Inauguracja otwarcia Sali Prób

W "Poobiednich igraszkach" rolę dzieci grają dorośli, a ich zabawy na podwórku ukazują mechanizmy działające w społeczeństwie. Głównym powodem powstania tekstu był sprzeciw wobec dyktatury generałów. Dla nas istotna jest forma, jaką przybrał - pozornie niewinnych zabaw, które są kalką zachowań dorosłych. Nie interesuje nas jakikolwiek generał, polityk, przywódca. Interesuje nas "my - społeczność" i pole naszej odpowiedzialności.

Sztuka Romy Mahieu powstała w Argentynie podczas tzw. dyktatury generałów, która trwała od wojskowego zamachu stanu w 1976 roku do roku 1983. "Poobiednie igraszki" i następna sztuka Mahieu "Maria La Muerte" zostały przez cenzurę objęte zakazem wystawiania. W pierwszym okresie dyktatury i wytężonej działalności cenzury dramaturdzy opisywali rzeczywistość porównując Argentynę do przedszkola, w którym społeczeństwo to infantylne, bezradne dzieci nie będące w stanie przeciwstawić się autorytarnym rządom.

Napisana w 1975 roku sztuka w polskim tłumaczeniu ukazała się w 1978 roku na łamach "Literatury na świecie", a po 10 latach doczekała się realizacji w Teatrze Telewizji w reżyserii Kazimierza Kutza.

- Tekst ma trzydzieści osiem lat, tyle co rodzice naszych widzów, dla których gramy na co dzień. Mówi między innymi o buncie, o tym, jak się rodzi i jak jest tłumiony. Mahieu mistrzowsko pokazuje też, że dzieci są lustrem dla dorosłych, w którym mogą zobaczyć kwintesencję swoich przekonań, uprzedzeń, sposobów zachowania. W tym kontekście narzekanie na młodsze pokolenia jest w gruncie rzeczy narzekaniem na siebie, na świat i kulturę, jaką stworzyliśmy, wzorce, które przekazujemy - mówi Romuald Wicza-Pokojski, dyrektor Miniatury.

We współczesnych czasach strefa publiczna pełna jest konfliktów powielanych i potęgowanych przez media. Język polityki stał się wyjątkowo agresywny, pobudzający negatywne emocje, utrwalający szkodliwe stereotypy i podziały. Rzeczywistość dziecka nie jest wyłączona z tego kontekstu. Poprzez media, internet, gry komputerowe ma wciąż do czynienia z obrazami, gdzie konflikt i przemoc są obecne. Wychowanie wymaga więc coraz więcej uwagi i świadomości tego, z czym nasze dzieci się stykają. Pole odpowiedzialności się poszerza - nie dotyczy tylko rodziców i nauczycieli, ale wszystkich, którzy wytwarzają treści dostępne w strefie publicznej.

Reżyserem "Poobiednich igraszek" jest Jacek Gierczak, na co dzień aktor Miniatury, który ma za sobą również bogate doświadczenie pracy w teatrach dramatycznych. Grał m.in. u Andrzeja Wajdy, Macieja Prusa, Bogusława Lindy i Andrzeja Rozhina. Wyreżyserował ponad 10 spektakli, w tym prapremierę "Brudnych rąk" J. Sartre'a, prapremierę "Żyj, Danielu" W. Zawistowskiego oraz "Pchłę Szachrajkę" J. Brzechwy w Teatrze Miniatura.

Muzykę do spektaklu tworzy Tymon Tymański, kompozytor, multiinstrumentalista, poeta, felietonista i prozaik. Jeden z członków poetycko-happenerskiej grupy TotArt, założyciel m.in. grupy MIŁOŚĆ, w której składzie grali m.in. Mikołaj Trzaska, Maciej Sikała i Leszek Możdżer i avant-rockowej formacji KURY. Tymański ma na swoim koncie muzykę do filmów (m.in. "Sztos", "Przemiany", "Wesele", "Bajki z Królestwa Lajkonii") oraz spektakli teatralnych (m. in. "Top Dogs", "Wszystkie dzieła Szekspira", "Monachomachia", "Beztlenowce", "Matka", "Letnicy", "Kształt rzeczy", "Novecento", "Plotka", "Kolacja dla palanta"). Występował jako aktor w filmach "Segment '76", "Wesele", "Satan Spa" oraz spektaklach teatralnych ("Muzykanci Wielkiego Pola", "Wejście Smoka - Trailer"). W roku 2001 został nagrodzony został Paszportem Polityki za całokształt twórczości. W "Poobiednich igraszkach" wystąpi również w roli Diego.

