Festiwal Konieczny

Projekcją 'Palca bożego' Antoniego Krauzego rozpocznie się w niedzielę w Krakowskim Centrum Kinowym ARS wielka retrospektywa dorobku twórczego Zygmunta Koniecznego, znakomitego krakowskiego kompozytora, nazwana przez jej organizatorów - Festiwalem Koniecznym
Festiwal będzie składał się z dwóch części: pierwszą, w której pokazanych zostanie kilkanaście filmów z jego muzyką, zakończy koncert muzyki filmowej (4.12) w wykonaniu orkiestry Akademii Beethovenowskiej pod batutą Mikołaja Blajdy, drugą - w pierwszych miesiącach przyszłego roku - wypełni muzyka teatralna i oratoryjna krakowskiego kompozytora. Dwa jubileusze Warto zauważyć, że festiwal ten wpisuje się w dwa jubileusze: Sztuka, wchodząca w skład Krakowskiego Centrum Kinowego, właśnie rozpoczyna świętowanie swego 90-lecia, a bohater festiwalu już niebawem - 3 stycznia 2007 roku - będzie obchodził 70. urodziny. Zygmunt Konieczny jest kompozytorem wszechstronnym. Pisze piosenki, ale i szersze formy muzyczne, komponuje dla filmu i teatru. To dzięki jego muzyce do wierszy m.in. Juliana Tuwima ('Tomaszów', 'Grande valse brillante' ), Krzysztofa Kamila Baczyńskiego ('Deszcze', 'Wiersze wojenne'), Mirona Białoszewskiego ('Karuzela z madonnami') zdobyła olbrzymią popularność i uznanie Ewa Demarczyk, zwana Czarnym Aniołem Piwnicy pod Baranami, a później Anna Szałapak, zwana Białym Aniołem, która zasłynęła przede wszystkim songami ze 'Sztkumistrza z Lublina' ('Grajmy Panu'). Wiele satysfakcji i trofeów przyniosła Koniecznemu muzyka teatralna i filmowa. A współpracował z najlepszymi reżyserami, m.in. z Konradem Swinarskim, Andrzejem Wajdą, Wojciechem Marczewskim, Tadeuszem Konwickim, Janem Jakubem Kolskim, Andrzejem Warchałem. Muzyka do 'Lawy' Tadeusza Konwickiego, 'Pogrzebu kartofla' Jana Jakuba Kolskiego i 'Ucieczki z kina Wolność' przyniosła mu nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (1990), podobnie jak 'Pornografia' (2003), kompozycje do 'Jańcia Wodnika' Jana Jakuba Kolskiego - statuetkę Orła (1998), a płyta ze ścieżką dźwiękową z 'Prymasa' Teresy Kotlarczyk - figurkę Fryderyka (2000). Ma na swym koncie wiele nagród i wyróżnień na festiwalach piosenki (Sopot, Opole); jest kawalerem Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski (1998). Krauze, Kolski, Warchał, Szunowska... Festiwalowy przegląd rozpoczyna (22.10) projekcja 'Palca bożego' (1972), debiutanckiego filmu Antoniego Krauzego, przejmującej historii ambitnego chłopca nadaremnie walczącego o zrealizowanie swej życiowej pasji - zostania aktorem, ze znakomitą rolą Mariana Opani. We wtorek (24.10) zaprezentowane zostanie 'Jasminum' (2006), ostatni film Jana Jakuba Kolskiego, opowieść tajemnicza i magiczna, pełna zmysłowych zapachów, wypełniona szczególnym światłem, jakie roztacza wokół siebie miłość. Dwa dniu później (26.10) - projekcja, do obejrzenia której szczególnie zachęcam. Pokazane zostaną krótkie filmy Andrzeja Warchała, także 'piwniczanina', reżysera krótkich fabuł i animacji - m.in. 'Drogi z przejazdem strzeżonym', 'Tej naszej młodości', 'Dotańczyć mroku', 'Szpitala polowego', 'Powolnego dojazdu do centrum miasta' - artysty, z którym Konieczny znalazł porozumienie szczególne. Kino Warchała, wrażliwe, pełne ekspresji, działa przede wszystkim - w dużej mierze za sprawą muzyki - na sferę emocjonalną widza. Projekcje listopadowe rozpocznie 'Szczęśliwy człowiek' (2000) Małgorzaty Szumowskiej (2.11), historia trójki ludzi - matki, jej syna oraz jego dziewczyny - i ich skomplikowanych relacji uczuciowych, subtelna opowieść o miłości, śmierci, odpowiedzialności. 'Opadły liście z drzew' (1975) Stanisława Różewicza (9.11) to z kolei - zainspirowana prozą Tadeusza Różewicza - przepiękna opowieść o miłości, przyjaźni i śmierci czasu wojny, widziana oczyma dwudziestoletniego chłopca, wspominającego tuż po wyzwoleniu dramatyczne okupacyjne przeżycia. Niezwykle interesującą refleksją nad życiem, przeznaczeniem, wreszcie śmiercią jest 'Wir' (1984) Henryka Jacka Schoena (13.11), zainspirowana opowiadaniami Luigiego Pirandella. Jednym z najlepszych filmów, które Zygmunt Konieczny opatrzył swą muzyką, jest bez wątpienia 'Ucieczka z kina Wolność' (1990) Wojciecha Marczewskiego (16.11), groteskowa opowieść o próbach ograniczania wolności. Oto w tytułowym kinie dochodzi do tzw. buntu materii. Podczas projekcji postaci na ekranie przestają grać swe role. W filmową rzeczywistość misi ingerować miejscowy cenzor. Całkowicie odmienne - w nastroju i poetyce - jest 'Tabu' (1987) Andrzeja Barańskiego, kameralna, wysmakowana plastycznie historia poświęcona, a czyniąca to niemal jak grecka tragedia - miłości, zazdrości, śmierci. Pokazy i spotkania Festiwal przyniesie także pokaz głośnych 'Biesów' (1988) Andrzeja Wajdy (27.11). Najpierw był znakomity spektakl w Starym Teatrze, oparty na słynnym utworze Fiodora Dostojewskiego, później dopiero film, zrealizowany we Francji, z udziałem m.in. Lamberta Wilsona, Omara Sharifa, Isabelle Huppert. Retrospektywę filmów z muzyką Koniecznego zakończą projekcje: 'Prymasa. Trzech lat z tysiąclecia' (2000) Teresy Kotlarczyk (29.11) oraz - na Mikołaja - piękna opowieść Igora Mołodeckiego 'Gdzie jesteś, święty Mikołaju' (3.12). Wybór filmów proponowany przez Krakowskie Centrum Kinowe ARS jest interesujący. Po każdej projekcji - poza 'Biesami' i 'Jasminum' - odbędą się spotkania z ich reżyserami. Zabrakło w tym przeglądzie jednak wielu ważnych filmowych dokonań bohatera festiwalu, choćby: 'Jak daleko stąd, jak blisko', 'Lawy' czy 'Doliny Issy' Tadeusza Konwickiego, 'Zmór' Wojciecha Marczewskiego, 'Kartki z podróży' Waldemara Dzikiego, 'Jańcia Wodnika', 'Historii kina w Popielawach', 'Pornografii' Jana Jakuba Kolskiego 'Łagodnej' Piotra Dumały czy 'Niepochowanego' Marty Meszaros. Zygmunt Konieczny napisał zbyt dużo dobrej muzyki, trudno ją pomieścić nawet w kilkumiesięcznym festiwalu.
Jerzy Armata
Gazeta Wyborcza Warszawa
19 października 2006

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...