Gdy nie starcza sił na krzyk

"Pamiętnik z Powstania Warszawskiego" - Teatr Kamienica, Warszawa

"Pamiętnik z Powstania Warszawskiego," spektakl oparty na książce Mirona Białoszewskiego pod tym samym tytułem, to dynamiczny musical o dramatycznym przestaniu.

Sztuka przygotowana z okazji 65. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego jest wciąż obecny na scenie Kamienicy. Dlatego warto prześledzić w repertuarze teatru, kiedy ta niezwykła pozycja pojawi się na afiszu, i wybrać się do miejsca, które jak żaden inny teatr związane jest emocjonalnie i artystycznie z Warszawą. Miron Białoszewski w swojej skromnej formalnie książce, stworzył obraz zagłady miasta, dzięki czemu opowieści o losie cywilnej ludności nadał charakter uniwersalny. Rangi symbolu nabiera też fakt, że tu, w piwnicach kamienicy, w której znajduje się teatr, o czym nie każdy wie, ukrywali się powstańcy. Dyrektor Kamienicy, Emilian Kamiński kultywuje miejsca pamięci narodowej ze szczególną pieczołowitością. 

Miałam szczęście obejrzeć "Pamiętnik z Powstania Warszawskiego" i sierpnia, podczas uroczystości zatytułowanej "Godzina W". Jednym z punktów programu był pokaz filmu dokumentalnego o Powstaniu Warszawskim Andrzeja Kałuszki. Po filmie reżyser zdobył się na osobiste wyznanie: jego matka przeżyła piekło powstania jako 11-letnia dziewczynka. Z kolei 13-letni ojciec reżysera, oczekujący na egzekucję na jednej z ulic Warszawy, został uratowany przez babcię, która wyjęła obraz Matki Boskiej Licheńskiej i trzymając go przed oczyma zdumionych gestapowców, wyprowadziła wnuka z miejsca kaźni. Prywatny cud, jakiego doświadczyło wielu.

Monotonny tok relacji Białoszewskiego zmienia się w spektaklu Jerzego Bielunasa w apokaliptyczną wizję. Największym atutem widowiska jest zespół młodych aktorów, których energia, talenty wokalne i taneczne zamieniają ten statyczny język prozy w dynamiczny obraz, w którym nadzwyczaj pomysłowa, operująca metaforycznym skrótem scenografia każe nam, wraz z uczestnikami wydarzeń, budować barykady i wędrować przez mroczne kanały. Albo opłakiwać gruzy zbombardowanej katedry w takt rozdzierających songów napisanych przez Mateusza Pośpieszalskiego - autora oprawy muzycznej - czy dramatycznych szeptów, gdy już nie starcza sił na krzyk.

Hanna Karolak
Gość Niedzielny
15 września 2012

Książka tygodnia

Wyklęty lud ziemi
Wydawnictwo Karakter
Fanon Frantz

Trailer tygodnia

Wodzirej
Marcin Liber
Premiera "Wodzireja" w sobotę (8.03) ...