Hanna Parysiewicz (1907 - 1968)

Aktorka teatralna, telewizyjna, filmowa i radiowa.

Urodziła się 1 lipca 1907 w Łagiszy. Zmarła 22 czerwca 1968 w Warszawie.

Ukończyła Liceum Kaplińskiej w Krakowie, następnie uczęszczała do Miejskiej Szkoły Dramatycznej.

Debiutowała na scenie Teatru Polskiego w Warszawie 30 sierpnia 1928 jako Klocia w spektaklu "Tamten" Gabrieli Zapolskiej i została zaangażowana do zespołu tego teatru na sezon 1928/29. Wiosną 1929 grała w zespole Marii Balcerkiewicz, m.in. w Kielcach, Częstochowie i Cieszynie. Po powrocie do Warszawy brała udział w przedstawieniach Teatru dla dzieci i młodzieży Jaskółka, m.in. na scenie Teatru Polskiego (1929-33).

Ponadto występowała na innych scenach warszawskich, np. w Teatrze Ateneum (1930, sezon 1934/35), Teatrze Nowym (1933), Teatrze Comoedia (sezon 1934/35), gościnnie uczestniczyła w pracach Instytutu Reduty (marzec 1936), gdzie zagrała Magdalenę "Pierścień wielkiej damy", "inteligentnie, z umiarem, ze smakiem" (Adam Grzymała-Siedlecki). W sezonie 1936/37 grała w Stołecznym Teatrze Powszechnym. W 1937-39 występowała gł. w Teatrze Małym, Polskim oraz Kameralnym.

W czasie okupacji niemieckiej przez kilka miesięcy występowała w warszawskim jawnym teatrze Złoty Ul (1940), nastepnie pracowała jako kelnerka, potem pracownica fizyczna w warsztacie ślusarskim.

Po wojnie początkowo mieszkała w Krakowie. W 1946, wróciła do Warszawy; pracowała poza teatrem. W sezonie 1949/50 należała do zespołu warszawskiego Teatru Rozmaitości. W 1951-54 występowała w Teatrze Nowym, od 1 maja 1954 i w sezonie 1954/55 w Teatrze Syrena, w sezonie 1957/58 grała gościnnie Eurydykę "Antygona" Jeana Anouilha w Teatrze Dramatycznym, a w 1960/61 Matkę Maszy "Żywy trup" w Teatrze Narodowym. W 1961-68 była aktorką Teatru Klasycznego. Była przystojną brunetką o wyrazistych rysach i zgrabnej sylwetce. Przed wojną grała m.in. Izę "Typ A", Marlenę "Mecz małżeński", Zuzię "Ułani księcia Józefa", Adelmę "Księżniczka Turandot", Krystianę Dullin "Domino", Janinę "Ostrożnie, świeżo malowane". W 1atach powojennych, m.in. (wg Ludwika Sempolińskiego) "dała stylową sylwetkę sąsiadki w "Konkurentkach" (1952), "zabawnie zagrała niemą rólkę komicznej, żarłocznej i głuchej mamy teatralnej" w "Żołnierzu królowej Madagaskaru" (1954); w 1atach ostatnich grała główne role charakterystyczne, m.in. Awdotię "Iwanow", Kozłowską "Pasierbowie", Heloizę "Madame Bovary", Pomywaczkę "Ondyna".
Ostatnią teatralną premierę zagrała w warszawskim Teatrze Klasycznym. Była to (Hrabina Gruffanuff) w „Pierścieniu i róży" Williama Makepeace'a Thackeray w reż. Zygmunta Rzuchowskiego – 9 maja 1967.

W filmie zadebiutowała w roku 1933 w polsko-czechosłowackiej produkcji „Dwanaście krzeseł" w reżyserii Maca Frica i Michała Waszyńskiego. Przed wojną zagrała jeszcze w filmie „Kobiety nad przepaścią" (1938) w reż. Michała Waszyńskiego i Emila Chaberskiego, a po wojnie w 1952 w „Warszawskiej Syrenie" w reż. Tadeusza Makarczyńskiego.

W 1958 zadebiutowała w Teatrze Telewizji w spektaklu „Dwie rurki z kremem" (Ciotka Sylwia) w reż. Józefa Słotwińskiego, później zagrała u takich reżyserów m. in. jak Jerzy Antczak, Jerzy Markuszewski i Erwin Axer.

Bardzo istotny rozdział jej artystycznej kariery, to aktywność w Teatrze Polskiego Radia, gdzie wystąpiła m. in. w takich spektaklach jak debiutancki: „Odezwa na murze" (1952), „Dziecinne lata" (1963), „Dziedziczka z Saumur" (1966) i „Prom na Dunaju".

Była córką Stanisława, inżyniera górnika, i Stefanii Parysiewiczów. W 1927 wyszła za oficera Wojska Polskiego (prawdopodobnie Słapę), z którym wkrótce się rozwiodła. Od ok. 1935 do 1946 była towarzyszką życia kompozytora Jana Maklakiewicza.

Pochowana w Warszawie na Starych Powązkach.

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
1 lipca 2022

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia