Eksperci od życia i śmieci, czyli św. Augustyn o piątym przykazaniu

Spektakl ukazuje spotkanie Rady Etyki przed którym to stanie człowiek, który wyrzeka się własnego życia. Gartner (Aleksander Machalica) to starszy człowiek, który na skutek śmierci swojej żony całkowicie stracił chęć do dalszej egzystencji. Samotność, brak sensu, zmęczenie oraz lęk przed długim i pełnym cierpienia konaniem, sprawiły, że z pełną świadomością wszystkich konsekwencji oraz zobowiązań zapragnął w humanitarny sposób odebrać sobie życie. Jego decyzja nie znalazła jednak zrozumienia wśród różnych ekspertów i specjalistów. Postawiony przed Radą Etyki zdaje się – niczym kafkowski bohater – sprowadzony do przedmiotu dyskusji, stając się jedynie tłem dla naukowych dysput i ideologicznych sporów.

„Prawo wyboru" niewątpliwie stanowi jeden z ważniejszych spektakli poruszających problem prawa do eutanazji. Prezentowane w nim fakty i stanowiska są bowiem nader rzetelnym odwzorowaniem tych, jakie spotkać można w trakcie bioetycznych dyskusji nad problemem „życia niewartego przeżycia" oraz prawa do samostanowienia. Przysięga Hipokratesa, wpływ tradycji chrześcijańskiej na postrzeganie eutanazji, problem równi pochyłej czy Arystotelesowski koncept samobójstwa jako postępowania wbrew naturze, to tylko kilka kwestii jakie zostają poruszone w trakcie spektaklu.

Twórcy, ukazując problem sporu o dopuszczenie eutanazji, z dystansem i dojrzałością ukazują łączące się z tym zagadnieniem obawy i niepewności. Stroniąc od wyolbrzymienia czy satyryzmu prezentują różnorodne postawy z dbałością o autentyzm i należną im powagę, unikając w ten sposób demagogii czy moralizowania.

Ponadto, w nader dosadny sposób prezentują problem jakim jest uprzedmiotawianie jednostki w trakcie ideologicznych debat, kiedy to idee oraz wiara zastępują indywidualnego człowieka. Naukowe dysputy, odbywające się w wieży z kości słoniowej, są bowiem nieodłącznym problemem z jakim zmaga się prawo oraz filozofia.

Spektakl „Prawo wyboru" stanowi zatem nader dojrzałe i zdystansowane odbicie ideologicznych debat dotyczących eutanazji. Zastosowanie nader minimalistycznej scenografii tym dosadniej odzwierciedla odizolowanie toczących się dyskusji od otaczającej ich rzeczywistości, podkreślając intelektualną surowość i brak zakorzenienia.

Niesamowita gra aktorska sprawia natomiast, że prezentowane postaci - pomimo dystansu jaki nadaje im rola ekspertów - jawią się jako autentyczni ludzie o zróżnicowanym charakterze, przekonaniach i poglądach. Doskonale dobrane gesty, mimika oraz ton głosu w subtelny sposób kreują indywidualnych bohaterów, sprawiając, iż prezentowane przez nich poglądy zyskują usytuowanie w konkretnych postawach oraz doświadczeniach.

Podsumowując, „Prawo wyboru" to nader ciekawy spektakl, konfrontujący widza z różnorodnością postaw oraz opinii dotyczących problemu eutanazji. Sztuka w rzetelny sposób przedstawia szereg prawno-filozoficznych absurdów i niepewności, równocześnie skłaniając do refleksji nad pytaniem do kogo tak naprawdę należy nasze życie.