Jak u Sherlocka Holmesa

„Inspektor Lignon i czarna sukienka" – Paweł Kamza – Granda. Poznański Festiwal Kryminału, Wydawnictwo Replika, Poznań 2023

Kryminał to prawdopodobnie jeden z najpopularniejszych gatunków w ostatnim czasie. Nie tylko literackich, ale też filmowych, serialowych. Mroczne historie i napięcie związane z rozwiązaniem zagadki: znamy to już przecież z serii opowiadań kryminalnych „Sherlocka Holmesa", autorstwa Arthura Conana Doyle'a.

Jednak cały czas chcemy odkrywać, podążać za wydarzeniami i... mieć w głowie swoje rozwiązania. Paweł Kamza napisał coś, co można nazwać „eksperymentalnym kryminałem": „Inspektor Lignon i czarna sukienka" to książka, od której ciężko się oderwać.

W formie jest to napisane jak dramat, w którym można nawet zauważyć didaskalia. Jakkolwiek – jest to jednak proza, składająca się z krótkich szkiców, które przypominają scenariusz filmowy. Nie ma tam zbędnych słów: lapidarna forma pozostawia duże pole dla wyobraźni czytelnika.

Mini-rozdziały są na początku opatrzone cytatami, natomiast całość uzupełniona jest czarno-białymi fotografiami. Zdjęcia te nie nawiązują bezpośrednio do treści. Wyglądają właściwie jak fotosy z filmów, będąc swoistym komentarzem do opisywanej historii. Zostały wykonane we Francji, natomiast akcja „Inspektora Lignon i czarnej sukienki" dzieje się właśnie w Paryżu.

Książka jest bardzo enigmatyczna, zarówno w swej formie, jak i treści. Historia sączy się. Narracja jest niespieszna, fakty są wydzielane czytelnikowi spokojnie. Czyta się to bardzo dobrze. Minimalizm słów jest pożywką dla wyobraźni, dlatego co rusz można się oderwać i spróbować wyobrazić sobie daną sytuację.

Można odnieść wrażenie, że jesteśmy blisko bohaterów i razem z nimi bierzemy udział w rozwiązaniu kryminalnej zagadki. Przypomina mi to trochę serial „Znaki" (stworzony przez Przemysława Hoffmanna i Błażeja Przygodzkiego, emitowany w latach 2018-2020), gdzie każdy odcinek przynosił kolejne wydarzenia, będące elementami większej układanki, cały czas trzymając odbiorcę w napięciu.

Niepozorna książka Pawła Kamzy formatu zeszytowego ukazała się nakładem Wydawnictwa Replika. Mogę z czystym sumieniem ją polecić, ponieważ kryje w sobie potencjał rodem z „Sherlocka Holmesa", jednocześnie pozostając literaturą zdecydowanie oryginalną.

Joanna Marcinkowska
Dziennik Teatralny Zielona Góra
14 stycznia 2025
Portrety
Paweł Kamza

Książka tygodnia

Wyklęty lud ziemi
Wydawnictwo Karakter
Fanon Frantz

Trailer tygodnia

Wodzirej
Marcin Liber
Premiera "Wodzireja" w sobotę (8.03) ...