Emilian Kamiński (1952-2022)

Aktor i reżyser teatralny, filmowy, musicalowy i dubbingowy, wokalista i pisarz. Założyciel Fundacji Atut i Teatru Kamienica.

Urodził się 10 lipca 1952 w Warszawie. Zmarł 25 grudnia 2022 w Józefowie pod Warszawą.

Absolwent Technikum Ekonomicznego nr 8 w Warszawie. Po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie w 1975 zadebiutował w pierwszym spektaklu Teatru na Woli „Pierwszy dzień wolności" Kruczkowskiego w reż. Tadeusza Łomnickiego. Jednym z jego największych osiągnięć tamtego czasu była rola w spektaklu prozy Edwarda Stachury „Się" w małej salce Teatru Na Rozdrożu w Warszawie.

Na dużym ekranie zadebiutował w filmie Jana Łomnickiego Akcja pod Arsenałem (1977) jako jeden z młodziutkich żołnierzy Szarych Szeregów. Dużą, ciekawszą kreację niestałego w uczuciach Roberta zagrał w obrazie „Tango ptaka" (1980).

W stanie wojennym Kamiński był jednym z współtwórców oraz wykonawców Teatru Domowego, który był formą sprzeciwu środowiska aktorskiego wobec komunistycznego reżimu. Teatr zagrał swój spektakl po raz pierwszy 1 listopada 1982 roku w mieszkaniu Ewy Dałkowskiej. Wystawiono sztukę pt. "Przywracanie porządku", która opowiadała o więźniach stanu wojennego. Przedstawienie obejrzało wtedy około 40 widzów, następnie sztukę powtórzono jeszcze 100 razy. W repertuarze było też przedstawienie komediowe, w którym pojawił się "Bluzg", pamflet na gen. Wojciecha Jaruzelskiego. W tamtym czasie prowadził też firmę budowlaną.

W latach 1977–1983 związany był z Teatrem Narodowym, gdzie grał w sztukach reżyserowanych przez Adama Hanuszkiewicza: „Mąż i żona" (1977) Aleksandra Fredry, „Sen srebrny Salomei" (1977-78) Juliusza Słowackiego, „Dziady" (1978-79) Adama Mickiewicza, „Treny" (1979) Jana Kochanowskiego, „Bracia Karamazow" (1979-80) Fiodora Dostojewskiego, „Dekameron" (1980) Giovanniego Boccaccio, „Samuel Zborowski" (1981) Juliusza Słowackiego, „Śpiewnik domowy" (1982-83) Stanisława Moniuszki i „Komedia pasterska" (1982-83) Jana Andrzeja Morsztyna.

Sympatię widzów przyniosła mu rola Jerzego, pełnego fantazji malarza w kinowej i telewizyjnej ekranizacji powieści Kornela Makuszyńskiego „Szaleństwa panny Ewy" (1985).

W latach 1983–2000 związał się z Teatrem Ateneum, gdzie zadebiutował jako reżyser przedstawieniem o szaleństwie dyskotekowej muzyki „Słodkie „ (1983), był współtwórcą wraz z Wojciechem Młynarskim spektaklu „Brel" (1985). Widzowie teatralni oglądali go m.in. w głośnych inscenizacjach Adama Hanuszkiewicza: „Cyd" (1985) Morsztyna iPierre'a Corneille, „Maria i Woyzeck" (1985-86) według Georga Büchnera.

Występował także w teatrach warszawskich: Komedia (1989, 2002), Rozmaitości (1990), Powszechnym im. Zygmunta Hübnera, gdzie odniósł sukces jako „Janosik-Swój" w przedstawieniu Ernesta Brylla „Na szkle malowane" (1993) w reżyserii Krystyny Jandy oraz zagrał w swojej autorskiej sztuce „Romans" (1996) w reżyserii Roberta Glińskiego, Muzycznym 'Roma' (1999), Studio Buffo jako pan Capuleti w musicalu Janusza Józefowicza „Romeo i Julia" (2004) oraz Rampa na Targówku (2006). W 1997 powrócił na stałe do Teatru Narodowego.

W 1993 na XXVII Festiwalu Teatrów Jednego Aktora w Toruniu odebrał nagrodę jury oraz nagrodę publiczności za monodram „Kontrabasista" według Patricka Süskinda. W 2002 na II Krajowym Festiwalu Teatru PR i TV „Dwa Teatry" w Sopocie zdobył wyróżnienie dla autorskiego słuchowiska „Romans", a w 2004 na XLIII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych otrzymał II miejsce w plebiscycie publiczności na najlepszą rolę męską Spotkań – za rolę Kempa w przedstawieniu „Czuwanie" Morrisa Panycha.

27 kwietnia 2009 uruchomił prywatną scenę Teatr Kamienica. W 2000 rozpoczął poszukiwania odpowiedniego miejsca, następnie przez 5 lat zbierał fundusze i materiały niezbędne do zrealizowania inwestycji. Brał czynny udział w pracach budowlanych. Nad wykończeniem wnętrza teatru pracowały żona dyrektora, Justyna Sieńczyłło oraz Jolanta Pachowska. 27 marca 2009 podczas Międzynarodowego Dnia Teatru oraz w setną rocznicę wybudowania kamienicy odbyło się uroczyste otwarcie Teatru Kamienica. Nazwiska osób, które przyczyniły się do zrealizowania projektu, zostały umieszczone na pamiątkowej tablicy znajdującej się na dziedzińcu kamienicy.

W 2002 założył Fundację Wspierania Twórczych Inicjatyw Teatralnych "Atut", która działa przy Teatrze Kamienica.

Zmarł 26 grudnia 2022, po długiej i ciężkiej chorobie w otoczeniu rodziny, w swoim domu w Józefowie.

Był starszym bratem aktorki Doroty Kamińskiej. Z dziennikarką Izabelą Jarosz ma córkę Natalię. Z żoną Justyną Sieńczyłło miał dwóch synów: Kajetana i Cypriana. Mieszkali w Józefowie pod Warszawą.

Odznaczenia
2005 - 22 sierpnia za zasługi w pracy artystycznej został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi
2007 - Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis",
2007 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
2014 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
2019 - Krzyż Wolności i Solidarności
2019 - Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
2012 - Medal Świętego Brata Alberta
2022 - Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Nagrody:
1993 - XXVII FTJA w Toruniu - nagroda jury oraz nagroda publiczności za monodram "Kontrabasista" wg Patricka Suskinda
2002 - II Krajowy Festiwal Teatru PR i TV "Dwa Teatry" w Sopocie - wróżnienie dla autorskiego słuchowiska "Romans"
2004 - XLIII Rzeszowskie Spotkania Teatralne - II miejsce w plebiscycie publiczności na najlepszą rolę męską Spotkań - za rolę Kempa w przedstawieniu "Czuwanie" Morrisa w Teatrze na Woli w Warszawie
2008 - Nagroda miasta stołecznego Warszawy
2010 - Honorowy Ambasador Warszawy
2012 - I Ogólnopolski Festiwal Teatrów Prywatnych "Sztuka Plus Komercja" w Siedlcach - nagroda publiczności dla najlepszego przedstawienia oraz II nagroda jury dla spektaklu "Testament cnotliwego rozpustnika" z Teatru Kamienica w Warszawie

Mater.: FilmPolski, Wikipedia, E-teatr

Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
27 grudnia 2022

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...