Hip-hopowa wizja współczesności

"Inni ludzie" – reż. Maciej Stuhr – AST w Krakowie

Piąty dzień Festiwalu Szkół Teatralnych Szkoły Filmowej w Łodzi, drugi raz na scenie online „Inni ludzie" według powieści Doroty Masłowskiej. Tym razem reżyserii podjął się znany wszystkim przede wszystkim jako aktor i felietonista – Maciej Stuhr, a wykonania – Akademia Sztuk Teatralnych Kraków Filia we Wrocławiu.

O fenomenie twórczości Doroty Masłowskiej oraz zaletach samej powieści-poematu „Inni ludzie" pisałam już przy okazji spektaklu w reżyserii Pawła Miśkiewicza, zagranego przez bytomską filię krakowskiej AST. O Masłowskiej można by oczywiście mówić wiele, ale myślę, że jej twórczość broni się sama, a wielbicieli jej form tworzenia nie trzeba zbytnio namawiać do zapoznania się ze sztukami powstałymi na kanwie jej powieści i utworów dramatycznych.

Trudno pisać o „Innych ludziach" w reżyserii Stuhra, choć trochę nie odnosząc się do zaprezentowanej wcześniej na festiwalu interpretacji według Miśkiewicza. Pierwsza widoczna różnica – czas trwania obu spektakli. Przestawienie zrealizowane przez studentów z Bytomia trwało niespełna 3 godziny, tych z Wrocławia – nieco ponad dwie. Jaki miało to wpływ na przekaz utworu Masłowskiej? Spektakl zagrany we Wrocławiu jest bardziej dynamiczny, a akcja zdecydowanie bardziej wartka.Druga widoczna różnica, wynikająca z tegorocznej formy festiwalu, to sposób filmowania. Spektakl Miśkiewicza zrealizowany był w relacji z kamerą, która podążała za bohaterami, natomiast przedstawienie Stuhra jest przeniesieniem inscenizacji z desek teatru na ekrany komputerów. Mnie bardziej odpowiada ta druga forma – jest to namiastka bycia w teatrze, ale jedno jest pewne – ta pierwsza, choć trochę zmienia odbiór, jest czytelniejsza dla widza siedzącego przed ekranem lub telewizorem.

Tyle odnośnie do bardziej technicznych elementów realizacji „Innych ludzi" Masłowskiej. A jak wypada sama interpretacja tego tekstu-piosenki według wrocławskich studentów? Maciej Stuhr w rozmowie o spektaklu z lokalnym wrocławskim portalem podkreślał, że jest to utwór idealny dla zagrania przez studentów, ponieważ tutaj przybieranie ról ma przede wszystkim na celu wyrażanie opinii o świecie, a nie odgrywanie konkretnych postaci – starych lub młodych. „Inni ludzie" to zabawa słowem. Słowem zasłyszanym na ulicach i w tramwajach. Jest to jednak zabawa naznaczona bardzo często cierpieniem i bólem – co doskonale widać w obu tych teatralnych interpretacjach poematu. Jest to konfrontacja miłości i jej braku. Konfrontacja marzeń i frustracji spowodowanych ich niespełnieniem.

Spektakl dyplomowy wrocławskiego AST zachwyca nie tylko odczytaniem tekstu Masłowskiej, ale również scenografią (Mateusz Stępniak). Na deskach teatru mamy podział na kilka sfer – mieszkanie Kamila z PRL-owską meblościanką, wnętrze tramwaju czy mieszkanie Iwony z wanną wielkości pokoju siostry Kamila-Spluczki i „meblościanką" książek. Nad wszystkim czuwa narrator-Chrystus Król Wszechświata. Wrażenie robi również muzyka (Michał Gorczyca) oraz sama realizacja muzyczna. Aktorzy doskonale radzą sobie z wykonaniem piosenek, nie tylko tych hip-hipowych. Dobrze również słucha się melodyjnie i rytmicznie wypowiadanych dialogów, świetnie podążających za regularnością i tempem słów Masłowskiej. W spektaklu nie brakuje także wpadających w ucho radiowych hitów, jak chociażby wariacji na temat klasyka-Andrzeja Zauchy „Byłaś serca biciem".

„To wojna polsko-polska,
pod czerwonym neonem Rossmann.
Mural: "Powstanie Warszawskie",
a obok: "Powerade. – Padłeś? Powstań!".
Nie będę się produkował,
bo wszystko już opowiedziała Masłowska."

Tak śpiewa jeden z najpopularniejszych w Polsce raperów – Taco Hemingway. I to będzie najkrótsza i najlepsza recenzja tekstu Masłowskiej i spektaklu na jego podstawie, którego akcja toczy się przez dwa dni, na granicy dwóch, równoległych sobie światów. Światów, w których żyjemy MY. Bo czy INNI LUDZIE to przypadkiem nie jesteśmy MY?

Źródła:
Maciej Stuhr: "Jak Joker i Parasite". Rozmowa o spektaklu dyplomowym "Inni ludzie" AST we Wrocławiu.:

http:// https://www.youtube.com/watch?v=AcX4CiJQuI0 [dostęp: 27.11.2020]

Paulina Zięciak
Dziennik Teatralny Kraków
1 grudnia 2020
Portrety
Maciej Stuhr

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia