Historia Estery w języku cyrku

"Uwaga, Purim!" - reż. Justyna Sobczyk - Teatr 21 w Warszawie

Już wkrótce Purim - jedno z najradośniejszych świąt żydowskich, karnawał, czas zabawy, przebrań i przekroczeń. W tym roku z okazji święta zapraszamy na okolicznościową akcję performatywną Uwaga, Purim! przygotowaną przez Muzeum Historii Żydów Polskich i Teatr 21. Będzie to improwizowana opowieść oparta na Księdze Estery i przekraczaniu granic. Szykuje się ogromne przeżycie

 21, 22 i 23 marca – godzina 19:00 – Warszawa, Teatr Studio. Wstęp wolny, rezerwacja i odbiór wejściówek w kasie Teatru Studio tel.: 022/ 656 69 41; e-mail: bilety@teatrstudio.pl

Święto Purim dało aktorom Teatru 21 nową przestrzeń improwizacji i dialogu z publicznością. Kierunek poszukiwań aktorskich, reżyserskich, muzycznych oraz kostiumowych wyznaczyło słowo przekroczenie. W programie artyści Teatru 21 przedstawią bliblijną historię Estery używając języka cyrku - wykonają skok w wiarę, taniec na linii życia, podniosą wewnętrzne ciężary i pokonają strach.

Teatr 21 działa przy Zespole Społecznych Szkół Specjalnych Dać Szansę w Warszawie. Uwaga, Purim! to spotkanie aktorów z publicznością z okazji i w kontekście święta Purim. Opowieść oparta na Księdze Estery jest podzielona na szereg improwizacji. Aktorzy nie odgrywają ról, ale improwizują relacje. A przede wszystkim budują niezwykły cyrkowy klimat i atmosferę wokół wpisanego w święto Purim tematu przekraczania granic. Warsztaty trwają od początku stycznia, przybliżają tradycje purimowe, naukę tańców żydowskich, warsztaty z robienia masek.
 
Uwaga, Purim! jest działaniem warsztatowym, w którym zwykle najważniejszy jest proces, relacje, dynamika pracy, czas, gdy uczestnicy warsztatów poznają coś nowego, doznają pierwszych doświadczeń, wchodzą w obcą wcześniej tematykę. Jednak finał jest bardzo ważny, ukierunkowuje zabawy i poszukiwania, improwizacje i etiudy. Przed rozpoczęciem pracy tradycję purimową znał jeden uczestnik, teraz cała grupa. Tak samo i ja wchodzę na ten obszar – mówi Justyna Sobczyk, reżyserka.
 
Święto Purim. Haman był ministrem na dworze perskiego króla. Postanowił skazać na zagładę wszystkich Żydów. Przeszkodziła temu Estera – ukrywająca pochodzenie żydowskie żona króla. Żydzi odnoszą sukces, unikają zagłady, Haman zostaje powieszony, Mordechaj zajmuje jego miejsce. Opowiada o tym biblijna Księga Estery. Na cześć tamtej, perskiej, niedoszłej zagłady wyznaczono święto Purim. Przypada 14 dnia miesiąca adar, w dniu wyznaczonym przez Hamana na zagładę Żydów. W tym roku wypada to 20 marca. Jak się świętuje?
 
W synagodze czytana jest Księga Estery. Po każdym wypowiedzeniu imienia Hamana rozlega się hałas dezaprobaty, tupanie i klekot kołatek. Purim ma karnawałowy charakter. Świętujący się przebierają, również transseksualnie. Trzeba się upić, aż pomyli się „błogosławiony Mordechaj” z „przeklętym Hamanem”.
 
Do tradycji purimowych należy też teatr. Tego dnia jest odgrywane zwyczajowo przedstawienie „Purim szpil”. Święto, aż do drugiej połowy XIX wieku, było jedynym pretekstem do działań teatralnych w kulturze żydowskiej, w której obowiązuje zakaz przedstawień ludzkich. Ale to nie jedyne przekroczenie, które jest ważnym elementem tradycji purimowych. Wielu religijnych Żydów łamie tego dnia w jakimś stopniu prawo religijne.

Joanna Bieguńska
Materiały Organizatora
14 marca 2011

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia