Festiwal dla reżysera i widza

historia "Interpretacji"

Przez ostatnie dziesięć lat Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej "Interpretacje" żywo reagował na przemiany we współczesnym teatrze. Stał się miejscem nie tylko przyjaznym reżyserowi, ale także widzom ze względu na jego publiczny charakter. Cykle spotkań z reżyserami, dyskusje po przedstawieniach oraz publiczne uzasadnianie werdyktu jury spowodowały, że katowickie "Interpretacje" stały się coroczną wyspą dialogu na teatralnej mapie Polski.

Festiwal powstał w 1998 roku z inicjatywy i pod patronatem prezydenta Miasta Katowic Henryka Dziewiora. Koncepcja programowa "Interpretacji" została opracowana przez redaktora Jacka Sieradzkiego. Zauważył on słusznie, że wśród wielu istniejących w kraju festiwali teatralnych nie ma żadnego, który promowałby przede wszystkim rzemiosło reżyserskie. Już od pierwszej edycji „Interpretacji” festiwalowi patronował Konrad Swinarski – niekwestionowany mistrz sztuki reżyserskiej, urodzony w Katowicach. To od imienia tego reżysera wzięła nazwę nagroda główna „Interpretacji” - „Laur Konrada” - przyznawana tradycyjnie od dziesięciu lat twórcy, który zdobędzie najwięcej głosów jurorów. Każdy z jurorów może oddać tylko jeden głos (i 10 tys. złotych nagrody) na jednego wybrańca.

Pierwsza edycja Festiwalu nieco różniła się od obecnego wydania. Dyrektorujący pierwszym „Interpretacjom” Kazimierz Kutz, założył, że do konkursu trafią zarówno przedstawienia teatrów dramatycznych, jak i premiery Teatru Telewizji. W sumie zostało zaprezentowanych dziesięć przedstawień spiętych klamrą dwóch przedstawień mistrzowskich. Uzupełnianie przedstawień konkursowych pokazami mistrzowskimi jest tradycją Festiwalu i trwa do dziś. 

Kolejne edycje z lat 1999, 2000 zaczęły ograniczać liczbę przedstawień Teatru Telewizji ze względu na coraz częstsze zacieranie się granic między teatrem a filmem w nadsyłanych zgłoszeniach. Stąd w 2000 r. do konkursu zostały zakwalifikowane cztery przedstawienia tej kategorii, a w 2002 r. już tylko dwa. Niewątpliwym rekordzistą pod względem liczby zaprezentowanych przedstawień jest IV edycja Festiwalu w 2001 r. – publiczność obejrzała czternaście spektakli, z czego dziesięć konkursowych oraz cztery mistrzowskie. Spektakle festiwalowe odbywały się dwa razy dziennie. Również wtedy po raz pierwszy została wręczona nagroda publiczności.

W 2003 roku nowym dyrektorem artystycznym „Interpretacji” został Jacek Sieradzki – krytyk teatralny, redaktor naczelny „Dialogu”. Była to ostatnia edycja przed kłopotami finansowymi Festiwalu, kolejna bowiem odbyła się w 2005 r. Początkowa wizja Sieradzkiego, by „Interpretacje” odbywały się co dwa lata i prezentowały spektakle ostatnich dwóch sezonów teatralnych, zmieniła się już w 2006 r. i Festiwal odbył się starym zwyczajem. 

Dobór konkursowych przedstawień z okresu dyrekcji Jacka Sieradzkiego budził poważne kontrowersje, przede wszystkim ze względu na fakt, że był on jedyną osobą odpowiedzialną za kwalifikację. Trzeba jednak przyznać, że „Interpretacje” wówczas najsilniej odzwierciedlały rewolucję artystyczną ówczesnego teatru. Zalew współczesnej dramaturgii, który miał swój punkt kulminacyjny właśnie w tamtym okresie, dał się też we znaki katowickiemu Festiwalowi. To przecież z antologii dramatu współczesnego pod redakcją Romana Pawłowskiego („Pokolenie porno i inne niesmaczne utwory teatralne”, 2004) pochodziły trzy dramaty wykorzystane przez reżyserów podczas VII edycji w 2005 roku. 

Edycje IX i X odbyły się pod ponowną dyrekcją artystyczną Kazimierza Kutza. Wówczas to zrezygnowano z prezentacji przedstawień Teatru Telewizji. 

Rozpoczynająca się właśnie XI edycja znów trafia pod dyrekcję Jacka Sieradzkiego i – to nowość – jest współorganizowana wraz z Teatrem Śląskim. Nowością jest również dopuszczenie do konkursu szóstego spektaklu z terenu województwa śląskiego.

Małgorzata Bryl-Sikorska
Dziennik Teatralny Katowice - Gazeta Festiwalowa
9 marca 2009

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia