II Symfonia Zmartwychwstanie

Opera i Filharmonia Podlaska- Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku

W piątek, 18 stycznia Opera i Filharmonia Podlaska zagra II Symfonię Zmartwychwstanie (Resurrection) Gustawa Mahlera. W koncercie udział wezmą Chór i Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej oraz solistki - Ewa Vesin - sopran i Agnieszka Rehlis – mezzosopran. Przygotowanie chóru - Violetta Bielecka, a koncert poprowadzi dyrygent Jakub Chrenowicz.

II Symfonia w tonacji c-moll zatytułowana została przez Mahlera Resurrection (Zmartwychwstanie). Ukończona w 1894 roku, przeznaczona jest na wielką orkiestrę z solem sopranowym, altowym i chórem stanowi symfonię-kantatę. Najbardziej popularne z dzieł Mahlera. Jest to pięcioczęściowa konstrukcja. Dla przedstawienia filozoficzno-metafizycznej tematyki dzieła posłużył się Mahler świadomie dobranymi tematami swych pieśni.

I część Allegro maestoso (pierwotnie zatytułowana Święto umarłych), mamy tu do czynienia ze swobodnie potraktowaną dwu-tematyczną formą sonatową z charakterystycznym dualizmem tematów: „dramatyczny" – „liryczny", wywiedzioną z rytmu ciężkiego, żałobnego marsza. Część ta stanowi niejako wielki wstęp do całości dzieła – fundament dla pozostałych części cyklu o monumentalnych rozmiarach (czas trwania tej części równy jest całości niejednej z pierwszych symfonii Haydna czy Mozarta), kompozytor zażądał też w partyturze, aby oddzielić tę część pięciominutową przerwą od pozostałych.

II część Andante moderato utrzymana jest w tanecznym metrum trzy ósme, stanowi pod każdym względem przeciwieństwo dla poprzedniej części, lekko zilustrowana idylla, bardzo delikatnie i subtelnie zinstrumentowana, obfituje w austriackie, wręcz wiedeński motywy i melodie. To intermezzo, to subtelny taniec przypominający menueta.

III część Scherzo (intermezzo), choć bez słów jest szeroko rozbudowaną symfonicznie pieśnią znaną z wokalnej twórczości Mahlera pod tytułem św. Antoni każący do ryb, przedstawiona tu została czysto instrumentalnie.

IV część Urlicht (Praświatło) pieśń z orkiestrą na solo altu. Bohdan Pociej również i część tę traktuje jako intermezzo w ramach symfonii.

Praświatło

„Różo czerwona!
Człowiek jest w największej opresji!
Człowiek jest w największej udręce!
Jak chętnie był-bym w niebie!
Wyszedłem więc na szeroką drogę!
i wtedy przyszedł aniołek i chciał mnie odprawić.
Ach nie! Nie pozwoliłem się odprawić:
jestem z Boga i do Boga chcę iść z powrotem!
Ukochany Bóg da mi światło,
będzie mi przyświecał do wiecznego, błogiego życia!"

V część finał rozmiarami przekracza nawet część pierwszą (dwukrotnie), oparta jest na melodii i tekście chorału Klopstocka. Wykorzystał tu Mahler w pełni, olbrzymi aparat instrumentalny potężnej orkiestry chóru i głosów solowych, posłużył się tu przestrzennie rozmieszczonymi dwiema grupami orkiestrowymi. Józef Chomiński pisze, że symfonia ta posiada finał w postaci solowej pieśni orkiestrowej, materiał tej pieśni i sposób opracowania oddziaływają na inne części symfonii, szczególnie na część I, zarysowuje się pokrewieństwo tematyczne pomiędzy skrajnymi częściami.

(-)
Gustaw Mahler eu
18 stycznia 2013

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...