Jako scenografka debiutuje przy tym spektaklu Maja Garbarska, absolwentka architektury i urbanistyki Politechniki Gdańskiej, wieloletnia pracownica Pracowni Plastycznej Teatru Miniatura. Do tej pory wielokrotnie realizowała udane projekty oprawy scenicznej do różnorodnych wydarzeń w Miniaturze: benefisów, czytań, spektaklu finałowego warsztatów w ramach programu "Lato w teatrze".

***

O twórcach

Roma Mahieu

Argentyńska autorka dramatów i aktorka. Urodziła się w 1937 roku w Polsce, w wieku 10 lat przeniosła się do Argentyny, skąd wyemigrowała w 1978 roku i zamieszkała w Hiszpanii. Studiowała wiedzę o teatrze, taniec i malarstwo. Autorka ponad 20 sztuk, wystawianych na całym świecie, z których niektóre były wielokrotnie nagradzane, m.in. "Poobiednie igraszki" - nagroda Thalia, Nagroda Moliera. Pisze również powieści, opowieści dla dzieci, słuchowiska, scenariusze filmowe i telewizyjne, publikuje w prasie. Przez wiele lat organizowała Festival Hispanoamericano de Teatro de Madrid pod auspicjami Instytutu Współpracy Iberoamerykańskiej. Dwie z jej sztuk - "Poobiednie igraszki" i "Maria la Muerte" - zostały objęte zakazem wystawiania w Argentynie w okresie dyktatury wojskowej. Głównymi tematami twórczości Mahieu są przemoc, dyskryminacja, niepełnosprawność, solidarność.

Jacek Gierczak

W 1980 roku ukończył Studium Aktorskie przy Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Od 1977 roku pracował w teatrach dramatycznych: Teatrze Polskim w Bydgoszczy, Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, Teatrze Polskim w Szczecinie oraz Teatrze Osterwy w Lublinie. Z Teatrem Miniatura związany od 1995 roku. Zagrał ponad 100 ról, z których do najważniejszych należą: Ksiądz Lwowicz w "Dziadach" w reż. M. Prusa (Teatr Wybrzeże), Jerry w "Opowiadaniu o ZOO" E. Albee'go w reż. J. Gierczaka (nagroda aktorska na szczecińskim Festiwalu Małych Form 1984), Młody Kelner w "Stara kobieta wysiaduje" w reż. Z. Chrzanowskiego (nagroda aktorska na toruńskim XXVII Festiwalu Teatrów Polski Północnej 1985), Ludwik XIV w "Molierze" w reż. Bogusława Lindy, Paweł Gulaczkin w "Mandacie" w reż. A. Rozhina (nagroda Wojewody Lubelskiego 1993).

Wyreżyserował ponad 10 spektakli, w tym. prapremierę "Brudnych rąk" J. Sartre'a, prapremierę "Żyj, Danielu" W. Zawistowskiego oraz "Pchłę Szachrajkę" J. Brzechwy w Teatrze Miniatura. Napisał kilkadziesiąt piosenek autorskich.

Brał udział w kilkudziesięciu słuchowiskach radiowych i kilkuset reklamach. Zagrał epizody w kilku filmach m.in. Leszka Wosiewicza ("Kornblumenblau" oraz "Cynga"), czy Grzegorza Królikiewicza ("Przypadek Pekosińskiego") oraz Lisa w "Polowaniu na lisa" S. Mrożka i Schweizerkasa w "Matce Courage" B. Brechta w Teatrze Telewizji.