Giovanni Battista Pergolesi (1710 - 1736) - włoski kompozytor, skrzypek i organista epoki baroku.

Właściwie Giovanni Battista Draghi. Przyszedł na świat w Jesi w regionie Ankony. należącej wówczas do państw papieskich. Nadano mu przydomek „Pergolesi", oznaczający w języku włoskim mieszkańców Pergoli. Jego rodzicami byli Francesco Andrea Draghi i Anna Vittoria Giorgi. Przyszły kompozytor cierpiał z powodu deformacji lewej nogi, prawdopodobnie wskutek przebycia polio.

Studiował muzykę (organy, skrzypce) w Jesi pod kierunkiem miejscowego muzyka Francesco Santiniego, po czym udał się do Neapolu w 1725 roku, gdzie studiował między innymi u Gaetano Greco i Francesco Feo. Większość swojego krótkiego życia spędził pracując dla arystokratycznych patronów, takich jak Ferdinando Colonna, Książę Stigliano i Domenico Marzio Carafa, książę Maddaloni.

Zdobył sławę, wykonując oratorium w dwóch częściach „La fenice sul rogo, o Vero La Morte di San Giuseppe" („Feniks na stosie lub Śmierć św. Józefa"), dramma sacro w trzech aktach, Li prodigi della divina grazia nella conversione e morte di san Guglielmo duca d'Aquitania („Cuda Boskiej łaski w nawróceniu i śmierci św. Wilhelma, księcia Akwitanii").

Dzięki mecenatowi margrabiego Carla Marii Pianettiego został wysłany do konserwatorium w Neapolu, gdzie później powstała większość jego kompozycji. Jednym z jego tamtejszych nauczycieli był kompozytor Francesco Durante.

Pergolesi był jednym z najważniejszych wczesnych kompozytorów opery buffa (opera komiczna). Dziełem, które zapewniło mu znaczącą popularność i przyczyniło się do rozwoju włoskiej opery buffa, było intermezzo „La serva padrona" (Służąca panią), które wystawiono w Neapolu w 1733 roku. Wystawienie jej w Paryżu, wywołało tzw. „Querelle des Bouffons" („wojna buffonistów") między zwolennikami poważnej opery francuskiej, takich jak Jean-Baptiste Lully i Jean-Philippe Rameau, a zwolennikami nowego stylu czyli włoskiej opery komicznej.

W 1736 roku, Pergolesi zaczął podupadać na zdrowiu i osiadł w klasztorze w Pozzuoli. Tam skomponował „Salve Regina" c-moll oraz inne dzieło, które przyniosło mu trwałą sławę – „Stabat Mater" na sopran, alt, orkiestrę smyczkową i basso continuo, które jest jego najbardziej znanym dziełem sakralnym. Przedstawia ono medytację w Wielki Piątek na cześć Dziewicy Maryi. Dzieło Pergolesiego zastąpiło dzieło skomponowane przez Alessandro Scarlattiego zaledwie dziewięć lat wcześniej, które zaczęło być już wówczas postrzegane jako „staromodne".

Pergolesi napisał także wiele świeckich utworów instrumentalnych, w tym sonatę skrzypcową i koncert skrzypcowy.

Część przypisanych dzieł i barwnych anegdot związanych z Pergolesim, opisanych przez jego biografa Francesco Florimo, została później oceniona jako oszustwa.

Zmarł na gruźlicę 16 lub 17 marca 1736, w wieku 26 lat, w Pozzuoli. Pochowany w klasztorze franciszkańskim w tamtejszej katedrze.

Pergolesi jest bohaterem włoskiego filmu biograficznego z 1932 - „Pergolesi" w reżyserii Guido Brignone. W roli kompozytora wystąpił Elio Steiner.