Fredro z dystansem

Warto przypomnieć, że komedia, która prapremierę miała w 1832 roku, jest wciąż jednym z najczęściej granych utworów Aleksandra Fredry. W tytułowej roli gawędziarza - skarbnicy przysłów, występowali najwybitniejsi polscy aktorzy, by przywołać jedynie Wincentego Rapackiego, Ludwika Solskiego i Aleksandra Zelwerowicza. W czasach nam bliższych w Teatrze Telewizji, który dotąd trzykrotnie wystawiał "Pana Jowialskiego", zapamiętana została szczególnie realizacja Olgi Lipińskiej z 1976 roku ze Zdzisławem Mrożewskim (w doborowej obsadzie m.in. Barbara Ludwiżanka, Bronisław Pawlik, Andrzej Zaorski).

Obecnie za fredrologa uznawany jest Jan Englert, który w jednej z rozmów z "Rzeczpospolitą" mówił: "Często spotykam się z pytaniem, po co wystawiać Fredrę. Żaden Francuz nie pyta: po co wystawiać Moliera, bo w sposób oczywisty uważa go za spuściznę francuskiej kultury. Jeżeli przez kilkaset lat jakiś autor jest grany, to znaczy, że jest zawsze współczesny".

Debiutujący jako reżyser w Teatrze Telewizji Artur Żmijewski dobrze rozumie, o czym Jan Englert mówił. Jego nauczycielem w tym przedmiocie był Andrzej Łapicki, uznawany za specjalistę od Fredry i przy okazji opiekun roku Żmijewskiego w warszawskiej PWST. On też swojego wychowanka zaprosił w 1993 roku do współpracy przy "Panu Geldhabie" - tak więc też widział w nim potencjał do spotkań z tym świetnym polskim autorem.

Artur Żmijewski przygotował inscenizację "Pana Jowialskiego" dającą uzasadnioną nadzieję, że nie jest to jego ostatnie spotkanie z Fredrą. To, które widzowie zobaczą w poniedziałek, jest uroczą i lekką opowieścią o pogodnym świecie ludzi, którzy nie zatracili umiejętności dystansu do siebie i do świata.

Wykreowana na potrzeby spektaklu w studiu telewizyjnym przestrzeń, której autorem jest Arkadiusz Kośmider, jest radosną, lecz i trzymającą się zapisanych w sztuce realiów improwizacją na temat dworku Jowialskich. Jest udanym tłem dla inteligentnych i zabawnych konwersacji bohaterów, którzy w zawrotnym tempie, ze swadą i temperamentem bawią się doskonale napisanym przez Fredrę tekstem.

Całości dopełnia muzyka skomponowana przez Włodka Pawlika, świetnie łączącego w tym przypadku klasykę z jazzową improwizacją. A Artur Żmijewski całą tę opowiastkę bierze jeszcze w nawias. W spektaklu występują: Adam Ferency (Pan Jowialski), Anna Dymna (Pani Jowialska), Danuta Stenka (Szambelanowa), Tomasz Kot (Szambelan), Joanna Kuberska (Helena), Fabian Kocięcki (Ludmir), Krzysztof Szczepaniak (Wiktor), Mateusz Rusin (Janusz) oraz Krzysztof Globisz (Lokaj).