych województw - 24 968 856,71

(Źródło: R. Kasprzak, Analiza oddziaływania ekonomicznego efektów bezpośrednich i indukowanych teatrów. Instytut Teatralny im. Raszewskiego, Warszawa 2017)

Przeprowadzone badanie pozwoliło także oszacować efektywność finansowania teatrów ze środków publicznych. W świetle zebranych danych 1 zł dotacji otrzymywanej przez zbadane teatry generuje 3,36 zł, z czego aż 2,86 zł trafia do gospodarki województwa w którym zlokalizowany jest teatr.

Przeprowadzone badanie wskazuje, że warto spojrzeć na teatr, stale działającą instytucję artystyczną, także z punktu widzenia roli jaką odgrywa w gospodarce regionalnej. Strumienie pieniężne wydatkowane przez teatr multiplikują się w systemie gospodarczym i stymulują rozwój regionu. Warto zauważyć, że w badaniu celowo pominięto tak niejednoznaczne do oszacowania pośrednie efekty aktywności teatru którymi są:

*komplementarność wobec innych podmiotów gospodarczych (teatr sprzyja rozwojowi innych gałęzi gospodarki przede wszystkim z branż gastronomii, turystyki i handlu);

*potencjał promocyjny dla miasta (teatr poprzez ambitny program może pomóc w zbudowaniu unikalnego wizerunku dla miasta, dzięki czemu może się ono stać bardziej atrakcyjne dla mieszkańców, inwestorów czy turystów);

*potencjał społeczny (teatr poprzez bliski związek z otoczeniem aktywizuje, inspiruje czy po prostu sprzyja rozwojowi kapitału społecznego).

Może w przyszłości i te pośrednie efekty uda się bardziej policzalnie wykazać.

Czy zatem warto inwestować w teatry? Tak, zdecydowanie tak, ponieważ poza wartością artystyczną i ważnymi efektami pośrednimi bezpośrednio zainwestowana 1 złotówka środków publicznych generuje aż 3,36 złotego.